barok

Na podstawie sonetu „do trupa” omów tematykę i poetykę polskiej poezji dworskiej. Odwołaj się do marinizmu i konceptyzmu.

Tematem utworu jest nieodwzajemniona miłość. Zasadą kompozycji utworu jest porównanie nieszczęśliwie zakochanego podmiotu lirycznego, który leży na katafalku. Jest ot oryginalny zaskakujący czytelnika pomysł, który można połączyć z konceptyzmem epoki. Sonet nobilituje temat poprzez artyzm formy. Dwie pierwsze zwrotki podkreślają podobieństwa między zakochanym podmiotem lirycznym a nieboszczykiem. Poeta zastosował elipsę pod postacią „ – ‘’, ponieważ łatwo sobie czytelnik uzupełni brakujące elem

Krytyka sarmatyzmu w ujęciu Wacława Potockiego na podstawie wiersza „Zbytki polskie”

Autor potępił w wierszu nadmierne przywiązanie szlachty do dóbr materialnych. Zbytki polskie" jest to utwór w którym ukazana została krytyka przepychu z jakim żyje szlachta. Nie zwraca ona uwagi potrzeby na kraju tylko jedynie na własne. Problematyka religijna i wyznaniowa także ma swoje miejsce w wierszach Wacława Potockiego. Potępia w swoich utworach nietolerancję religijną. Nie rozumie dlaczego dzieli się wyznawców i wiary na tych dobrych i na tych złych. Jest on przeciwnikiem szykan, które

Konceptyzm

kierunek w poezji baroku, który zakładał estetyczne olśnienie czytelnika, zadziwienie go i wprowadzenie w zachwyt za pomocą jakiegoś niezwykłego, zaskakującego pomysłu. wiersz powinien opierać się na takim pomyśle wokół którego organizowany jest cały świat przedstawiony utworu.

Sensualizm

pogląd, według którego głównym źródłem poznania są wrażenia zmysłowe.

Kontrreformacja

ruch religijno-kulturalny w XVI/XVII wieku zwalczający reformację, a jednocześnie dążący do odnowy kościoła katolickiego.

Sarmatyzm

Sarmatyzm, zespół cech przypisywanych obyczajowości, umysłowości, kulturze i literaturze warstwy szlacheckiej w Polsce od schyłku XVI w. do końca XVIII w. Do głównych cech sarmatyzmu zalicza się najczęściej: spopularyzowany w 2. połowie XVI w. mit wskazujący, że szlachta polska wywodzi się z legendarnej starożytnej Sarmacji, co daje jej szczególną pozycję i uprawnienia w stosunku do innych klas społecznych, zwłaszcza chłopów. Idealizowanie ziemiańsko-patriarchalnego stylu życia, opartego na orto

antyteza

zestawienie dwóch przeciwstawnych znaczeniowo członów – najczęściej są to zdania lub wersy. Nagromadzenie antytez w połączeniu z paradoksem było jednym z najczęstszych chwytów poezji barokowej.

oksymoron

zestawienie ze sobą dwóch wyrazów o przeciwstawnym znaczeniu, np. „straszna miłość”

hiperbola

przedstawienie jakiegoś zjawiska potęgujące, wyolbrzymiające jego cechy wygląd, działanie. Jest wyrazem silnego zaangażowania poety i ma podobną reakcję wywołać u czytelnika.

elipsa

pominięcie w zdaniu/wersie jakiegoś składnika, który na ogół daje się zrekonstruować przez czytelnika, na podstawie kontekstu wypowiedzi.