问题 |
答案 |
Zagrożenia dla demokracji: dyktatura większości 开始学习
|
|
Większość uważa, że nie ma żadnych ograniczeń w stanowieniu prawa; traci mniejszość; mechanizmy zabezpieczające- konstytucyjne gwarancje, umowy międzynarodowe,
|
|
|
Zagrożenia dla demokracji: nietolerancja 开始学习
|
|
źródło napięć społecznych; nie dotyczą tylko grup etnicznych ale też postaw i zachowań społecznych; apartheid- segregacja rasowa; ciężko się przeciwstawić bo negują zasady demokracji(nielajt w drodze większego lajtu)
|
|
|
Zagrożenia dla demokracji: brak szacunku dla prawa i anarchia 开始学习
|
|
obowiązkiem konstytucyjnym rp jest przestrzeganie prawa; najlepiej jak moralność społeczna pokrywa się z prawem-rzadkość;
|
|
|
Zagrożenia dla demokracji: stabilność porządku prawnego 开始学习
|
|
częste zmiany powodują brak świadomości prawnej; ustawiczne nieprzestrzeganie prawa prowadzi do anarchii, rozpadu państwa; dochodzi do patologii władzy
|
|
|
开始学习
|
|
łapówy; nepotyzm; defraudacja(biorą publiczne pieniądze); klientyzm(silniejsza strona w zamian za ochronę/pomoc domaga się świadczeń); kapitalizm polityczny(wykorzystywanie wpływów politycznych w gospodarce
|
|
|
Zagrożenia dla demokracji: korupcja 开始学习
|
|
podstawowe zagrożenie dla demokracji; 2 stanowiska walki z korupcją- 1-tworzenie urzędów kontroli nad politykami, 2- kształtowanie moralności publicznej; skutki korupcji- marnotrawienie i złe wykorzystanie finansów publicznych,
|
|
|
Zagrożenia dla demokracji: autorytaryzm i totalitaryzm 开始学习
|
|
*całkowite zaprzeczenie demokracji *łamanie zasad podziału władzy, suwerenności narodu
|
|
|
Zagrożenia dla demokracji: demokracja fasadowa 开始学习
|
|
pozorne funkcjonowanie zasadów demokratycznego państwa prawa; rządzą określone grupy wpływów; nominalnym suwerenem pozostaje lud ale decyzje nie zapadają demokratycznie
|
|
|
Zagrożenia dla demokracji: problemy ekonomiczne 开始学习
|
|
mogą prowadzić do napięć społecznych; spadek zaufania do demokracji; większa popularność ideologii antydemokratycznych; w okresie międzywojennym to przez nie powstały europejskie reżimy autorytarne i totalitarne
|
|
|
Zagrożenia dla demokracji: programowe lekceważenie nędzy przez rząd 开始学习
|
|
prowadzi do radykalizacji zajść społecznych;
|
|
|
Modele ustrojowe państw demokratycznych 开始学习
|
|
ustrój polityczny(ogół regulacji prawnych dotyczących organizacji, kompetencji i powiązań organów władzy państwowej nazywany również systemem politycznym);
|
|
|
System parlamentarno-gabinetowy 开始学习
|
|
dualizm władzy wykonawczej; głowa państwa+rząd; kompetencje głowy państwa ograniczone; parlament z głową państwa powołuje rząd- władzę wykonawczą; rząd ponosi przed parlamentem odpowiedzialnośc za decyzje polityczne- odpowiedzialność polityczna; parlament może udzielić wotum nieufności;
|
|
|
开始学习
|
|
narodził się usa; monizm władzy wykonawczej; prezydent głowa państwa premier; mianuje ministrów, którzy są wykonawcami jego woli; niezależność i rozdzielność władzy wykonawczej i ustawodawczej; parlament nie może zażądać ustąpienia prezydenta ani jego ministrów i vice versa; przezydent ma prawo veta zawieszającego, parlament może odrzucić takie veto odpowiednią liczbą głosów; odpowiedzialność konstytucyjna prezydenta; kraje afrykańskie, Ameryka Łacińska
|
|
|
System parlamentarno-komitetowy 开始学习
|
|
parlament jako reprezentant narodu ma pełnię władzy w państwie; nie może powołać rządu; sprawuje kontrolę nad organami; rząd jest komitetem wykonawczym parlamentu, ma inicjatywę ustawodawczą, nie może rozwiązać parlamentu; głowa państwa nie ma określonych kompetencji, jest powołana przez parlament i przed nim odpowiedzialna. Szwajcaria
|
|
|
开始学习
|
|
System kanclerski(modyfikacja parlamentarno-gabinetowego, umocnienie pozycji kanclerza); System półprezydencki(silna pozycja prezidente, kontroluje rząd i premiera); w obydwu zwiększenie kompetencji władzy wykonawczej
|
|
|
开始学习
|
|
Republika prezydencka; federacja; 50 stanów(władza ustawodawcza, wykonawcza, sądownicza)
|
|
|
开始学习
|
|
kompetencje organów państwa określa konstytucja (1787+27 poprawek) władza ustawodawcza należy do 2-izbowego kongresu; wykonawcza-prezidente; równowaga między ustawodawczą a wykonawczą w teorii ale prezidente ma przewagę
|
|
|
开始学习
|
|
monarchia dziedziczna parlamentarna; Elżbieta II z dynastii Windsorów; państwo unitarne zdecentralizowane z jednostkami autonomicznymi;
|
|
|
开始学习
|
|
system prlamentarno gabinetowy; władza ustawodawcza należy do parlamentu(Izba Gmin+Izba Lordów); władza wykonawcza do gabinetu; monarcha jest wykonawczy+ustawodawczy; odróżnia się pojęcie rządu i gabinetu(rząd- cały aparat administracji państwowej opłacany ze skarbu państwa; gabinet- premier i ministrowie) ze względu na silną pozycję premiera gabinetowo-parlamentarny;
|
|
|
Źródłami prawa konstytucyjnymi w gb 开始学习
|
|
prawo stanowione(np. Wielka Karta Swobód); prawo precedensowe(orzeczenia sądów); konwenanse konstytucyjne(utarte sposoby konstytucyjne) Brak pisemnej konstytucji.
