Legalese general

to abandon (an agreement)

zrzec się uprawnień (z tytułu umowy)

absolute majority

większość bezwzględna

absolute obligation

zobowiązanie bezwarunkowe

accident insurance

ubezpieczenie NNW

to keep an account

posiadać rachunek

to manage an account

prowadzić rachunek

accounting

rachunkowość

accounting principles

zasady rachunkowości

accounting procedures

zasady rachunkowości

accruals

rozliczenia międzyokresowe

accruals

narosłe kwoty

accrued

narosły

accrued dividend

przyznana lecz niewypłacona dywidenda

accrued interest

narosłe odsetki

acquisition

nabycie

to act in bad faith

działać w złej wierze

act of God

siła wyższa

actual situation

stan faktyczny

administrative costs

koszty administracyjne

administrative order

decyzja administracyjna

administrative overhead

ogólne koszty administracyjne

adhesion agreement

umowa adhezyjna

administrators

zarząd komisaryczny

adulteration

starzenie się

advance filing of a motion

złożenie wniosku z wyprzedzeniem

advance payment

zaliczka

adverse possesion

zasiedzenie

affiliate

osoba stowarzyszona

affiliated company

spółka stowarzyszona, filia

affordability of debt

możliwość zadłużenia się

agenda

porządek obrad

agent

pełnomocnik, agent

aggregate

łączny

aggregate area

łączna powierzchnia

aggregate value

łączna wartość

in aggregate

łącznie

assignment agreement

umowa cesji

agreement granting the right to perpetual usufruct

umowa ustanowienia prawa użytkowania wieczystego

consultancy agreement

umowa o doradztwo

custody agreement

umowa przechowania

final agreement

umowa przyrzeczona

pledge agreement

umowa zastawu

preliminary agreement

umowa przedwstępna (też: wstępna - bez możliwości egzekwowania w sądzie)

tenancy agreement

umowa najmu

transfer agreement

umowa zbycia

alienation

zbycie

all or none

wszystko albo nic (WAN)

allowance

zasiłek

amicable settlement

ugoda

amortisation of capital

amortyzacja kapitału

amount owed

kwota należna

amount due

kwota należna

annulment

unieważnienie

appeal

apelacja

appendix

załącznik

application

wniosek

applicable law

prawo mające zastosowanie

arbitrage

spekulacja papierami wartościowymi

arbitration

arbitraż

arbitration court

sąd polubowny

arrangement with creditors

postępowanie układowe z wierzycielami

areas of public access

pomieszczenia powszechnie dostępne

to assert rights/a claim

dochodzić praw

to assess (fee)

naliczyć (opłaty)

award of arbitration court

wyrok sądu polubownego

average agent

komisarz awaryjny

auditors` report

sprawozdanie biegłego rewidenta

attorney ad litem

pełnomocnik procesowy

at the market price

po kursie dnia (PKD)

at arm`s lenght

na warunkach handlowych jakie byłyby wynegocjowane przez niezależne strony

assignment for the benefit of creditors

przekazanie majątku wierzycielom w zamian za zaspokojenie długu

assignment document

dokument cesji

bad debt

należność nieściągalna

bad faith

zła wiara

balance sheet

bilans

the profit and loss account

bilans zysków i strat

ballot

głosowanie

open ballot

głosowanie jawne

secret ballot

głosowanie tajne

written ballot

głosowanie pisemne

commercial bank

bank komercyjny

depository bank

bank powierniczy

investment bank

bank inwestycyjny

merchant bank

bank kupiecki

bank guarantee

gwarancja bankowa

banking day

bankowy dzień roboczy

bank settlement procedure

bankowe postępowanie ugodowe

bankruptcy procedure

postępowanie upadłościowe

bankruptcy trustee

syndyk masy upadłościowej

bar code

kod paskowy

bearer security

papier wartościowy na okaziciela

benefit

świadczenie, korzyść

to the benefit of somebody

świadczenie na czyjąś korzyść

employment benefit

świadczenie przysługujące pracownikom

bill of exchange

weksel trasowany

bill of quantities

przedmiar robót

bipartisan approach

podejście ponadpartyjne

block market

rynek blokowy

board of directors

rada dyrektorów

body

organ, władza

bona fide

dobra wiara

bona fide transaction

faktyczna czynność prawna (nie dla pozoru)

