system fonologiczny i fonetyczny

 0    41 词汇卡    fs5qsf92zc
下载mp3 打印 检查自己
 
问题 język polski 答案 język polski
czym jest system fonologiczny
开始学习
najniższy system języka. Jednostką podstawową jest fonem czyli wiązka cech dystynktywnych
cechy dystynktywne pozwalają odróżnić jednostki znaczące od znaczonych
fonem
开始学习
najmniejszy twór złożony języka. może mieć kilka reprezentacji dzwiekowych(alofonow) wystepujacych w roznych kontekstach lub tez zamiennie
cechy dystynktywne to cechy przeciwstawne - w języku polskim przejawiaja sie jako dzwiecznosc i bezdzwiecznosc np kość-gość, kot-kod
w pisowni fonemom odpowiadają litery
głoska
开始学习
ogol wszystkich cech dzwieku wydawanego przez czlowieka
natomiast fonem to zespół cech diakrytycznych głoski które służą do oddzielania i odróżniania wyrazów. Każda głoska jest fizyczną realizacją jakiegoś fonemu który może mieć więcej niż jedną realizację
3 fazy głoski
开始学习
1. następ(przygotowanie) 2. szczyt(przyjęcie przez narządy mowy pozycji właściwej danej głosce) 3. zestęp (powrót do pozycji neutralnej)
ze wzgledu na roznice akustyczne fonetyczne i funkcjonalne gloski dziela sie na:
开始学习
spolgloski i samogloski
cechy diakrytyczne
开始学习
znaki graficzne używane w alfabetach i innych systemach pisma umieszczone nad, pod literą obok lub wewnątrz niej zmieniające artykulacje tej litery i tworzace nowa litere
w języku polskim jest 9 liter tworzonych za pomocą znaków diakrytycznych (ą ę ć ł ń ó ś ż ź)
w alfabetach sylabowych mogą zmieniać znaczenie całej sylaby
fonetyczne warianty fakultatywne tego samego fonemu
开始学习
dwa dzwieki tego samego jezyka wyst. w tym samym otoczeniu (obok siebie) i moga byc wzajemnie podstawione nie powodujac zmiany znaczenia (jestem-jezdem)
warianty pozycyjne danego fonemu
开始学习
dwa akustycznie pokrewne dzwieki tego samego jezyka nigdy nie wystepuja w tym samym otoczeniu
dwa dzwieki pojawiaja sie w tej samej pozycji i nie moga byc podstawione bez zmiany znaczenia wyrazu lub istnieje ryzyko ze wyraz nie bedzie zrozumiany
开始学习
dzwieki te to realizacja dwoch roznych fonemow np kosa - koza
opozycja fonologiczna
开始学习
relacja wiazaca dwie gloski takie ze istnieje co najmniej jeden kontekst przy ktorym ich wzajemna substytucja powoduje zmiane znaczenia wyrazu. jest to relacja symetryczna
przykladowo gloski m oraz s znajduja sie w relacji opozycji fonologicznej gdyz zamieniajac m w wyrazie mama otrzymujemy wyraz sama ktory ma wlasne niezalezne znaczenie
neutralizacja opozycji fonologicznej
开始学习
zachodzi gdy jakas głoska służąca rozróżnieniu znaczeń wyrazów w danej ściśle określonej sytuacji przestaje mieć charakter dystynktywny. Może być fakultatywna lub obligatoryjna
przykłady neutralizacji
开始学习
obstruenty
obstruenty to
开始学习
spółgłoski zwarte, szczelinowe i zwartoszczelinowe w języku polskim
przed jnnymi obstruentami dochodzi natomiast do neutralizacji i dzwiecznosc wynika wyłacznie z dzwiecznosci sąsiadujących obstruentów np Radkowi vs Kwiatkowi. podobnie na koncu wyrazu opozycja pomiedzy dzwiecznymi i bezdzw. obstruentami ulega neutralizacj
ich dzwiecznosc jest dystynktywna na poczatku wyrazu lub przed samogłoską np Radek vs Kwiatek
fonetyczne warianty fakultatywne tego samego fonemu
开始学习
dwa dzwieki tego samego jezyka wyst. w tym samym otoczeniu (obok siebie) i moga
jestem - jezdem
