HYDROSFERA

 0    176 词汇卡    whit3nxx
下载mp3 打印 检查自己
 
问题 język polski 答案 język polski
Hydrosfera
开始学习
Powłoka wodna Ziemi obejmująca wody atmosferyczne, powierzchniowe i podziemne. W każdej formie.
Zasoby wodne świata w %
开始学习
96,50%- ocean światowy, 1,74% - pokrywa śnieżna i lodowce, 1,70% - wody podziemne
% wód słodkich i wód słonych
开始学习
97,5% - wody słone, 2,5% - wody słodkie
Cykl hydrologiczny
开始学习
Krążenie wody między atmosferą, hydrosferą i litosferą.
Transpiracja
开始学习
Parowanie z powierzchni roślin i zwierząt.
Sublimacja
开始学习
Przejście lodu w parę wodną (z pominięciem fazy ciekłej)
Kondensacja
开始学习
Skroplenie pary wodnej, powstanie chmur
Resublimacja
开始学习
Przejście pary wodnej w lód (z pominięciem fazy ciekłej)
Ewaporacja
开始学习
Parowanie wody z gleby.
Retencja
开始学习
Czasowe wyłączenie wody z obiegu. Lodowce, wieloletnia zmarzlina, śnieg, wody głębinowe
Mały obieg wody
开始学习
atmosfera > kontynent | atmosfera > ocean
Duży obieg wody
开始学习
ocean > atmosfera > obszar lądowy
Bilans wodny
开始学习
Zestawienie przychodów i ubytków wody na danym obszarze w określonym czasie. P = E + H
Rok hydrologiczny w Polsce
开始学习
od listopada do października
Miejsca na ziemi z dodatnim bilansem wody
开始学习
strefa równikowa, strefa okołobiegunowa, tereny nadmorskie, dowietrzna strona gór, obszary o rozwiniętej sieci rzecznej
Miejsca na ziemi z ujemnym bilansem wody
开始学习
Strefa zwrotnikowa, tereny nadmorskie z zimnym prądem morskim, tereny w cieniu opadowym (zawietrzna strona gór)
Powierzchnia oceanów i mórz
开始学习
361 mln km2
Podział wszechoceanu według wielkości
开始学习
Spokojny, Atlantycki, Indyjski, Arktyczny
Morze
开始学习
Część oceanu oddzielona od wód otwartych.
Morze otwarte
开始学习
Szeroko połączone z oceanem.Np. morze północne, arabskie, norweskie
Morze przybrzeżne
开始学习
Oddzielona od oceanu łańcuchami wysp lub półwyspem.np. Morze Ochockie, Japońskie, Beringa, Południowochińskie
Morze międzywyspowe
开始学习
Znajdujące się pomiędzy wyspami.Np. Celbes, Jawajskie, Moluckie
Morze śródziemne
开始学习
Łączące się z oceanem przez cieśniny. Międzykontynentalne lub wewnątrzkontynentalne.
Średnie stężenie soli w wodzie morskiej
开始学习
35‰ (35g/l)
Morze z największym zasoleniem
开始学习
Morze czerwone 46‰ (duże parowanie, niewielkie opady, mały dopływ innej wody, ograniczony kontakt z oceanem)
Najmniejsze zasolenie
开始学习
Morza wewnętrzne (np. Bałtyk) 3-10‰
Średnia temperatura wód powierzchniowych
开始学习
17,4
W jakiej temperaturze woda ma największą gęstość?
开始学习
4
Barwa wody: niebieska
开始学习
brak planktonu i zawiesiny - strefa gorąca
Barwa wody: niebiesko-zielona
开始学习
plankton zwierzęcy - strefa zimna
Barwa wody: żółto-brunatna
开始学习
Plankton roślinny, składniki mineralne dostarczane przez rzeki
Barwa wody: czerwona
开始学习
pyły pustynne lub czerwony plankton - Morze Czerwone
Falowanie
开始学习
Rytmiczny ruch wody wywołany wiatrem.
Tsunami
开始学习
Fale wywołane podwodnym trzęsieniem ziemi lub wybuchem wulkanu.