bond

obligacja

callable bond

obligacja z prawem wcześniejszego wykupu [obligacja, której emitent ma zastrzeżone prawo do jej wykupu przed upływem terminu jej ważności (płatności) w zamian za uiszczenie określonej prowizji (call price)]

debt conversion bond

obligacja z tytułu konwersji zadłużenia [dot. Umowy o redukcji zadłużenia wobec banków komercyjnych]

discount bond

obligacja dyskontowa [dot. Umowy o redukcji zadłużenia wobec banków komercyjnych]

new money bond

obligacja na nowe kredyty [dot. Umowy o redukcji zadłużenia wobec banków komercyjnych]

par bond

zabezpieczona obligacja parytetowa [dot. Umowy o redukcji zadłużenia wobec banków komercyjnych

past due interest bond

zabezpieczona obligacja na zaległe odsetki [dot. Umowy o redukcji zadłużenia wobec banków komercyjnych]

RSTA

revolving short-term trade agreement

revolving short-term trade agreement

zabezpieczana obligacja z tytułu kredytów rewolwingowych [dot. Umowy o redukcji zadłużenia wobec banków komercyjnych]

bookkeeping

księgowość

book value

wartość księgowa

book-entry system

obieg zdematerializowany

books and accounts

księgi handlowe

borrowing

zaciągnięcie kredytu

branch office

oddział

breakdown of costs

zestawienie wydatków

broker

makler, pośrednik

brokerage firm

biuro maklerskie

brokerage house

dom maklerski

brokering

pośrednictwo

burden of proof

ciężar dowodu

to carry business as currently conducted

prowadzić działalność tak jak dotychczas

ordinary course of business

normalna działalność gospodarcza

buy-back

sprzedaż zwrotna (transakcja kompensacyjna)

buy-back

nabycie przez spółkę własnych akcji w celu ich umorzenia

by-laws

statut spółki, regulamin

cap

górna granica

capped fee

wynagrodzenie z ustaleniem górnej granicy

capital expenditure

wydatek inwestycyjny, inwestycje w środki trwałe

capital gain

dochód kapitałowy, zrealizowany zysk na inwestycji

capital investments

inwestycje w środki trwałe, inwestycje długoterminowe

capital market

rynek kapitałowy

capital stock

akcje/udziały

reserve capital

kapitał rezerwowy

share capital

kapitał zakładowy

to increase share capital

podwyższyć kapitał zakładowy

to reduce share capital

obniżyć kapitał zakładowy

supplementary capital

kapitał zapasowy

cash

gotówka

cash basis

zasada naliczania (sprzedaży, kosztów) jedynie w momencie zapłaty [odwrotność accrual basis]

cash collateral

zabezpieczenie gotówkowe

cash flow

przepływ gotówki

cash management

zarządzanie gotówką

cashier`s check

czek bankierski

cassation

kasacja

to cast a vote

oddać głos

casting vote

głos przeważający

CEFTA

Central European Free Trade Association

Central European Free Trade Association

Środkowoeuropejska Umowa o Wolnym Handlu

certificate of deposit

świadectwo depozytowe

certified auditor

biegły rewident

CPA

certified public accountant

certified public accountant

biegły rewident

certified copy

uwierzytelniony odpis

chairman

przewodniczący

to charge

obciążyć

to charge-off

odpisać

charge

obciążenie

chart of accounts

plan kont

charter

akt założycielski, akt nadania statutu, statut

CEO

Chief Executive Officer

Chief Executive Officer

prezes, naczelny dyrektor

CHP

combined heat and power plant

combined heat and power plant

elektrociepłownia

circulation

obieg

by circulation of papers

w trybie obiegowym

citizen shareholding

powszechny akcjonariat obywatelski

civil plaintiff

powód cywilny

clearing house

izba rozrachunkowa

closing

sfinalizowanie transakcji

co-insurer

koasekurant

collateral

przedmiot zastawu lub innego zabezpieczenia

collateral assignment

cesja na zabezpieczenie

collateral transfer of ownership

przewłaszczenie na zabezpieczenie

collective bargaining agreement

układ zbiorowy pracy

collectively referred to as

zwani łącznie

commercial paper

weksel komercyjny, krótkoterminowy papier wartościowy

commercial division of a court

wydział gospodarczy sądu

commercial register

rejestr handlowy

committee

komitet, komisja

commodities contract

kontrakt na dostawy towarów

common ownership

współwłasność

common stock

akcje zwykłe

commune

gmina

company limited by shares

spółka publiczna, spółka akcyjna

company`s compensation system

zakładowy system wynagradzania

competency

właściwość

competitive bidding

przetarg, licytacja

completed shell and core

stan surowy zamknięty (nieruchomości)