|
|
|
najważniejsze konwenanse gb 开始学习
|
|
*skład gabinetu określa premier, nie monarcha *urząd premiera obejmuje lider partii *odpowiedzialność całego rządu przed parlamentem *głowa państwa nie ponosi odpowiedzialności politycznej
|
|
|
开始学习
|
|
republika związkowa; 26 kantonów; znaczny stopień niezależności- własne konstytucje, władze ustawodawcze i wykonawcze w kantonach;
|
|
|
Ustrój polityczny Szwajcaria 开始学习
|
|
system parlamentarno-komitetowy; kompetencje organów konstytucja; władza ustawodawcza należy do zgromadzenia związkowego; władza wykonawcza należy do rady związkowej; cechą charakterystyczną jest duża rola demokracji bezpośredniej;
|
|
|
Rodzaje referendów w szwajcarii 开始学习
|
|
*obligatoryjne(zmiana konstytucji, przystąpienie do organizacji międzynarodowych) *fakultatywne(weto ludowe, 50 tys, 8 kantonów, w sprawie umów międzynarodowych)
|
|
|
开始学习
|
|
republika prezydencko - parlamentarna, François Hollande, charakter unitarny i scentralizowany;
|
|
|
Ustrój polityczny francja 开始学习
|
|
system pół prezydencki; ustawodawcza władza należy do 2izbowego parlamentu; wykonawcza- rząd+ prezydent; ważne, żeby prezyent miał swoich w rządzie
|
|
|
Forma Państwa niemieckiego 开始学习
|
|
Republika federalna; 16 landów; własne parlamenty, rządy, sądy;
|
|
|
开始学习
|
|
system kanclerski; władza ustawodawcza- parlament związkowy i rada związkowa; władza wykonawcza- rząd z kanclerzem
|
|
|
开始学习
|
|
Obwiązywała z roku 82 i zmieniona w 76
|
|
|
开始学习
|
|
6 luty do 5 kwietnia 89. Porozumienie na temat spraw gospodarczych i ustrojowych w rp zaplanowao nowa konstytucje
|
|
|
开始学习
|
|
wprowadzenie do konstytucji 2 izbowwego parlamentu iprezydenta.
|
|
|
开始学习
|
|
1 wybory solidarności zwycestwo
|
|
|
开始学习
|
|
Zmiany nazwy państwa na rzeczpospolita polska, zmiana konstytucji (zasada demokratycznego państwa prawa, pluralizmu politycznego) ZMIANA GODŁA
|
|
|
开始学习
|
|
Przyjęcie ustawy o trybie przygotana i i uchwalania konstytucji, miały ją uchwalić sejm i senat połaczone w zgromadzenie narodowe a nast. referendum, nad projektem miała pracowac komisja sejmu i senatu. 17 październiaka mała konstytucja(relacja miedzy organami państwa)
|
|
|
开始学习
|
|
znowelizowana ustawa o przygotowaniu i ustaleniu konstytucji - prawo do zgłoszenia projektu konstytucji 500 tys obywateli
|
|
|
开始学习
|
|
Zgromadzenie narodowe uchwaliło konstytucje
|
|
|
开始学习
|
|
referendum konstytucyjne przeszło ledwo -
|
|
|
开始学习
|
|
|
|
|
开始学习
|
|
preambuła(odwołanie do tradycji historychnych 1 i 2 RP wartości i Boga
|
|
|
Budowa konstytucji 1 rozdział 开始学习
|
|
zasady ustroju politycznego gosp i społecznego określa politykę narodową.
