Sztuka Romańska

Typy budowli architektonicznych

Typ halowy, typ bazylikowy, Typ Pseudobazylikowy

Opisz typ Halowy

to budowla o trzech nawach równej wysokości i wysokich podporach.

Opisz Typ Bazylikowy

współcześnie tą nazwą najczęściej określa się chrześcijańską świątynię wielonawową (niezależnie od pełnionych funkcji kanonicznych) z nawą główną wyższą od naw bocznych, posiadającą okna ponad dachami naw bocznych.

Opisz typ Pseudobazylikowy

nawa główna jest wyższa od naw bocznych, ale w przeciwieństwie do bazyliki kościół taki nie posiada okien w ścianach nawy głównej ponad rzędami podpór. Nawa główna doświetlana jest pośrednio, oknami umieszczonymi w ścianach naw bocznych.

2. WYJAŚNIJ NAZWY POMIESZCZEŃ KLASZTORNYCH: wirydarz

– kwadratowy lub prostokątny ogród umieszczony wewnątrz murów klasztornych.

2. WYJAŚNIJ NAZWY POMIESZCZEŃ KLASZTORNYCH: refektarz

– w budynkach klasztornych, seminariach duchownych duże pomieszczenie służące jako jadalnia.

WYJAŚNIJ NAZWY POMIESZCZEŃ KLASZTORNYCH: kapitularz

jedno z pomieszczeń klasztornych, służące zakonnikom do zebrań, także sala zebrań kapituły kanoników.

2. WYJAŚNIJ NAZWY POMIESZCZEŃ KLASZTORNYCH: dormitorium

wspólną wielką sypialnię zakonników w klasztorze.

2. WYJAŚNIJ NAZWY POMIESZCZEŃ KLASZTORNYCH: skryptorium

pomieszczenia, w których przepisywano ręcznie księgi.

3. SCHARAKTERYZUJ ARCHITEKTURĘ ROMAŃSKĄ WE WŁOSZECH NA PRZYKŁADZIE KOMPLEKSU KATEDRALNEGO NA PIAZZA DEI MIRACOLLI I PIZIE.

Proste bryły geom. zestawionych ze sobą z wyróżnieniem każdej z nich, posz. części przestrzeni są wyraźnie oddzielone od siebie różnicami h, plan budynku jest siatką powielanych kwadratów, a bryły i wnętrza są oparte na zależnościach arytmetycznych.

4. JAKIE TYPY SKLEPIEŃ BYŁY UŻYWANE W ARCHITEKTURZE SAKRALNEJ W EPOCE WCZESNEGO ŚREDNIOWIECZA?

Sklepienie kolebkowe, krzyżowe

5. NA PODTSAWIE KOLEGIATY W TUMIE, K. ŁĘCZYCY WYJAŚNIJ NA CZYM POLEGAŁO ZJAWISKO ADDYCYJNOŚCI BRYŁY.

Zjawisko addycyjności brył polega na planie trójnawowym.

6. OKREŚL RAMY CZASOWE TRWANIA EPOKI ROMIAŃSKIEJ.

900-1050 wczesny romanizm 1050-1200 dojrzały romanizm

7. WYMIEŃ NAJWAŻNIEJSZE CECHY ARCHITEKTURY ROMAŃSKIEJ

Grube mury, Sklepienie kolebkowe lub krzyżowe, Prostota form, Mało zdobień, Budowle z zasady są obronne, Okna małe, wąskie, wysoko położone, zakończony półkulistym łukiem Jedna lub trzy nawy, środkowa największa

8. WYJAŚNIJ NA CZYM POLEGA DWUBIEGUNOWOŚĆ BUDOWLI SAKRALNYCH, BAZYLIKA DWUCHÓROWA.

Plan bazyliki dwuchórowej miał znaczenie symboliczne i praktyczne: chór wschodni mieścił ołtarz główny, chór zachodni mieścił czasami baptysterium, jednak przede wszystkim przeznaczony był dla biskupa.