compliance with laws

zgodność z przepisami prawa

compliance officer

inspektor nadzoru

complaint

skarga, zażalenie

composition with creditors

układ z wierzycielami

condition

warunek

condition precedent

warunek zawieszający

condition subsequent

warunek rozwiązujący

confidentiality

poufność

confidentiality agreement

umowa o zachowaniu poufności

confidentiality clause

postanowienie o zachowaniu poufności

consignment

wysyłka, ekspedycja, partia towaru

to construe provisions of agreement

interpretować postanowienia umowy

contemporaneous

równoczesny

contingency

nieprzewidziana okoliczność

life contingencies

rezerwa na ubezpieczenie na życie

contingent liability

zobowiązanie warunkowe

contra asset

wartość zmniejszająca

contract of custody

umowa przechowania

contract of deposit

umowa depozytu

contract of employment

umowa o pracę

contract of lease and hire

umowa dzierżawy/najmu

contract of loan

umowa pożyczki

contract of mandate

umowa zlecenia

contract for the provision of management services

umowa o zarządzenie

contract for services

umowa zlecenia

specific work contract

umowa o dzieło

contractual nature

charakter obligacyjny

contractual liability

odpowiedzialność kontraktowa

contractual obligation

zobowiązanie kontraktowe

contractual servitude

służebność kontraktowa

contractual subrogation

subrogacja kontraktowa

contractual term

okres obowiązywania umowy

contractual relation

stosunek umowny

contractor

wykonawca

general contractor

generalny wykonawca

sub-contractor

podwykonawca

controlled company

spółka zależna

controlling person

podmiot dominujący

control stock

pakiet kontrolny

to convert shares

zamieniać akcje

conversion

konwersja, zamiana

convertible securities

papiery wartościowe z opcją zamiany na akcje

conveyance

przeniesienie, przekształcenie

co-owner

współwłaściciel

co-ownership

współwłasność

fractional co-ownership

współwłasność łączna w częściach ułamkowych

joint co-ownership

współwłasność łączna

copyright

prawo autorskie

economic copyright

prawo autorskie majątkowe

pecuniary copyright

prawo autorskie majątkowe

personal copyright

prawo autorskie osobiste

corporate existence

osobowość prawna

corporate governance

władze spółki, organizacja spółki

corporate governance rules

regulamin spółki

corporate loan

kredyt na cele ogólne (dla osoby prawnej)

corporate name

firma (w spółce USA z osobowością prawną)

corporate power and authority

zdolność spółki do dokonania czynności prawnej

cost of sales

koszt sprzedaży

counterpart of an agreement

egzemplarz umowy

county

hrabstwo, powiat

court of competent jurisdiction

właściwy sąd

court judgement

orzeczenie sądu

commercial court

sąd gospodarczy

registry court

sąd rejestrowy

court decision

postanowienie, wyrok sądu

court order

zarządzenie sądu

common court

sąd powszechny

district court

sąd rejonowy

regional court

sąd okręgowy

appelate court

sąd apelacyjny

supreme court

sąd najwyższy

voivodeship court

sąd wojewódzki

covenant

zobowiązanie

affirmative covenant

zobowiązanie do działania

negative covenant

zobowiązanie do zaniechania

credit facility

kredyt

to credit

uznać, uznanie konta

to show credit to someone`s account

uznać czyjś rachunek

creditor

wierzyciel

criminal case

sprawa kryminalna

civil case

sprawa cywilna

cross action

powództwo wzajemne

custodian

powiernik

custodian bank

bank powierniczy

cumulative dividend

dywidenda skumulowana

current assets

środki obrotowe

current cost

aktualna cena składnika majątkowego [w odróżnieniu od historical cost]

current ratio

stosunek wartości aktywów bieżących do bieżących zobowiązań

currency

waluta

currency matching

zasada walutowości (zabezpieczenie przed ryzykiem kursowym)