|
|
|
Budowa konstytucji 2 rodfział 开始学习
|
|
Katalog obowiązków praw i wolności obywateli a także mechanizmy obronne obywateli
|
|
|
Budowa konstytucji rozdział 3 开始学习
|
|
katalog źródeł prawa, oraz sposób ich wydania.
|
|
|
Budowa konstytucji rodziały 4 do 9 开始学习
|
|
Kompetencje najwyższych organów włądzy, tryb powłania i realcje
|
|
|
Budowa konstytucji rozdział 10 开始学习
|
|
dotyczy finansów publicznych, zasad nakładamoa podatków i procedury nakładania uchalania ustawy budzetowej
|
|
|
Budowa konstytucji rodział 11 开始学习
|
|
zasady postepowania w sytucajach szczególnych zagrożen
|
|
|
Budowa konstytucji rodział 12 开始学习
|
|
porcedury zmian konstyctucji
|
|
|
Budowa konstytucji rodział 13 开始学习
|
|
Przepisy przejsciowe i końcowe
|
|
|
Zasady ustroju Rp w KOnstytucji 开始学习
|
|
1. zasada demokrtatycznego państwa prawa, zasada unitarnej formy państwa, zasada zwierzchniej władzy narodu, zasada podziału władzy, zasada pluralizmu politycznego, zasady republikańskiej formy rządów, zasada decentralizacji władzy państwowej i samorządowej.
|
|
|
Historia polskich konstytucji. 开始学习
|
|
3 maja 1791, konstytucja księstwa warszawskiego 22 lipca 1807, konstytucja kurestwa polskiego 1815, mała konstytucja 1919, konstytucja RP (marcowa) 17 marca 1921, konstytucja rp kwietniowa 23 kiwetnia 1935, mała konstytucja 19 luty 1947, konstytucja PRL 22 lipca 1952, mała konstytucja 17 października 1992, konstytucja rp 2 kwietnia 1997
|
|
|
Charakterystyka ustroju Rp 开始学习
|
|
Parlamentarny zracjonalizowany(wzmocnienie władzy wykonawczej): Z Kancaelarskiego - silna pozycja premiera konstruktywne wotum nieufności i połprezydenckiego - ma przywileje i jest wyb w wborach powszechnych
|
|
|
开始学习
|
|
organy władzy ustawodawczej(Sejm 1 izbą, senat 2), sejm i senat jedynymi organami przedstawicielskimi- maja przywilej bezpośredniego reprezentowania narodu;
|
|
|
开始学习
|
|
zarządzone przez prezidente nie później niż 90 dni przed upływem kadencji parlamentu; wybierane jednego dnia na 4 lata; posłowie(powszechne, równe, bezpośrednie, proporcjonalne, tajne), senatorowie(tajne, powszechne, bezpośrednie); w podziale mandatów poselskich uczestniczą partie polityczne min 5% głosów(koalicje wyborcze 8%); podział mandatów w systemie D'Hondata; przeprowadza Państwowa Komisja Wyborcza, Okręgowe i Obwodowe Komisje Wyborcze; cisza wyborcza 24h; finansowanie kampanii jest jawne
|
|
|
开始学习
|
|
18 lat; nie pozbawiony praw wyborczych od Trybunału Stanu albo pozbawiony praw publicznych orzeczeniem sądu
|
|
|
开始学习
|
|
co najmniej 21 lat; do senatu 30; kandydatów zgłaszają partie wyborcze, obywatele; przeprowadza
|
|
|
开始学习
|
|
każdy obywatel może wnieść do Sądu Najwyższego proces przeciwko ważności wyborów
|
|
|
开始学习
|
|
sejm 460, senat 100; mandat parlamentarny- charakter: generalny, nieodwołalny, niezależny;
|
|
|
开始学习
|
|
przywilej uniemożliwia pociągnięcie do odpowiedzialności karnej, aresztowania bez zgody sejmu, zwalnia z odpowiedzialności za działalność parlamentarną
|
|
|
koła i kluby parlamentarne 开始学习
|
|
klub ma 15 posłów, koło 3 parlamentarzystów
|
|
|
开始学习
|
|
|
|
|
organizacja i funkcjonowanie sejmu i senatu 开始学习
|
|
obradują na posiedzeniach; 1 prezydent zwołuje, potem marszałkowie; mają charakter jawny ale mogą być utajnione
