Dział II (Geografia)

aktualna liczba ludności świata i prognozy zmian

7,7 mld (Dane z 2019) prognoza na 2050 to 9,7 mld

porównaj kontynenty pod względem liczby ludności

1. Azja 59,7% 2. Afryka 17,0% 3. Europa 9,7% 4. Ameryka łacińska 8,4% 5. Ameryka północna 4,8% 6. Australia i oceania 0,5%

najludniejsze panstwa swiata

Chiny, Indie, Stany Zjednoczone, Indonezja, Pakistan, Brazylia, Nigeria, Bangladesz

co to przyrost naturalny

różnica między liczbą urodzeń żywych a liczbą zgonów w danym okresie

co to współczynnik urodzeń

liczba urodzeń w danym czasie przeliczana na tysiąc mieszkańców danego kraju i podawana w promilach

co to współczynnik zgonów

liczba zgonów w danym czasie przeliczana na tysiąc mieszkańców danego kraju i podawana w promilach

co to współczynnik przyrostu naturalnego

różnica między liczbą urodzeń żywych a liczbą zgonów w danym czasie przeliczana na tysiąc mieszkańców danego kraju i podawana w promilach

opisz model przejścia demograficznego

model przejścia demograficznego przedstawia jak wartość współczynnika przyrostu naturalnego zmienia się w czasie

co to eksplozja demograficzna

określenie szybkiego wzrostu przyrostu naturalnego w danym regionie, roczna wartość współczynnika przyrostu naturalnego nie może być mniejsza niż 30 promili

co to regres demograficzny

sytuacja w której wartość współczynnika przyrostu naturalnego jest przez długi czas mniejsza niż zero, przez co następuje naturalny ubytek ludności w danym kraju

typy demograficzne społeczeństw

Społeczeństwo młode - szeroka podstawa i wąski szczyt, społeczeństwo stare - wąska podstawa i szeroki szczyt

dominujące na świecie modele rodziny

Związek jednej kobiety z jednym mężczyzną, z niewielką liczbą dzieci (1-4), Związek jednego męża, kilku żon, z większą liczbą dzieci

co to współczynnik dzietności

liczba urodzonych dzieci przypadająca na kobietę w wieku rozrodczym (14-49 lat)

co to ekumena

tereny stale zamieszkane i zagospodarowane przez człowieka

co to subekumena

obszary okresowo zamieszkane i wykorzystywane gospodarczo przez człowieka

co to anekumena

obszary bezludne i nie wykorzystywane gospodarczo

Przyrodnicze czynniki rozmieszczenia ludności

Warunki klimatyczne, jakość gleb, rzeźba terenu oraz wysokość bezwzględna, dostęp do wody słodkiej, występowanie surowców naturalnych

Społeczno gospodarcze czynniki rozmieszczenia ludności

poziom rozwoju rolnictwa przemysłu i usług, poziom bezrobocia i możliwość znalezienia pracy, poziom rozwoju gospodarczego, występowanie miast, wielkość przyrostu naturalnego

polityczne czynniki rozmieszczenia ludności

sytuacja polityczna, konflikty zbrojne, przeszłość kolonialna, przepisy prawa regulujące osiedlenie się na danym obszarze

wymień bariery osadnicze

termiczna, wysokościowa, wodna, świetlna

co to wskaźnik gęstości zaludnienia

stosunek liczby mieszkańców danego terytorium do wielkości jego powierzchni

najgęściej zaludnione kraje na świecie

Bangladesz, Liban, Korea południowa, Rwanda, Holandia, Indie

co to imigracja

napływ ludności na dane terytorium

co to emigracja

odpływ ludności z danego terytorium

co to reemigracja

powrót emigrantów do poprzedniego miejsca zamieszkania

co to saldo migracji

różnica między liczbą imigrantów, a liczbą emigrantów

podział migracji

Migracje wewnętrzne, czyli przemieszczanie się ludności w obrębie danego kraju. Migracje zagraniczne to przemieszczenie się ludności poza granice danego kraju

ogólne kierunki współczesnych migracji ludności na świecie

Australia, Wielka Brytania, Niemcy, USA

odmiany ludzkie, główne i mieszane

Biała (europeidalna), żółta(mongoloidalna), czarna(negroidalna), Metysi, Mulaci, Zambo