9. WYMIEŃ PLANY ARCHITEKTONICZNE UŻYWANE W ARCHITEKTURZE ROMAŃSKIEJ.

Wyróżniamy przede wszystkim plany o formie prostokąta i krzyża łacińskiego.

CO TO JEST: BIFORIUM

arkadowe okno lub przeźrocze podzielone najczęściej kolumienką lub słupkiem na dwie części.

CO TO JEST: TRIFORIUM?

Podz. na 3 części okno lub przeźrocze. W romańskiej i gotyckiej architekturze sakralnej galeryjka mieszcząca się wewnątrz kościoła, w grubości muru. Korytarzyk ten biegnie między strefą okien i strefą arkad, w nawie głównej, prezbiterium i transepcie.

11. WYMIEŃ NAJWAŻNIEJSZE CECHY ARCHITEKTONICZNE KOMPLEKSU KOŚCIELNEGO W CULNY III.

5-nawowa bazylika z dwoma transeptami, prezbiterium z ambitem i kaplicami promienistymi

CO TO JEST: TRANSEPT

nawa poprzeczna, część kościoła, nawa prostopadła do osi kościoła, położona pomiędzy prezbiterium a resztą jego budynku. Transept może być jedno- lub wielonawowy.

CO TO JEST: PREZBITERIUM,

dawniej: chór kapłański – przestrzeń kościoła przeznaczona dla duchowieństwa oraz służby liturgicznej.

CO TO JEST: NARTEKS?

w architekturze wczesnochrześcijańskiej, bizantyjskiej oraz w okresie wczesnośredniowiecznym: kryty przedsionek przy przedniej (frontowej) ścianie kościoła.

CO TO ZNACZY PLAN CENTRALNY?

Kościół na planie centralnym - budynek kościelny zrealizowany na zasadach budowli centralnych, czyli na planie posiadającym co najmniej dwie osie symetrii. Najprostszym przykładem tego typu budynku jest rotunda.

14. CO TO JEST: EKSEDRA

otwarta, półkolista nisza. Forma wykształcona w architekturze starożytnej Grecji jako zakończenie perystylu. Często wzbogacona kolumnadą.

14. CO TO JEST: EMPORA?

- chór muzyczny – element architektoniczny występujący najczęściej w kościele w postaci odrębnej kondygnacji o charakterze antresoli, zazwyczaj usytuowanej nad kruchtą lub nadwieszonej nad głównym wejściem do świątyni.

CO TO JEST: AMBIT

– przejście powstałe z przedłużenia naw bocznych i poprowadzenia ich wokół prezbiterium za ołtarzem głównym.

CO TO JEST: BAPYTYSTERIUM

bud. wznoszona przez chrześcijan, przeznaczona do wykonywania obrzędu chrztu, niekiedy usytuowana w pob. kościoła. Określenie „baptysterium” odnosi się także do samej niecki chrzcielnej, umożliw. przynajmniej częściowe zanurzenie kandydata do chrztu.

CO TO JEST: RELIKWIARZ?

naczynie kultu religijnego w kształcie krzyża, monstrancji, puszki lub skrzynki do przechowywania doczesnych szczątków – relikwii.

CZYM ODRÓŻNIA SIĘ ARCHITEKTURA CYSTERSKA OD BENEDYKTYŃSKIEJ – KLUNIACKIEJ?

kościoły cysterskie różniły się znacznie od benedyktyńskim na zewnątrz: ich bryła pozbawiona jest wież, które uważane były za nieskromne, a same kościoły były niższe i mniejsze (powtórzenie rozmiarów Cluny III nie było praktykowane w przypadku.

17. Z JAKĄ GRUPĄ SPOŁECZNĄ BYŁ ZWIĄZANY ROZWÓJ ARCHITEKTURY ŚREDNIOWIECZNEJ?

Architektura średniowiecza w znacznej mierze wyrasta z osiągnięć cesarstwa rzymskiego. Po jego rozpadzie na część wschodnią i zachodnią odmiennie kształtował się rozwój budownictwa w tych rejonach świata.