|
|
|
Organy sejmu, senatu: marszałek sejmu 开始学习
|
|
*(przez posłów ze swojego grona na 1 posiedzeniu) 2 osoba w państwie, reprezentuje sejm, ustala harmonogram prac, zastępcy- wicemarszałkoiwe; *prezydium sejmu=marszałek+wizemarszałkowie
|
|
|
Organy sejmu: konwent seniorów 开始学习
|
|
członkowie prezydium+przewodniczący klubów i kół parlamentarnych; opiniowanie prac sejmu, porządku poszczególnych posiedzeń
|
|
|
Organy sejmu: komisje sejmowe 开始学习
|
|
* rozpatrują sprawy będące przedmiotem obrad sejmu; dzielą się na stałe oraz nadzwyczajne; szczególnym rodzajem jest komisja śledcza dla zbadania określonej sprawy, członkowie mogą przesłuchiwać świadków
|
|
|
rodzaje większości w parlamencie 开始学习
|
|
*większość zwykła *bezwzględna(więcej niż suma przeciw i wstrzymujących się) *większość kwalifikowana(np. 2/3)
|
|
|
开始学习
|
|
w sytuacjach określonych w konstytucji sejm i senat obradują razem. 4 wypadki (1. odebranie przysięgi od nowego prezydenta, uznanie prezydenta za niezdolnego do pełnienia funkcji, prezydent w stanie oskarżenia, orędzie prezydenckie)
|
|
|
Funkcje parlamentu: prawo do zmiany ustroju politycznego 开始学习
|
|
przez zmianę konstytucji. procedura zmiany(co najmniej 1/5 posłów, senat, prezydent, zmiana obowiązuje jak sejm i senat się zgodzą, sejm decyduje większością 2/3 głosów w obecności co najmniej połowy posłów, senat większością bezwzględną. Jeżeli dotyczy rozdziałów 1, 2 lub 12 to 1/5 posłów, sejm lub prezydent mogą zażądać referendum. Po zakończeniu procedur podpisuje prezidente
|
|
|
Funkcje parlamentu: ustawodawcza 开始学习
|
|
tworzenie aktów prawnych rangi ustawowej, etapy prac: w wypadku budżetowej rada ministrów ma wyłączność inicjatywy ustawodawczej, bez odrzucenia przez senat, veta prezydenckiego;
|
|
|
Funkcje parlamentu: kreacyjna 开始学习
|
|
powołuje lub odwołuje rząd; wybiera sędziów TK i TS; powołuje na wniosek prezidente prezesa NBP; sejm z senatem powołują członków KRRiT, członków krajowej rady sądownictwa, członków RPP, prezesa NIK, rzecznika praw obywatelskich, dziecka, generalnego inspektora ochrony danych osobowych
|
|
|
Funkcje parlamentu: kontrolna 开始学习
|
|
przysługuje sejmowi, który ma prawo kontrolować wszystkie organy
|
|
|
Parlamentarne instrumenty kontroli 开始学习
|
|
*absolutorium(zatwierdzenie działalności finansowej rządu, zgodność z ustawą budżetową) *zapytania i interpelacje(sposób zwracania się posłów do członków rządu z prośbą o udzielenie informacji. Zapytanie -pojedyncze, interpelacje- zasadnicze *komisje śledcze *pociągnięcie do odpowiedzialności konstytucyjnej(stawianie przed TS) *wotum zaufania, nieufności(wiąrze się z wyborem nowego premiera(konstruktywne))
|
|
|
Funkcje parlamentu: współtworzenie kierunków polityki państwa 开始学习
|
|
podejmwanie decyzji w niektórych dziedzinach polityki wewnętrznej i międzynarodowej: *ustawa o stanie wojennym *napaść lub umowa(sojusz wojskowy) *sejm i senat wyrażają zgodę na ratyfikowanie umów międzynarodowych *sejm ma prawo zarządzić referendum *senat sprawuje opiekę nad polakami i polonią
|
|
|
Rola prezydenta w państwie 开始学习
|
|
jednoosobowy orgn wykonawczy państwa, najwyższy przedstawiciel RP, gwarantuje ciągłość władzy państwowej.