Pływy
开始学习
Cykliczne pionowe wahania poziomu wód. > siła przyciągania Ziemi i księżyca
Pływy syzygijne
开始学习
PEŁNIA lub NÓW > Księżyc i słońce w jednej lini > sumuje się ich siła przyciągania
Pływy Kwadrowe
开始学习
I i III kwadra > księżyc stoi w opozycji do słońca i jego oddziaływanie jest częściowo znoszone przez naszą gwiazdę
Największe pływy występują w akwenach
开始学习
Zatoka Fundy (Kanada) 20m, Rio Gallegos (ARgentyna) 18m, Kanał La Manche 16m
Prądy morskie
开始学习
Ogromne masy wody przemieszczające się poziomo w powierzchniowych warstwach mórz i oceanów. Przyczyna: stałe wiatry - pasaty, różnica gęstości wód
Prądy ciepłe morskie
开始学习
ciepła woda, zwiększanie temperatury, większa ilość opadów, od równika do wyższych szerokości
Prądy zimne morskie
开始学习
zimna woda, obniżenie temperatury, mniejsze opady, od biegunów ku równikowi
Prąd ciepły
开始学习
Prąd północnorównikowy
prąd ciepły
开始学习
Prąd południoworównikowy
Prąd ciepły
开始学习
Prąd równikowy wsteczny
Prąd ciepły
开始学习
Prąd północnoantlantycki
Prąd Ciepły
开始学习
Prąd Zatokowy
Prąd Ciepły
开始学习
Północnoantlantycki
Prąd ciepły
开始学习
Prąd Norweski
Prąd ciepły
开始学习
Prąd Kuro-Siwo
Prąd ciepły
开始学习
Prąd Madagaskarski
Prąd ciepły
开始学习
Prąd Mozambicki
Prąd ciepły
开始学习
Somalijski
Prąd ciepły
开始学习
Wschodnioaustralijski
Prąd ciepły
开始学习
Gwinejski
Prąd ciepły
开始学习
Brazylijski
Prąd zimny
开始学习
Dryf Wiatrów zachodnich
Prąd zimny
开始学习
Grenlandzki
Prąd zimny
开始学习
Labradorski
Prąd zimny
开始学习
Kalifornijski
Prąd zimny
开始学习
Peruwiański
Prąd zimny
开始学习
Benguelski
Prąd zimny
开始学习
Zachodnioaustralijski
Prąd zimny
开始学习
Oja-Siwo
Prąd zimny
开始学习
Kanaryjski
Prąd zimny
开始学习
Arktyczny prąd okołobiegunowy
Sejsze
开始学习
(fale stojące) Podniesienie lub obniżenie poziomu wody w częsci zamkniętego zbiornika wodnego. Wywołane różnicą ciśnienia atmosferycznego. N- podnosi się W-opada
DOWNWELLING
开始学习
Pionowy ruch wody morskiej spowodowany róznicą gęstości wody. Zapadanie się wód do głębokości ok. 1km. CZęść wód zimnych prądów morskich na styku z prądami ciepłymi. 50 a 60 szerokość
UPWELLING
开始学习
Pionowy ruch wody>różnica gęstości. Wynoszenie wód głębionowych na powierzchnię, gdzie pasaty wiejące od lądu ""spędzają" z morza wody powierzchniowe. 1cm/doba Strefa międzyzwrotnikowa, zachodnie wybrzeża kontynentów
EL NINO
开始学习
co 2-7 lat, trwa wiele miesięcy, związane z osłabieniem pasatów. Powoduje: zmiany pogodowe, zahamowanie upwellingu
LA NINA
开始学习
Przeciwne zjawisko do El nino. Obniżenie temperatury przypowierzchniowej warstwy wód oceanu spokojnego. powód: wzmocnienie pasatów. Powoduje: wzmożenie upwellingu, deszcze monsumowe, obfite opady
Rzeka
开始学习
Naturalny, powierzchniowy ciek wodny, płynie przez wyżłobione przez siebie koryto. Początek: źródło, jezioro, lodowiec, bagno. Zasilanie: opad, topnienie śniegów, wody podziemne
Rzeka główna
开始学习
Rzeka płynąca bezpośrednio od źródła do ujścia
Dopływ
开始学习
Rzeka mająca ujście w rzece głównej. Dzielimy na: prawobrzeżne i lewobrzeżne
System rzeczny
开始学习
rzeka główna + dopływy
Dorzecze
开始学习
Obszar, z którego wszystkie wody spływają do jednej rzeki. (np. dorzecze amazonki > wszystkie cieki kończą bieg w amazonce)
Zlewisko
开始学习
Obszar, z którego wszystkie wody spływają do jednego zbiornika.