currency rate swaps

opcje walutowe

CTBT

Comprehensive Test Ban Treaty

Comprehensive Test Ban Treaty

Światowy Układ o Całkowitym Zakazie Prowadzenia Prób z Bronią Jądrową

damage

szkoda

damages

odszkodowanie

debenture

obligacja zabezpieczona

to debit

obciążyć

debt

dług

debt-for-equity conversion

konwersja długu na akcje/udziały

debtor

dłużnik

debt-to-equity ratio

poziom dopuszczalnego zadłużenia (w stosunku do kapitału)

debt restructuring

restrukturyzacja długu, postępowanie układowe

decision on conditions of land development

decyzja o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu

decree

rozporządzenie, dekret

deed

umowa

deed of partnership

umowa spółki jawnej

deed of trust

umowa o zabezpieczenie na nieruchomości

deed on the establishment of a mortgage

oświadczenie o ustanowieniu hipoteki

deed of mortgage

oświadczenie o ustanowieniu hipoteki

deductibles

franszyza redukcyjna

deduction

odpis

deemed to

uważany za

default

niewykonanie lub nienależyte wykonanie zobowiązania

payment in deafault

opóźniona płatność, świadczenie

defect liability period

okres rękojmi (też gwarancji)

defence

zarzut procesowy; obrona

to set up a defence

podnosić zarzut

statement of defence

odpowiedź na pozew (zawierająca zarzuty obrony

to delegate

delegować

delegations

umocowania

delivery

dostarczenie, dostawa, doręczenie

delivery of premises

przekazanie pomieszczeń

delivery of share certificates

wręczenie akcji

delivery-acceptance report

protokół zdawczo-odbiorczy

depository bank

bank depozytariusz/powiernik

depository receipt

kwit depozytowy

ADR

American Depository Receipt

American Depository Receipt

Amerykański Kwit Depozytowy

GDR

Global Depository Receipt

GLobal Depository Receipt

Globalny Kwit Depozytowy

IDR

International Depository Receipt

International Depository Receipt

Międzynarodowy Kwit Depozytowy

depreciation

amortyzacja

developed market economies

kraje rozwinięte gospodarczo

development area

obsxzar zagospodarowania

development costs

koszty zagospodarowania

dilligence

staranność

reasonable dilligence

należyta staranność

due dilligence

należyta staranność; badanie stanu prawnego przedsiębiorstwa

use the highest standard of due dilligence

zachować najwyższy standard staranności

dilute

rozwodnić

diluted income

dochód pośredni

diluted shareholding

rozwodniony akcjonariat

director

członek rady dyrektorów

directors` report

sprawozdanie dyrektorów (zarządu)

disbursement

wypłata

discharge of liability

udzielenie pokwitowania z wykonania obowiązków; zwolnienie z odpowiedzialności

disclaimer of warranty

wyłączenie odpowiedzialności z tytułu rękojmi

disclosure

ujawnienie informacji

disclosure letter

list ujawniający

to disclose

ujawnić

discount

dyskonto

discount bond

obligacja dyskontowa

discount rate

stopa dyskontowa

discretion

uznanie (uznaniowość)

at one`s own discretion

wg własnego uznania

dismiss a claim

oddalić powództwo

disposal

zbycie, rozporządzenie

to dispose

zbyć, rozporządzić

to dispose of and encumber assets

rozporządzać majątkiem

disposition

przeniesienie

dissolution

rozwiązanie

dissolution and winding up

rozwiązanie i likwidacja

to dissolve a partnership

rozwiązać spółkę

distribution

podział, wypłata

distribution companies

zakłady energetyczne

district heating

elektrociepłownie

divest sb of rights

pozbawić kogoś praw

dividend

dywidenda

dividend declared, paid or set aside for payment

dywidenda uchwalona, wypłacona lub przeznaczona do wypłacenia

divulge

udostępnić

double entry system

podwójna księowość

draft

projekt; weksel trasowany

bank draft

weksel trasowany wystawiony przez bank

to draft and transmit notices

sporządzać i rozsyłać zawiadomienia

duly

prawidłowo, należycie

duly authorized

należycie umocowany

duly authorized agent

należycie umocowany pełnomocnik

duly organized

prawidłowo utworzony

duly organized and validly existing company

prawidłowo utworzona i istniejąca spółka

durable goods

dobra trwałego użytku

duty

cło, obowiązek (publicznoprawny)