|
|
|
Wybór i odwołanie prezidente rp 开始学习
|
|
5 laenia kadencja; wybory powszechne tajne równe bezpośrednie większościowe; max 2 kaencje; bierne prawo wyborcze 35lat+ pełnia praw wyborczych. kandydata zgłasza 10 tys obywateli. wiecej niz 50%. jezeli nie to po 14 dniach 2 tura z 2 kandydatów; każdy może wnieść proces przeciw ważności- Sąd Najwyższy rozpatruje; kadencja rozpoczyna się w dniu przysięgi przed zgromadzeniem narodowym. może ulec skróceniu w wypadku śmierci, zrzeczenia się urzędu, nieważności wyborów, uznany przez zgromadzenie nar
|
|
|
prezydenty rp na uchodźstwie 开始学习
|
|
*Władysław Raczkiewicz *August Zalewski *Stanisław Ostrowski *Edward Raczyński *Kazimierz Sabbath *Jan Kaczorowski
|
|
|
开始学习
|
|
*zykłe wymagają kontrasygnaty czyli ppodpisu premiera(przejmuje odpowiedzialność politycznań *prerogatywy(nie wymagają zgody premiera- wobec parlamentu, powołanie najwyższych urzędników państwowych i tradycyjne uprwnienia(konstytucja)
|
|
|
Uprawnienia prezidente względem parlamentu 开始学习
|
|
zarządzanie wyborów; zwoływanie pierwszego zgromadzenia; inicjatywa ustawodawcza; prawo weta zawieszającego wobec ustaw parlamentu(odrzucenie 3/5 głosów); podpisywanie ustaw i ch zgłaszanie; prawwo skrózenia terminu kadencji w razie niewyłonienia rządu lub ustalenia budżetu; powołanie prezesa NBP na 6 lat za wnioskiem sejmu. prawo zwracania się do TK o zbadanie zgodności ustaw
|
|
|
Uprawnienia prezidente względem Rady Ministrów 开始学习
|
|
powoływanie rządu; wykonywanie zmian w rządzie na wniosek premiera; zwoływanie rady gabinetowej(RM pod przewodnictwem prezidente)(nie ma kompetencji); wystąpienia z wnioskiem do sejmu do pociągnięci członka rm przed tk;
|
|
|
Uprawnienia prezidente względem władzy sądowniczej 开始学习
|
|
powołanie sędziów na wniosek krajowej rady sądownictwa i prezesów naczelnego sądu administracyjnego, sądu najwyższego, TK, jednego członka krajowej rady sądownictwa
|
|
|
Uprawnienia prezidente w zakresie spraw zagranicznych 开始学习
|
|
ratyfikowanie i wypowiadanie umów międzynarodowych, mianowanie i odwoływanie przedstawicieli polski w innych państwach lub organizacjach międzynaodowych, przyjmowanie listów uwierzytelniających oraz odwołujących przedstawicieli innych państw w polsce;
|
|
|
Uprawnienia prezidente zwierzchnictwo nad siłami zbrojnymi i obronnością 开始学习
|
|
sprawowanie władzy za pośrednictwem ministra obrony w czasie pokoju; najwyższy zwierzchnik; w sytuacji zagrożenia powszechna mobilizacja; wydawanie decyzji o urzyciu sił zbrojnych dla obrony kraju; wprowadzenie stanu wyjątkowego gdy nie może tego uczynić parlament
|
|
|
Uprawnienia prezidente tradycyjne uprawnienia 开始学习
|
|
nadawanie obywatelstwa; nadawanie orderów i odznaczeń; prawo łaski; nadawanie tytułów profesorskich
|
|
|
开始学习
|
|
organ władzy wykonawczej; premier i ministrowie, mają własne kompetencje; polityka wewnętrzna i zewnętrzna państwa; premier kieruje pracą terenowych organów administracji, sprawuje nadzór nad samorządem; minister- naczelny organ administracji państwowej- wypełnia zadania zlecone przez premiera, kieruje określonymi działami administracji państwowej(ministerstwo instytucją)
|
|
|
开始学习
|
|
Tadeusz Mazowiecki, Jan Bielecki, Jan Olszewski, Waldemar Pawlak, Hanna Suchocka, Waldemar Pawlak, Józef Oleksy, Włodzimierz Cimoszewicz, Jerzy Buzek, Leszek Miller, Marek Belka, Kazimierz Marcinkiewicz, Jarek, Tusek
|
|
|
开始学习
|
|
przez prezidente rp; 14 dni musi uzyskać wotum zaufania od parlamentu-jeśli nie to wybiera się rząd bezwzględną większością głosów, prezydent mianuje członków; jeżeli sejm nie zdoła wyłonić rządu robi to prezidente; jeżeli zaproponowany rząd nie uzyska wotum to prezydent skraca kadencję parlamentu; rada ministrów ustępuje w określonych sytuacjach(rezygnacja premiera, brak wotum);
|
|
|
Konstruktywne wotum niwufności 开始学习
|
|
co najmniej 46 posłów wniosek, musi być nazwisko nowego premiera
|
|
|
开始学习
|
|
wykonywanie ustaw, prawa inicjatywy ustawodawczej, wydawanie rozporządzeń, kontrolowanie i koordynowanie prac organów administracji państwowej, ochona interesów skarbu państwa, zapewnienie bezpieczeństwa wewnętrznego państwa oraz zewnętrznego i kierowanie obronnością
|
|
|
开始学习
|
|
