Wnioskowanie

Wnioskowanie

jest to rozumowanie, w którym na podstawie pewnych przekonań dochodzi się do jakiegoś przekonania.

Przesłanką

danego wnioskowania nazywamy zdanie wyrażające jedno z jego przekonań wyjściowych.

Wnioskiem

danego wnioskowania nazywamy zdanie wyrażające przekonanie, do którego dochodzi się w tym wnioskowaniu.

Przesłanka entymematyczna

jest to domyślna, nie odtworzona przesłanka zrekonstruowanego wnioskowania.

Wnioskowanie entymematyczne

jest to zrekonstruowane wnioskowanie zawierające choć jedną przesłankę entymematyczną.

Wnioskowanie dedukcyjne

jest to takie wnioskowanie, z którego przesłanek wynika logicznie wniosek.

Wnioskowanie dedukcyjne entymematyczne

jest to takie wnioskowanie, w którym wniosek wynika logicznie z jego przesłanek zrekonstruowanych i przesłanek entymemantycznych.

Wnioskowanie niededukcyjne

jest to takie wnioskowanie, z którego przesłanek nie wynika logicznie wniosek.

Wnioskowanie redukcyjne

jest to takie wnioskowanie niededukcyjne, którego przesłanki wynikają logicznie z wniosku albo też pewne przesłanki wynikają logicznie z koniunkcji wniosku i innych jego przesłanek.

Wnioskowanie przez indukcję enumeracyjną niezupełna

jest to wnioskowanie niededukcyjne, w którym dochodzi się do wniosku opisującego jakąś ogólną prawidłowość, wychodząc od przesłanek opisujących pewne jednostkowe przypadki tej prawidłowości.

Wnioskowanie przez analogię (pierwszego typu)

jest to wnioskowanie niededukcyjne, w którym od przesłanek przypisujących wskazanym obiektom jakiegoś rodzaju pewną cechę dochodzi się do wniosku, przypisującego tę cechę kolejnemu obiektowi tego rodzaju.

Wnioskowanie przez analogię (drugiego typu)

jest to takie wnioskowanie niededukcyjne, w którym od przesłanek konstatujących podobieństwo pod względem pewnych cech dwóch wskazanych obiektów dochodzi się do wniosku konstatującego podobieństwo tych obiektów pod względem jeszcze jednej cechy.

Błąd materialny

Wnioskowanie jest obarczone błędem materialnym wtedy, gdy choć jedna z jego przesłanek jest zdaniem fałszywym.

Błąd formalny (non sequitur - nie wynika)

Wnioskowanie jest obarczone błędem formalnym, gdy wedle wnioskującego jest ono wnioskowaniem dedukcyjnym, a w rzeczywistości z przesłanek tego wnioskowania nie wynika logicznie jego wniosek.

Błąd bezpodstawności (petitio principii)

Wnioskowanie obarczone jest błędem bezpodstawności wtedy, gdy choć jedna z jego przesłanek jest zdaniem bezpodstawnym.

Błędne koło (circulus vitiosus)

Wnioskowanie jest obarczone błędnym kołem (w jego najprostszej postaci) wtedy, gdy wniosek tego wnioskowania jest identyczny z którąś z jego przesłanek.