Verba latina 4 by K. Rzepkowski

gemere

g emo, gemu i, gem itum 3 – wzdychać, ję czeć; brzmieć; opłakiwać coś (malum suum – swoje nieszczęś cie).

gerere

g ero, gessi, gestum 3 – nie ść, nosić; wydobywać, wywołać; zachowywać się, postę pować; wykonywać, załatwiać, sprawować; (urzę dy) sprawować, pełnić, zarzą dzać, załatwiać; pass. dziać się, stać się. alicui morem gerere – spełniać czyjeś ż yczenie, wol ę. bellum gerere – prowadzić wojnę. rem bene (male) gerere – sprawy dobrze (ź le) załatwić; pomyś lnie (niepomy ślnie) walczy ć. res gestae – czyny (wojenne), historia

gignere

gigno, gen ui, geni tum 3 – rodzić; wywołać, spowodować coś, zrodzić (amicitiam, insaniam). genitus (+ abl. originis; de, ab, ex alqo, re) zrodzony z... (pellice, Iove). gignentia, ium – twory, stworzenia.

glorior

glor ior, gloritus sum 1 – chwalić się czymś, chełpić; szuka w czym ś swojej chwały.

gustare

gusto 1 – gustować, smakować. primis labris scientiam gustare – musnąć jakiejś wiedzy (nauki), ledwie jej dotknąć. amorem vitae gustare – zasmakować rozkoszy życia.

habere

hab eo, habu i, habi tum 2 – mieść, trzymać, dzierż yć; zatrzyma coś dla siebie; uważ ać kogoś za kogoś (coś); uchodzi za coś; wiedzieć, znać (consilia); (zwierzę ta) hodowa ć; (o stanach) opanować, ogarnąć; zdoła ć, móc coś zrobić, mieć do zrobienia. alqd pro certo habere – uważ ać coś za pewne. alqm ludibrio habere – wy śmiewać się z kogoś. alqm male habere – obchodzi ć się z kimś ź le. bene (male) se habere – dobrze (źle) się czuć. nihil habeo quod dicam – nie mam nic do powiedzeni

habitare

habi to 1 – mieszkać; (alqd) zamieszkiwać coś. in oculis habitare – być cały czas na widoku, być wystawionym na spojrzenia.

haerere

haer eo, haesi, haesum 2 – wisieć na czymś, trzymać się czegoś, przylegać do czego ś; obstawa ć przy czym ś, mocno się czegoś trzymać, trwać przy czymś (in sua sententia); zatrzymać się, być bezradnym. in equo haerere – siedzie ć dobrze w siodle. in luto haerere – ugrzę znąć w błocie, być w kłopotach. in oculis haerere - by ć cały czas na widoku, by ć wystawionym na spojrzenia.

haurire

haur io, hausi, haustum 4 – czerpać (aquam de puteo – wod ę ze studni); (radoś ci) doznać; połykać, zjeść, pochłonąć; (o ogniu) trawić; dokładnie poznać cineres haurire – zebrać prochy. corpus haurire – przeszyć, przebić ciało.

honorare

hono ro 1 – czci ć, uczcić, wyróż nić.

horrere

horre o, horru i, - 2 – jeż yć się, wzdrygać się; (z trwogi) drż eć, lę kać się; osłupieć, zdumieć się.

hortor

hortor, hortatus sum 1 – zachęcać, pobudzać, popę dzać do czegoś; dodawać odwagi. res hortatur ut + con. – okolicznoś ci sprzyjaj ą, aby...

iacḗre

iace o, iacu i, - 2 – leż eć, być położ onym; leż eć chorym; polec, paść trupem; (o ubraniu) wlec się po ziemi; być przygnębionym, załamanym; być pogrąż onym w czymś; mieć niską wartość. graviter iacere – by ci ko chorym. iacentes, ium – polegli.

iácere

iac io, i eci, iactum 3 – rzucać, miotać; (o słowach) wymawia ć, miota ć; sypa ć, budowa ć, wznosi ć (murum). ancoram iacere – zarzucić kotwicę. fundamenta iacere – kłaść podwaliny czego ś. odorem iacere – wydawa ć zapach, wionąć. semen (semina) iacere – siać. umbram iacere – rzuca ć cień.

iactare

iacto 1 – rzucać, miotać; (w mowie) czę sto wzmiankowa ć; mieć na ustach, chełpić się; grozić; uwija ć się, krę cić się; alqm convicio iactare – obrzucać kogoś obelgami. rem iactare- roztrzą sać sprawę. se iactare in re – krzą tać się wokół czegoś, wiele si ę czymś zajmować. semen iactare- siać. vulnera iactare- zadawa ć rany.

iaculor

iac lor, iaculatus sum 1 – rzucać pociskiem; strzelać, zabi ć; (alqd) ubiega ć się o coś.

icere

i co, i ci, ictum 3 – uderzyć, ugodzić. colaphum alicui icere – wymierzyć komuś policzek. foedus icere – zawrzeć przymierze. ictus (alqa re) – dotknię ty, przeję ty, zaniepokojony.

imitor

im tor, imitatus sum 1 – naś ladować kogo, coś; być podobnym.

imminere

immin eo, -, - 2 – (+ dat.) stercze ć, wisieć nad czymś; uciskać; (o nieszczęś ciach) wisieć nad głow ą, zagraż ać; dążyć do czegoś, czyha ć na coś (in occasionem); (miejscowość) opanować. collis urbi imminet – wzgórze dominuje nad miastem. alieno imminere – czyhać na cudzy maj ątek.

impedire

imped io 4 – wią zać, wikłać, więzić; (miejscowo ść) czynić niedostę pną; przeszkadza ć komuś, czemuś w czymś, stać na zwadzie, wstrzymywać.

imperare

imp ro 1 – (alicui alqd; ut, ne; + ACI) rozkazywa, nakazywa komu co; nad kim panowa, mie władz. alqo imperante – pod czyimi rozkazami. irae imperare – ujarzmi gniew. sibi imperare – by ć panem samego siebie.

incidere -

inc ido, inci di, - 3 – wpaść na coś, rzucić się; (o rzekach) wpadać; napaść, natrzeć na kogoś; niespodzianie napotkać kogoś, coś; zdarzyć się, nastą pić; przytrafić się komuś. in morbum incidere – zachorować. terror incidit exercitui – strach ogarną ł ż ołnierzy.

incidere

inc ido, inci di, inci sum 3 – naciąć, wyryć, wykuć coś na czymś; rozciąć, przeciąć; zakończyć. spem incidere – pozbawić nadziei.

incipere

inc ipio, coepi, coeptum 3 – zacząć, przedsię brać coś. proelium incipitur- zaczyna się bitwa.

inclinare

incli no 1 – nachylać, zginać; (o wojsku) zachwiać się, cofać się; skłaniać, zwracać się ku czemuś; doprowadzić do upadku; pass. upadać. animus inclinat – skłaniam si ę do tego, by... culpam in alqm inclinare – zrzuci ć na kogo ś winę. genua inclinare – uklę knąć. in fugam inclinare – rzucić się do ucieczki. se inclinare – (o słoń cu) zachodzi ć; (o dniu) ko ńczyć się.

indicare

indi co 1 – donosi ć, oznajmiać komuś o czymś.