rząd i podległe jemu urzędy; na szczeblu lokalnym powoływany przez premiera wojewoda(musi wykonywać zadania zlecone przez rząd, reprezentować rząd wobec samorządów, sprawować nad nimi nadzór)
|
|
|
wojewódzkie organy administracji rządowej 开始学习
|
|
*administracja zespolona(organy podlegają wojewodzie) *administracja niezespolona(organy podlegają poszczególnym ministrom)
|
|
|
开始学习
|
|
urzędnicy, których zadaniem jest wykonywanie zadań administracji rządowej; nadzór nad nimi ma premier, w jego imieniu działa szef służby cywilnej
|
|
|
organy władzy sądowniczej 开始学习
|
|
sąd najwyższy; sądy powszechne; sądy szczególne; TK; TS
|
|
|
zasady funkcjonowania sądów i trybunałów 开始学习
|
|
sędziowie powoływani przez prezidente na wniosek krajowej rady sądownictwa;
|
|
|
zasady władzy sądowniczej 开始学习
|
|
*zasada niezawisłości(podlegają tylko konstytucji i ustawą z wyjątkiem sędziów TK- tylko konstytucja; powoływani są aż do emerytury; immunitet;
|
|
|
开始学习
|
|
zasada jednolitości- wszystkie sądy orzekają na podstawie tego samego prawa; zasada kolegialności- sądy orzekają w zespołach; zasada jawności; zasada instancyjności- sądownictwo ma charakter dwuinstancyjny- można się apelować
|
|
|
开始学习
|
|
sprawuje nadzór nad dziłalnością sądów powszechnych i wojskowych; składa się z 1 prezesa(prezydent na 6 lat), prezesów i sędziów; 4 izby(cywilna, karna, wojskowa, pracy i ubezpieczeń społecznych)
|
|
|
开始学习
|
|
rozpoznawanie kasacji(odwołania od wyroków sądów 2 instancji, złamane prawo w trakcie postępowania); interpretowanie przepisów prawa; stwierdzanie ważności wyborów i referendów,
|
|
|
开始学习
|
|
rozstrzygają sprawy z zakresu prawa karnego, cywilnego, rodzinnego, prawa pracy; prezesi; sądy okręgowe(zabójstwa i rozwody, odwołania od sądów rejonowych) sądy rejonowe(wszystko oprócz tych dla okręgowych) przy rejonowych są grockie(od wykroczeń) Apelacyjne(odwołania od okręgowych
|
|
|
开始学习
|
|
organ sądu apelacyjnego w Warszawie; sprawdzały zgodność z prawdą oświadczeń lustracyjnych;
|
|
|
sądownictwo administracyjne 开始学习
|
|
kontrola działania organów administracji publicznej; rozstrzyganie sporów między jednostkami samorządu oraz między samorządem a jednostkami administracji państwowej; spory między obywatelami a jednostkami administracji;
|
|
|
sądownictwo administracyjne 2instancyjność 开始学习
|
|
*wojewódzkie sądy administracyjne(sądy 1 instancji) *naczelny sąd administracyjny(2 instancji; prezes przez prezidente na 6 lat spośród kandydatów zgromadzenia ogólnego sędziów naczelnego sądu administracyjnego)
|
|
|
开始学习
|
|
rozpatrują przestępstwa żołnierzy w służbie czynnej; 2instancyjne: garnizonowe(1instancja), sądy okręgu wojskowego(2instancja oraz 1 dla żołnierzy z najwyższymi stopniami wojskowymi)
|
|
|
开始学习
|
|
sĄDZI NAJWYŻSZYCH URZEDASÓW, PRZEWODNICZĄCY(1 prezes) 2 ZASTEPCÓW, 16 członków wybranych przez sejm na czas kadencji,
|
|
|
Trybunał stanu 2 instancyjność 开始学习
|
|
1 instancja(orzeka przewodniczoncy i 4 członków) w 2 przewodniczący i 6 członków i nie ma kasacji
|
|
|
开始学习
|
|
* prezydenta z a naruszenie konstytucji, ustaw oraz za pospolite przestępstwa * członków rządu za nrauszenie konstytucji, ustaw oraz za przestepstwa w zwiazku ze stanowiskiem. * prezesów NBP oraz NIK oraz KRRiT za naruszenie konstytucji i ustaw * POsłow i senatorów za naruszenie zakazu preowdzenia dzaiłąlnosci gospodarczej, wiążącej sie z korzysteniem z skarbu państwa lub majątku publicznego.
|
|
|
开始学习
|
|
Składa się z 15 sędziów przez sejm na 9 letnią kadencję, prezesa i wiceprezesów powołuje prezidente, prezesem obecnie jest Andrzej Rzepliński.
|
|
|
开始学习
|
|
Orzeka o zgodności ustaw i umów międzynarodowych z konstytucją Z wnioskiem moga wystąpić prezydent marszałek sejmu, marszałek senatu, premier, 50 posłów lub 30 senatorów, Prezes sadu najwyższego, prezes naczelnego sądu administracyjnego, prokurator generalny, prezes NIK, rzecznik praw obywatelskich
|
|
|
开始学习
|
|
Orzeka o zgodności ustaw z ratyfikowanymi umowami MIĘDZYNARODOWYMI< ROZPATRUJE SKARGI KONSTYTUCJYJNE, orzeka o zgodności z konstytucja celów i dzłalności partii politycznych. * bada zgodność z konstytucją aktów prawnych wydawanych przez organy centeralne, * rozstrzyga spory kompetencyjne między organami, orzeka o zaistnieniu tymczasowej przeszkody w sprawowaniu urzędu prezydenta.