dwelling

mieszkanie

E-10 (CEE)

kraje Europy Środkowej i Wschodniej

earning process

pełny cykl uzyskania przychodu ze sprzedaży

earnings

przychód

earnings per share

przychód na jedną akcję

net earnings

dochód

easement

służebność

easement of residence

służebność mieszkania

easement of support

"służebność belki" (oparcie budynku o budynek sąsiada)

easement of way

służebność przechodu

economies of scale

korzyści skali

in effect

obowiązujący

effective

obowiązujący

effective date of agreement

dzień wejścia w życie umowy

effective immediately

z natychmiastowym skutkiem

employee

pracownik

employer

pracodawca

employee`s pension plans

pracownicze plany emerytalne

employment agreement

umowa o pracę

employment relationship

stosunek pracy

to enact

wydać, uchwalić (akt prawny)

enclosure

załącznik

to encumber

obciążać

encumbrance

obciążenie rzeczowe

endorsement

indos, pisemne oświadczenie mające na celu przeniesienie własności akcji

endorsement "to bearer"

indos na okaziciela

endorse

indosować, złożyć pisemne oświadczenie przenoszące własność akcji

enforceable

egzekwowalny; zaskarżalny; wykonalny

enforceable in accordance with its terms

możliwy do wyegzekwowania zgodnie z treścią

enforceable against sb

możliwy do wyegzekwowania w stosunku do kogoś

enforcement

przymusowe wykonanie, egzekucja sądowa

enforcement of an agreement

dochodzenie wykonania umowy na drodze prawnej

enforcement clause

klauzula wykonalności

enforcement title

tytuł wykonawczy

engage in activities

prowadzić działalności

to enhance the value of shares

zwiększyć wartość akcji

to enjoy

korzystać

enjoyment

korzystanie

to enter into liquidation

rozpocząć postępowanie likwidacyjne

enterprise

przedsiębiorstwo

to be entitled to the full use and enjoyment of assets

mieć prawo nie nieograniczonego korzystania z majątku

entity

podmiot, jednostka organizacyjna

legal entity

osoba prawna

to entrust

powiększyć

entry

wpis (do rejestru), zapis (w księgach)

environmental audit

analiza środowiskowa

environmental clean-up

przywrócenie środowiska naturalnego do właściwego stanu

environmental penalty

kara za naruszenie przepisów o ochronie środowiska

environmental remediation

przywrócenie środowiska naturalnego do właściwego stanu

EPC

engineering, procurement and construction contract

engineering, procurement and construction contract

umowa o prace konstrukcyjno-budowlane

equipment

wyposażenie; środki produkcji (acc.)

equity

kapitał; zasady słuszności

equity financing

udział kapitałowy

shareholders` equity

kapitał własny

error

błąd

error as to a principle

błąd co do istoty

error as to substance

błąd co do istoty

error in personam

błąd co do osoby

error of fact

błąd co do faktu

error of law

błąd co do prawa

material error

istotny błąd

escrow

depozyt, przechowanie

escrow account

rachunek powierniczy (zastrzeżony), rachunek escrow

ESA

European System of Accounts

European System of Accounts

Europejski System Zintegrowanych Rachunków Gospodarczych

event of default

przypadek naruszenia umowy

event of fate

przypadek losowy

eviction

pozbawienie posiadania rzeczy, eksmisja

to evidence

udokumentować, udowodnić

to evidence authority

udowodnić umocowanie

excerpt

wypis

to execute an agreement

podpisać umowę

execution of an agreement

zawarcie umowy

execution title

tytuł egzekucyjny

to exercise a right

wykonywać prawo, korzystać z prawa

exercise of due dilligence

dochowanie należytej staranności

exercise of voting rights

wykonywanie prawa głosu

to exempt from compliance with law

zwolnić z obowiązku przestrzegania prawa

ex-gratia payment

świadczenie nie wymagane prawem

exhibit

załącznik

exoneration

zwolnienie

exoneration clause

klauzula zwalniająca z odpowiedzialności

expatriate employee

pracownik oddelegowany z zagranicy

expenditure

wydatek, nakład, zużycie

expense

wydatek

expiration

wygaśnięcie, upływ

expiration date

data wygaśnięcia umowy

expiration of a sentence

upływ okresu kary oznaczonej w wyroku

expire

wygasać, tracić ważność

expiration of an agreement

wygaśnięcie umowy

express

wyraźny

express acceptance/consent

wyraźna zgoda

express offer

wyraźna oferta (nie dorozumiana)