Zlewnia
开始学习
Obszar, z którego wszystkie wody powierzchniowe spływają do jednego punktu danej rzeki.
Dział wodny/ dział wód /wododział
开始学习
Granica między dwoma dorzeczami lub zlewiskami.
Obszar bezdopływowy
开始学习
Obszar nienależący do żadnego zlewiska oceanu. WOdy powierzchniowe nie spływają nigdzie, a kończą swój bieg w jeziorze, bagnie, piaskach pustyni.
Przepływ rzeki
开始学习
Ilość niesionej przez nią wody. m3 lub litry/sekunda
Bifurkacja
开始学习
Jedna rzeka dzieli się na dwa ramona i odprowadza wodę do różnych dorzeczy. Rzadkie zjawisko.
Kaptaż
开始学习
Przeciągnięcie rzeki. Jedna rzeka przechwytuje wody innej rzeki na skutek bardzo silnej erozji wstecznej.
Rzeka stała
开始学习
Płynąca przez cały rok. Dostawa wody równoważy straty.Np. Nil, Wisła
Rzeka okresowa
开始学习
Tylko w porze deszczowej.np. Kaszgar Chiny
Rzeka epizodyczna
开始学习
Płynąca przez kilka godzin po ulewnym deszczu.Np. Wadi Saura, Algieria
Ustrój rzeczny (reżim)
开始学习
Charakterystyczny dla danej rzeki przebieg zjawisk hydrologicznych w ciągu roku. W skład: sposób zasilania, przebieg stanów wody, przebieg przepływów, zlodzenia.
Ustrój rzeczny - Deszczowy równikowy
开始学习
Równomierne opady, obfite, całoroczne, największe podczas zenitalnego położenia słońca
Ustrój rzeczny - Deszczowy podrównikowy
开始学习
Największe przepływy w porze deszczowej.
Ustrój rzeczny - Deszczowy śródziemnomorski
开始学习
max przepływ w okresie zimowym, latem niż
Ustrój rzeczny - deszczowy monsumowy
开始学习
Wezbrania tylko podczas monsumu letniego
Ustrój rzeczny - deszczowy oceaniczny
开始学习
równomierne opady w ciągu roku, niewielkie wahania wód, mniejsze parowanie zimą
Ustrój rzeczny - Lodowcowy
开始学习
Wysokie przepływy latem = topnienie lodowców
Ustrój rzeczny - śnieżny
开始学习
Wysokie przepływy = wiosna = topnienie śniegu, jesienią niskie
Ustrój rzeczny - śnieżno -deszczowy
开始学习
wysokie przepływy = topnienie śniegu (wiosna) opady (lato)
Ustrój rzeczny - śnieżno - lodowcowy
开始学习
Wyrównane przepływy (może być różnie)
najdłuższe rzeki świata
开始学习
Nil, amazonka, jangcy, Missisipi z Missouri, ob z irtyszem
największe rzeki świata
开始学习
amazonka, kongo, Missisipi z Missouri, parana, la płata, ob z irtyszem
rzeki z największym przepływem
开始学习
amazonka, kongo, jangcy
jezioro
开始学习
naturalny zbiornik wodny utworzony w zagłębieniu terenu. nie podlega wymianie z wodą morska.