|
|
|
Warunki wnoszenia spraw di Tk 开始学习
|
|
Ma każdy kto uzna ze jego prawa lub wolności zostały naruszone (konstytucja) * moze sporządzi wyłącznie adwokat lub radca prawny * przedmiotem skargi może być tylko akt normatywny, * pod warunkiem wykorzystania wszytkich mozliwości odwoławczych
|
|
|
Krajowa włądza sondownictwa 开始学习
|
|
Instytucja stojąca na czele niezależności sędziów i sądów. Skład: pierwszy prezes sadu najwyższego, prezes naczelnego sądu administracyjnego, minister sprawiedliwości, osoba powłana przez prezidente, 15 członków wybranych spośród sędziów, 4 sosby wybrane przez parlament.
|
|
|
开始学习
|
|
Rozpatrywanie kandydatów na sędziów, i wystepownie do preziudente z wnioskiem o powołanie sędziów sądu najwyżeszego, sędziów powszechnych, administracyjnych i wojskowych. * wystepowanie do TK o zbadanie zgodnosci z konstytucją aktów dotcz. niezależności sędziów i sądów. * wystepownie zwnioskiem o postępownie dyscyplinarne dla sędziów.
|
|
|
Organy kontroli państwowej i ochrony prawa: NIK 开始学习
|
|
*najwyższy organ kontroli państwowej, podlega bezpośrednio sejmowi, sejmowi przedkłada analizę wykonania budzetu informacje o wynikach kontroli, a także przedstawia sprawozdanie z swojej działalności
|
|
|
开始学习
|
|
Prezes powołany przez sejm za zgodą senatu na 6 lat, sejm może go odwołać, posiada immunitet, wszystko oprócz gorącego uczynku
|
|
|
开始学习
|
|
Badanie Legalności, gospodarności rzetelności, i celowości działań organów administracji państwowej i NBP, Badanie gospodarnosci i rzetelności samorządu terytorialnego, badanie legalności i gospodarnosci podmiotów gospodarczych w zakresie wykorz. środkow publ.
|
|
|
开始学习
|
|
Na wniosesk sejmu i jego organów, prezidenta, premiera i włąsna inicjatywa.
|
|
|
Rzecznik praw obywatelskich 开始学习
|
|
Jednoosobowy urząd stoi na straży praw człowieka i obywatela, powołuje go sejm za zgoda senatu na 5 lat
|
|
|
开始学习
|
|
część aparatu państwowego, strzeże praworządności, funkcja oskarzyciela
|
|
|
开始学习
|
|
powołuje prezidente z kandydatow (po jednym z krs i krp); Podlegają mu: prok. powszechne, rejonowe, okręgowe, apelacyjne, wojskowe(garnizonowe, okręgów wojskowych i naczelną prok. wojskową, naczelny prokurator wojskowy jest zastępcą prok. generalnego)
|
|
|
开始学习
|
|
instytucja stojaca na straży niezalezności prokuratorów; skład: prok. generalny, przedstawiciel prezidente, 4 posłów, 2 senatorów, 16 różnych proków.
|
|
|
krajowa rada prokuratury zadania 开始学习
|
|
opiniowanie projektów aktów normatywnych dotyczących prokuratury; wybieranie kandydata na stanowiska prok. gen; rozpatrywanie i opiniowanie kandydatów na proków;
|
|
|
开始学习
|
|
organ konstytucyjny(1992); 5 członków(2 sejm, 1 senat, 2 prezidente na 6 lat); na czele rady stoi przewodniczący, którego rada wybiera ze swojego grona;
|
|
|
开始学习
|
|
powolywanie rad nadzorczych w telewizji i radiofonii publicznej; udzielanie zezwolen na dzialalność komercyjnych stacji; stanie na straży wolności i prawa do informacji; rozdzielanie środków z abonamentu; kontrola dzialalności nadawców w granicach określonych ustawą; opiniowanie aktów prawnych powiązanych
|
|
|
开始学习
|
|
forma organizacji wyodrębnionej grupy społecznej, może decydowac o istotnych dla niej sprawach bezposrednio lub z przedstawicielami
|
|
|
开始学习
|
|
*specjalne(zawodowe i gospodarcze[specyficzny jest samorząd zawodowy ludzi wykonujących wolne zawody- obowiązkowy]); *terytorialne(oparte na wspólnym zamieszkaniu)
|
|
|
zasady funkcjonowania i organizacji samorządu terytorialnego 开始学习
|
|