co to naród

Grupa ludzi związana wspólną historią, kulturą, językiem, terytorium i gospodarką

co to mniejszość narodowa

zbiorowość w danym kraju utożsamiająca się z narodem, który ma współcześnie własne państwo

co to mniejszość etniczna

grupa która nie ma obecnie swojego państwa i nie utożsamia się z innym narodem

przyczyny zmian ludności na świecie

rewolucja neolityczna, rewolucja przemysłowa, postęp technologiczny, rozwój medycyny

państwa powstałe po rozpadzie ZSRR leżące całkowicie w azji

Armenia, Azerbejdżan, Kirgistan, Tadżykistan, Turkmenistan, Uzbekistan

wymień mniejszości narodowe w Polsce

niemiecka, białoruska, ukraińska, romska, łemkowska, tatarska, karaimska, śląska, kaszubska

co to religia

system wierzeń oraz powiązanych z nimi obrzędów i zasad moralnych, które określają relacje między sacrum, czyli sferą boską, świętością, a człowiekiem i społeczeństwem, czyli sferą ziemską

religie uniwersalne

chrześcijaństwo, buddyzm, islam

wymień i wskaż na mapie główne kręgi kulturowe

zachodni, prawosławny, islamski, afrykański, hinduski, buddyjski, chiński, japoński, latynoamerykański mapa str 68

rodzaje jednostek osadniczych

wsie i miasta

co to wieś

jednostki osadnicze zamieszkiwane głównie przez osoby zajmujące się rolnictwem

co to miasto

jednostki osadnicze, w których ludność prowadzi działalność pozarolniczą

co to urbanizacja

proces rozwoju miast

co to wskaźnik urbanizacji

procentowy udział mieszkańców miast w ogólnej liczbie ludności

wymień płaszczyzny urbanizacji

demograficzna, przestrzenna, ekonomiczna, społeczna

podaj fazy urbanizacji

urbanizacja wstępna, suburbanizacja, dezurbanizacja, reurbanizacja

podaj typy zespołów miejskich

aglomeracja monocentryczna, aglomeracja policentryczna, megalopolis

podaj różnicę między wsią a obszarem wiejskim

wieś to jednostka osadnicza, a obszar wiejski to przestrzeń którą tworzą wsie wraz z ich otoczeniem

co to obszar wiejski

przestrzeń którą tworzą wsie wraz z ich otoczeniem

wymień kryteria podziału jednostek osadniczych

kryterium podziału jednostek osadniczych opiera się głównie na wykonywanej przez ludzi pracy (w rolnictwie i poza rolnictwem)

podaj na wybranych przykładach funkcje wsi

funkcja rolna, na przykład w Będgoszczu, funkcja rezydentalna, czyli zakładanie drugich domów przez zamożną ludność z miast, na przykład Mierzyn i funkcja turystyczna na przykład Zalipie

przyrodnicze czynniki lokalizacji jednostek osadniczych i rozwoju sieci osadniczej

dogodne pod względem komunikacyjnym, i bezpieczne położenie geograficzne, ukształtowanie terenu, żyzność gleb, dostęp do zasobów wody słodkiej, bliskość mórz i oceanów, występowanie zasobów surowców mineralnych, lesistość, warunki klimatyczne

polityczne i społeczno-kulturowe czynniki lokalizacji jednostek osadniczych i rozwoju sieci osadniczej

procesy polityczne i administracyjne, rozwój ośrodków naukowych, miejsca kultu religijnego, miejsca atrakcyjne turystycznie, położenie względem centrum administracyjnego danego kraju lub regionu (stolicy), wyludnianie się wsi

gospodarcze czynniki lokalizacji jednostek osadniczych i rozwoju sieci osadniczej

możliwość rozwoju handlu, występowanie różnych szlaków transportowych, rozwój przemysłu

podaj różnice w przyroście naturalnym w krajach wysoko i słabo rozwiniętych

w krajach słabo rozwiniętych przyrost naturalny najczęściej jest wysoki, a w krajach wysoko rozwiniętych przyrost naturalny z reguły jest niski

oblicz współczynniki urodzeń, zgonów i przyrostu naturalnego

Wspł. urodzeń = urodzenie: ludność x 1000, Wspł. zgonów = zgony: ludność x 1000, Wspł. przyrostu naturalnego = Wspł. urodzeń - Wspł. zgonów