aby powstało: nieckowaty charakter terenu, nieprzepuszczalne skały w pobliżu, dostawa wody
jezioro przepływowe
开始学习
zasilanie: wody rzek wpływają i wypływają z jeziora
jezioro odpływowe
开始学习
zasilanie: wody rzek tylko wypływają z jeziora
jezioro bezdoplywowe
开始学习
zasilanie: wody rzek tylko wpływają do jeziora
jezioro słodkie
开始学习
zasolenie poniżej 1 promila
jeziora strefy umiarkowanej i zimnej
jezioro słonawe
开始学习
zasolenie od 1-20
większość jezior przybrzeżnych: jezioro jamno, maracaibo
jezioro stałe
开始学习
misa jeziora wypełniona przez cały rok
Bajkał, Ontario, mamry
jezioro słone
开始学习
powyżej 20
klimat suchy: jezioro Elton, jezioro martwe. wielkie jezioro słone
jezioro okresowe
开始学习
wysycha w porze suchej (częściowo lub całkowicie)
jezioro Czad, jezioro eyre
jezioro epizodyczne
开始学习
wypełnione tylko po obfitych opadach lub roztopach
Małe jeziora
jezioro tektoniczne
开始学习
w zagłębieniu powstałym w wyniku ruchów skorupy.
długie, wąskie i bardzo głębokie
Bajkał, morze martwe, jezioro Wiktorii, Loch ness
jezioro wuklaniczne
开始学习
w kraterach lub kalderach wygasłych wulkanów
głębokie, okrągłe, niewielkie
jezioro albano (Włochy)
jezioro kosmiczne = meteorytowe
开始学习
po uderzeniu meteorytów
okrągłe
kratery w rezerwacie morasko (poznań)
jezioro krasowe
开始学习
w zagłębieniach pochodzenia krasowego, utworzone przez wody krasowe
głębokie, zróżnicowane
jezioro w Krasie jugoslawskim na Polesiu lubelskim
jezioro przybrzeżne
开始学习
odcięcie zatoki przez mierzeje
płytkie, duże, nieregularny kształt
Łebsko, Gardno, sarbsko, wicko
jezioro reliktowe
开始学习
pozostałość po dawnym morzu lub większym jeziorze
zróżnicowany kształt i głębokość
morze kaspijskie, jezioro arabskie
jezioro morenowe
开始学习
w wyniku zamknięcia odpływu wód przez morenę czołową lub zagłębienie w morenie dennej
płytkie, duże, zróżnicowany kształt
mamy, Śniardwy
jezioro rynnowe
开始学习
w wyniku erozji, w rynnach polodowcowych
wąskie, długie, głębokie
Hańcza, gopło
jezioro cyrkowe
开始学习
w dawnych polach firnowych
Małe, głębokie, okrągłe
Czarny staw, wielki staw
jeziora meandrowe
开始学习
w dawnej części koryta rzecznego, dawny meander
wąskie, płytkie, w kształcie sierpa
jezioro deltowe
开始学习
w zagłębieniach powstałych w obrębie delty
płytkie, nieregularny kształt
największe jeziora świata
开始学习
morze kaspijskie. jezioro górne. jezioro Wiktorii
najgłębsze jeziora świata
开始学习
Bajkał. Tanganika, morze kaspijskie
BAGNA
开始学习
tereny trwale nadmiernie uwilgocone.
w zagłębieniach, na pojezierzach, wieczna zmarzlina
TORFOWISKO
开始学习
porośnięte roślinnością wodolubną, dochodzi w nim do gromadzenia się martwej materii organicznej.
KRIOSFERA
开始学习
Powłoka, która tworzą lody na Ziemi. Na powierzchni litosfery, pod, w hydrosferze i atmosferze
Największy obszar zlodowacony
开始学习
Antarktyda. Lądolód o wielkości 13mln km2 i grubość ok 4 km
Występowanie lodowców w Europie
开始学习
Alpy, Pireneje, Góry Skandynawskie, Islandi
Występowanie lodowców w Azji
开始学习
Himalaje, Tybet, Karakorum, Pamirz, Kaukaz, Syberia, Daleki Wschód
Lodowce w Afryce
开始学习
Kilimandżaro, Kenia, Ruwenzori
Jedyny kontynent bez zlodowacenia
开始学习
Australia (bez oceani!)