3 stopniowy podzial państwa(2478 gmin, 314 powiatów, 16 województw); charakter przymusowy; mają osobowość praną- prawo do własności, samodzielność podlega ochronie sądowej); w rp nie są zorganizowane hierarchicznie; konstytucja stanowi, ze samorząd wykonuje wszystko co nie jest w zakresie innych władz); rząd nie ingeruje ale nadzoruje- bada czy zgodnie z prawem(premier i wojewodowie); gdy uchwała samorządu jest zła moga ją uchylić, gdy nie realizuje swoich funkcji moze zawiesić i wprowadzić zarz
|
|
|
źródła dochodów sam. teryt. 开始学习
|
|
dotacje z budgetu i udział w podatkach, dochody własne
|
|
|
开始学习
|
|
wspólnota obywateli zamieszkujących pewne terytorium; podstawowa jednostka podzialu teryt.; zagres działalności określaja wladze gminy; w gminach władze sprawują rada gminy i wójt; moga funkcjonować jednostki pomocnicze(sołectwa i dzielnice);
|
|
|
开始学习
|
|
wlasne(zaspokajnanie poczeb mieszkanców) i zlecone(z zakresu administracji rządowej, np. wybory, zasiłki, dowody osobiste);
|
|
|
开始学习
|
|
organ ustawodawczo- kontrolny; wybory bezpośrednie na 4 lata; od 15 do 45 członków w zalezności od liczby mieszkanców; na czele przewodniczący(wybierany w tajnych wyborach spośród radnych) uprawnienia(uchwalanie budgetu i lokalnych podatków, kontrolowanie wójta, podejmowanie decyzji w sprawach majątkwoych)
|
|
|
wojt(burmistrz prezident) 开始学习
|
|
władza wykonawcza w wiejskich (wójt); burmistrz(gminy w ktorych siedzibą jest miasto poniżej 100 tys, prezydent(miasta powyżej 100 tys. lub miały przed wejsciem ustawy prezidente); jest wybierany w wyborach powszechnych; zadania wykonuje z pomoca urzędu gminy; kieruje bierzącymi sprawami gminy, reprezenduje ją, wykonuje uchwally rady i przygotowuje ich projekty, gospodaruje majatkiem gminy, realizuje budget)
|
|
|
开始学习
|
|
wspolnota samorządowa oraz jednostka podziału terytorialnego obejmująca kilka gmin(powiat ziemski) lub teren miasta, które jest gminach na prawach powiatu(powiat grodzki); władzami są rada i zarząd powiatu)
|
|
|
开始学习
|
|
organ uchwałodawczy i kontrolny; w sklad wchodzi 15-29 radnych wybieranych na 4 lata w bezposrednich; na czele przewodniczący wybierany spośród jej członków.
|
|
|
开始学习
|
|
wybieranie i odwolywanie zarządu, uchwalanie budżetu i podatków, decydowanie o sprawach majątkowych, uchwalanie programów walki z bezrobociem oraz zapewnianie bezpieczeństwa mieszkańcom; w powiecie grodzkim to rada miasta
|
|
|
开始学习
|
|
organ wykonawczy powiatu; 3-5 osób wybranych przez radę; starosta stoi na czele; w grodzkich prezidente
|
|
|
uprawnienie zarządu powiatu 开始学习
|
|
przygotowanie i realizacja projektów ustaw rady; gospodarowanie mieniem powiatu; wykonywanie budgeta
|
|
|
开始学习
|
|
kieruje bieżącymi sprawami, reprezentuje powiat; zwierzchnictwo nad powiatowymi służbami i straży(powoływanie i odwoływanie kierowników i kontrola nad nimi)
|
|
|
开始学习
|
|
jednostka podzialu terytorialnego i samorządu; oprócz samorządu dzialaja tez organy administracji państwowej; organy(sejmik woj. i zarząd woj.)
|
|
|
开始学习
|
|
organ uchwałodawczy i kontrolny; squad wchodzą radni wybierani na 4 letnia kadencję; liczba zalezna od mieszkańców nie mniejsza niż 30; na czele sejmiku przewodniczący wybierany przez członków
|
|
|
uprawnienia sejmiku wojewodzkiego 开始学习
|
|
uchwalanie podatków i budgetu; powolywanie i odwolywanie zarządu oraz marszalka; decydowanie o sprawach majątkowych
|
|
|
开始学习
|
|
organ wykonawczy w squad wchodzi 5 osób wybranych przez sejmik w tym marszalek który jest przewodniczacym;
|
|
|
uprawnienia zarząd województwa 开始学习
|
|
wykonywanie uchwał sejmiku; realizacja budgeta; gospodarowanie mieniem; przygotowywanie planów rozwoju województwa;
|
|
|
uprawnienia marszałka województwa 开始学习
|
|
kierowanie bierzącymi sprawami województwa i pracami zarządu, reprezentowanie województwa,
|
|
|