express prohibition

wyraźny zakaz

expropriate

wywłaszczyć

expropriation

wywłaszczenie

to extend credit

udzielić kredytu

to extend a document

przedłużyć ważność dokumentu

extinction

wygaśnięcie, umorzenie

extinction of a claim

wygaśnięcie roszczenia

extinction of debt

umorzenie długu

extinguishment

wygaśnięcie, umorzenie

extract

wyciąg

face amount

wartość nominalna

on the face of an instrument

w treści dokumentu

factoring

faktoring

fault

wina

feasibility study

analiza finansowa przedsięwzięcia, studium opłacalności

feasible

wykonalny

fee

opłata, wynagrodzenie, prowizja

preparation fee

opłata za przygotowanie

loan commitment fee

prowizja od zaangażowania kwot

fiduciary duty

obowiązek powierniczy

to file an application

złożyć wniosek

to file an action

wnieść powództwo

FIFO

first in, first out

first in, first out

"pierwsze weszło, pierwsze wyszło, (acc.)

final adjudication

prawomocne rozstrzygnięcie

final binding agreement

wiążąca umowa

financial statement

sprawozdanie finansowe

finder`s fee

wynagrodzenie dla pośrednika, agenta

right of first refusal

prawo pierwokupu; prawo pierwszeństwa

fiscal crimes law

ustawa karno-skarbowa

fiscal year

rok obrachunkowy

fixed assets

środki trwałe

fittings

osprzęt

fixtures

rzeczy przyłączone do nieruchomości; wyposażenie

fixtures and fittings

urządzenia i wyposażenie

floating charge

zastaw ustanowiony na zmiennym zespole składników przedsiębiorstwa

flotation

oferta publiczna (pierwotna)

for cause

z uzasadnionych przyczyn

force majeure

siła wyższa

foreclosure

egzekucja

foreclosure sale

sprzedaż w trybie egzekucji

foreing exchange

dewizy

foreign exchange value

wartość dewizowa

foreign service premium

premia za pracę za granicą

for free

nieodpłatnie

forthwith

niezwłocznie

founding capital

fundusz założycielski

fractional co-ownership

współwłasność w częściach ułamkowych

franchise

franszyza

franchise agreement

umowa franszyzowa

franchisee

franszyzobiorca

franchiser

franszyzodawca

fraud

oszustwo, podstęp

freight out

koszty sprzedaży

freight in

koszty zakupu

fulfil

wypełnić, spełnić, wykonać

to fulfil conditions

spełniać warunki

to fulfil sb`s instructions

wypełniać czyjeś polecenia

to fulfil an obligation

wypełnić zobowiązanie

fund

fundusz

fund management agreement (of NFI)

umowa o zarządzanie majątkiem NFI

close fund

fundusz zamknięty

open fund

fundusz otwarty

mutual fund

fundusz inwestycyjny zamknięty

pension fund

fundusz emerytalny

reserve fund

fundusz rezerowowy

supplementary fund

fundusz zapasowy

trust fund

fundusz powierniczy

future thing

rzecz przyszła

futures contract

kontrakt giełdowy dotyczący "futures"

GAAP

Generally Accepted Accounting Principles

Generally Accepted Accounting Principles

ogólnie przyjęte zasady rachunkowości

general ledger

księga główna

general overhead

koszty ogólnozakładowe

general meeting of shareholders

walne zagromadzenie / zgromadzenie wspólników

gift

darowizna

gist of action

istota powództwa

gloss on law

komentarz prawniczy (glosa)

good faith

dobra wiara

agreement entered in good faith

umowa zawarta w dobrej wierze

good offices to use

dopomóc

good standing of a company

[spółka nie naruszyła prawa w sposób, który uzasadniałby jej rozwiązanie przez władze administracyjne]

good title

ważny tytuł prawny (niepodważalny)

goodwill

wartość firmy