Lodowiec
开始学习
Powstająca na powierzchni Ziemi masa lodu, pozostająca w ciągłym powolnym ruchu.
Warunki niezbędne do powstania lodowca
开始学习
1. Położenie powyżej granicy wiecznego śniegu 2. opady śniegu 3. pole firnowe (zagłębienia)
Granica wiecznego śniegu
开始学习
Wysokość, powyżej której w ciągu roku więcej przybywa śniegu niż topnieje.
Etapy powstawania lodu lodowcowego
开始学习
śnieg>firn(ziarnisty śnieg)>lód firnowy(szary lub biały)>lód lodowcowy(niebieskawy)
ABLACJA
开始学习
Gdy jęzor lodowcowy zejdzie poniżej granicy wiecznego śniegu ulega topnieniu
AKUMULACJA (LODOWCA)
开始学习
Gromadzenie się śniegu w polu firnowym
transgresja lodowca
开始学习
akumulacja>ablacja - czoło lodowca przesuwa się ku przodowi(zimą)
stagnacja lodowca
开始学习
akumulacja=albacja - czoło lodowca stoi w miejscu
regresja lodowca
开始学习
akumulacja<ablacja - czoło lodowca cofa się (latem)
LODOWIEC CYRKOWY (KAROWY)
开始学习
Wykształcone tylko pole firnowe (brak jęzora) np. Pireneje, Alpy
LODOWIEC ALPEJSKI (DOLINNY)
开始学习
Jedno pole firnowe i jeden jęzor wypełniający dolinę.
LODOWIEC NORWESKI (FIELDOWY)
开始学习
Powstaje na płaskowyżach zwanych fieldami, spływa w różnych kierunkach wielkimi jęzorami
LODOWIEC PIEDMONTOWY(podgórski)
开始学习
Kilka jęzorów wypływających z własnych pól firnowych u podnóża góry łączy się w jedno.
LODOWIEC HIMALAJSKI (rozgałęzione)
开始学习
Silnie rozbudowany, wypełnia sieć sąsiadujących dolin, połączenie kilku mniejszych lodowców.
LĄDOLÓD
开始学习
Rozległa pokrywa lodowa, przykrywająca wielkie obszary. We wszystkich kierunkach.
LĄDOLÓD NA ANTARKTYDZIE
开始学习
Prawie cała powierzchnia pokryta lodem
90% ogólnej masy lodu lodowcowego
Grubość do 4500m
LĄDOLÓD NA GRENLANDI
开始学习
80% powierzchni wyspy
9%ogólnej masy lodu lodowcowego na Ziemi
grubość do 3400m
Lodowiec szelfowy
开始学习
Część lądolodu zanurzona w wodzie.
Cielenie się lodowca
开始学习
Oderwanie lodowca szelfowego od lądolodu, tworzenie się gór lodowych.
Wieloletnia zmarźlina
开始学习
Trwale zamarźnięta warstwa gleby i skał wraz z wodami podziemnymi.
Podczas lata odmarza tylko do głębokości 025-0,5m - warstwa czynna
-Wszędzie tam gdzie roczna średnia -0 -14% powierzchni lądów
Wody podziemne
开始学习
Wody wypełniające pory i pęknięcia w skałach.
Warstwa wodnonośna
开始学习
warstwy skalne, w których gromadzi się woda.
Strefa nasycenia (zawodniona, saturacji)
开始学习
Górna część litosfery, położona poniżej strefy aeracji, w której wszystkie pory i szczeliny są wypełnione wodą.
Strefa napowietrzenia (strefa aeracji)
开始学习
Powyżej zwierciadła wody gruntowej, gdzie część porów i szczelin wypełnia powietrze.
Zwierciadło wody gruntowej(poziom)
开始学习
Powierzchnia oddzielająca strefę nasyconą od napowietrzonej.
