Wstęp do psychologii rozwoju dziecka

Co to jest rozwój?

seria progresywnych zmian, które prowadzą do dojrzałości organizmu. Progresywne – zmiany do przodu • Zachodzą one w jednym kierunku • Każda zmiana zależna jest od poprzedniej i wywiera wpływ na późniejszą • Wpływa na pojawienie się nowych właściwości i zdolności • Polega na przechodzeniu od funkcji niższych do wyższych

Badania nad rozwojem:

• Podejście normatywne (badania kontrolne, prawidłowości, nieprawidłowości do danego wieku) • Badania długotrwałe (w jaki sposób dochodzi do rozwoju, co jest potrzebne do tego aby dziecko było w stanie powiedzieć, że śliwka i gruszka to owoce, tworzy kategorie

- Znaczenie statystyczne norm –

• Norma to średnia przeciętna 2/3 badanej populacji wyniki wykraczające poza to granice uznawane są za odchylenia od przeciętnej • Czy osiągniecie wyniku normalnego upoważnia do oceniania go jako pożądanego? • Statystyczna ocena częstotliwości jakiegoś zachowania pozwala ustalić tzw. normy rozwojowe tj. wskaźniki określające poziom rozwoju czynności psychicznych, ruchowych spotykanych najczęściej w danej grupie wiekowej.

Norma statystyczna

Stosowanie normy w sensie statystycznym nie może samodzielnie wyrokować o jakiejś sytuacji ale jest przydatne.

Społeczno- kliniczne znaczenie norm:

Norma to brak symptomów sygnalizujących stan patologiczny

Symptomy patologiczne

• Obiektywne – obserwowane w zachowaniu objawy nieprzystosowane • Subiektywne – przykre uczucia przeżywane ale nie ujawniane na zewnątrz

Teoretyczne znaczenie norm:

• Celem jest sformułowanie wzorca dojrzałej osobowości • Zbyt rygorystyczny "wszyscy są nienormalni" • Zbyt liberalny "wszyscy są normalni"

Wykorzystanie norm:

• Czego należy oczekiwać od dziecka w danym czasie • Czy jego rozwój jest prawidłowy (typowość zachowań) • Stymulacja rozwoju

Przyczyny rozwoju

- dojrzewanie - uczenie się

Co to jest dojrzewanie?

Dojrzewanie - rozwój lub pojawienie się właściwości potencjalnie obecnych w jednostce a wynikających z jej wyposażenie dziedziczne.

Co to jest uczenie się?

Uczenie się – wymaga ćwiczeń wywołujących zmiany, okres największej plastyczności, w którym uczenie odgrywa największą rolę to dzieciństwo.

Dojrzewanie, a uczenie się

* Dojrzewanie -> uczenie się – szybki rozwój * Uczenie się -> dojrzewanie – brak rozwoju * Dojrzewanie -> brak uczenia się – wolny rozwój

Rozwój psychoruchowy dziecka

* Jest to proces rozwoju, w którym motoryka jest ściśle powiązane z psychiką * Jedność ta jest szczególnie silna we wczesnym okresie życia

Tempo rozwoju:

Do urodzenia się osiągamy: - 1/3 długości ciała - 99% wzrostu wagi Po urodzeniu - 0-3 r. ż. platau przystosowawcze + intensywny rozwój - 3-6 r. ż. nieco zwalnia, ale nadal szybko - 6-12 r. ż. zwolnione - 12-14 r. ż. szybkie - 14-20 r. ż. zwolnione

Prawidłowości rozwoju

reguła 1: Rozwój odbywa się według określonego prawa, nie jest przypadkowy i niezorganizowany. Każda faza opiera się na poprzedniej i stanowi przygotowanie do następnej, ogólna prawidłowość nie zmienia się mimo przyspieszenia. reguła 2: Rozwój przebiega od reakcji ogólnych do specyficznych * Widzi duże przedmioty zanim zobaczy małe * Klasyfikacja * Reakcja na obcych * Manipulacja prostymi przedmiotami, a później złożonymi reguła 3 Rozwój jest ciągły. reguła 4 Różnice indywidualny dotyczące rozwo

Wzorce rozwoju psychoruchowego

Rozwój harmonijny: rozwój wszystkich czynności psychomotorycznych odbywa się z taką samą szybkością * Przeciętne tempo rozwoju ruchowego WR=WŻ * Globalne opóźnienie rozwoju WR < WŻ * Globalne przyspieszenie rozwoju WR>WŻ Rozwój nieharmonijny – poszczególne sfery rozwijania się w innym tempie. * Parcjalne, fragmatyczne, opóźnienie rozwoju przy prawidłowym rozwoju innych funkcji * Głębokie parcjalne opóźnienie przy opóźnionym rozwoju ogólnym innych funkcji * Parcjalne przyspieszenie rozwoju w zakr