Zwierciadło wody gruntowej - SWOBODNE
开始学习
W skałach przepuszczalnych: naśladuje powierzchnię terenu
Podnosi się: po obfitych opadach, obniża: w czasie suszy
(na zboczach - nachylone, w dolinach - niżej, na grzbietach - wyżej)
Zwierciadło wody gruntowej - NAPIĘTE
开始学习
Wymuszone przez przebieg skał nieprzepuszczalnych
Podnosi się tylko wtedy, gdy dojdzie do przerwania warstwy skał nieprzepuszczalnych np. przez budowę studni
WODY INFLITRACYJNE
开始学习
Wody z opadów atmosferycznych wsiąkające z powierzchni Ziemi pod wpływem grawitacji
decydująca większość wód
WODY KONDENSACYJNE
开始学习
Wody, które powstały w wyniku skraplania się pary wodnej w warstwach skalnych
Obszary gorące i suche
WODY JUWENILNE
开始学习
Woda z kondensacji pary wodnej wydzielającej się z magmy
Na obszarach czynnego wulkanizmu
WODY RELIKTOWE
开始学习
Z dawnych epok geologicznych, uwięzione w skałach
Na dużych głębokościach, przykryte warstwami nieprzepuszczalnymi
WODY ZASKÓRNE
开始学习
Bardzo płytko (korzenie roślin)
Często bardzo silnie zanieczyszczone (rozkład, odpady, nawozy)
Podlegają zmianom temperatury i silnemu parowaniu
WODY GRUNTOWE
开始学习
Zasilane są z powierzchni Ziemi przez infiltrację
Mało zanieczyszczone, nadające się do spożycia
Nie podlegają wahaniom temperatury powietrza
WODY GŁĘBINOWE
开始学习
90% wód podziemnych, nie biorą udziału w cyklu
bardzo czyste, przefiltrowane, często zmineralizowane
Bardzo głęboko, najczęściej są dawnymi wodami reliktowymi, odizolowane skałami nieprzepuszczalnymi
WODY WGŁĘBNE
开始学习
Występują pod skałami nieprzepuszczalnymi
Wody artezyjskie i subartezyjskie
Zasilane opadami atmosferycznymi oraz wodami powierzchniowymi
WODY KRASOWE
开始学习
Krążą w szczelinach powstałych w skałach węglanowych (np. wapieniach)
Przyczyna zachodzenia zjawisk krasowych
WODA ARTEZYJSKA
开始学习
Nieckowate ukształtowanie terenu, warstwy: nieprzepuszczalna - przepuszczalna - nieprzepuszczalna
Warstwa przepuszczalna musi dochodzić do powierzchni ziemi aby zasilać zbiornik
STUDNIA ARTEZYJSKA
开始学习
Przewiercenie się przez warstwę nieprzepuszczalną
Woda pod bardzo dużym ciśnieniem wypłynie na powierzchnię
STUDNIA SUBARTEZYJSKA
开始学习
Przebicie warstwy nieprzepuszczalnej
Woda popłynie do góry, nie wypłynie na powierzchnię
ŹRÓDŁO
开始学习
Naturalny wypływ wody podziemnej na powierzchnię
Źródło zstępujące
开始学习
(spływowe, grawitacyjne) wypływa zgodnie z siłą grawitacji
Źródło wstępujące
开始学习
(podpływowe, hydrostatyczne) wypychana pod wpływem ciśnienia hydrostatycznego
ŹRÓDŁO SZCZELINOWE
开始学习
Wypływa z szczelin skalnych
ŹRÓDŁO WARSTWOWE
开始学习
wypływa z dolnej częsci warstwy wodonośnej znajdującej się nad warstwą nieprzepuszczalną
ŹRÓDŁO USKOKOWE
开始学习
Wypływa wzdłuż uskoku biegnącego przez warstwy nieprzepuszczalne
ŹRÓDŁO KRASOWE=wywierzysko
开始学习
w skałach krasowiejących, wypływa z szczelin, próżni
GEJZERY
开始学习
Źródła wody wytryskującej w regularnych odstępach czasu.
Islandia, półwysep Kamczatka w Rosji, Nowa Zelandia, Park Narodowy Yellowstone w USA
Na terenach czynnego wulkanizmu

您必须登录才能发表评论。