realizacja dwóch różnych fonemów
开始学习
dwa dźwięki pojawiają się w tej samej pozycji i nie mogą być podstawiane bez zmiany znaczenia wyrazu lub istnieje obawa że wyraz nie bedzie rozumiany np. kosa-koza
warianty pozycyjne tego samego fonemu
开始学习
dwa akustycznie pokrewne dzwieki tego samego jezyka nigdy nie wystepuja w tym sa
spółgłoska
开始学习
jest to dźwięk języka mówionego powstajacy w wyniku calkowitego lub czesciowego zablokowania przeplywu powietrza przez aparat mowy(kanal glosowy). w czasie wymawiania spolglosek powstaje szmer gdy powietrze trafia na przeszkode
kryteria opisu artykulacji spółgłosek
开始学习
1. sposob artykulacji (stopien/sposob ograniczenia przeplywu powietrza przez kanal glosowy) 2. miejsce artykulacji(miejsce najwiekszego zblizenia lub zwarcia narzadow mowy) 3. narzad artykulacji bioracy udzial w tworzeniu zwezenia lub zwarcia
4. udzial wiazadel glosowych (dzwiecznosc/bezdzwiecznosc)
spolgloski w jezyku polskim sa
开始学习
niesylabiczne
nie tworza zasadniczo sylaby
sylaba (zgłoska)
开始学习
element struktury fonologicznej aktu komunikacyjnego, ktory nie ma ustalonej jednoznacznej definicji. Można ją rozumiec jako uwarunkowane fizjologicznie zjawisko segmentacji wiązek głosowycb zachodzące podczas artykulacji, wynikajace ze zmian stopnia
stopnia rozwarcia kanalu glosowego i natezenia drgan wiazadel glosowych, odbieranych jako zmiany intensywnosci i donośności głosu
dwie klasyfikacje sylab to
开始学习
podział na sylaby otwarte i zamkniete oraz podzial na sylaby lekkie i ciezkie
sylaba otwarta to
开始学习
sylaba zakonczona samogloską(czyli pozbawiona wygłosu)
ma-te-ma-ty-ka
np kazda sylaba w wyrazie
sylaba zamknieta to
开始学习
sylaba zakonczona spółgłoską(czyli taka, która ma wygłos)
trój-kąt
kazda sylaba w wyrazie
sylaba lekka(słaba)
开始学习
taka, która ma prosty ośrodek (a więc nie jest to dyftong ani samogłoska długa) i albo nie ma wygłosu albo ma tylko jedną spółgłoskę w wygłosie np ma w wyrazie ma-te-ma-ty-ka, rat w wyrazie a-pa-rat
sylaby ciężkie(mocne)
开始学习
to wszystkie inne sylaby
trans-port
np port w wyrazie
akcent
开始学习
wyróżnienie za pomocą środków fonetycznych niektórych sylab w obrębie wyrazu
akcent dynamiczny
开始学习
akcentowana sylaba wymawiana jest z wieksza sila, intensywnoscia
akcent toniczny(melodyczny, prozodyczny)
开始学习
akcentowana sylaba wymawiana jest ze specjalnym (wyzszym) tonem (np w jezyku szwedzkim czy japonskim
akcent iloczasowy (rytmiczny)
开始学习
akcentowana sylaba jest wymawiana dluzej
akcent wyrazowy staly pod wzgledem fonetycznym
开始学习
pada na okreslona sylabe
oksytoniczny
开始学习
na ostatnia sylabe (jezyk francuski i perski)
akcent paraoksytoniczny
开始学习
na przedostatnia sylabe (jezyk polski, wloski)
akcent proparoksytoniczny
开始学习
pada na trzecia sylabe od konca(jezyk macedonski)
akcent inicjalny
开始学习
na pierwsza sylabe wyrazu (czeski, slowacki, wegierski, finski, gwara podhalanska)
akcent swobodny
开始学习
pada na sylaby o roznej pozycji w obrebie wyrazu (rosyjski)
akcent staly pod wzgledem morfologicznym
开始学习
pada we wszystkich formach fleksyjnych danego wyrazu na jedna i ta sama sylabe tego samego morfemu
akcent ruchomy
开始学习
w roznych formach danego wyrazu moze padac na rozne wyrazy
akcent logiczny(zdaniowy)
开始学习
wymawianie z naciskiem w zdaniu tych wyrazów, które są uważane przez mówiącego za bardziej istotne dla przekazywanej treści
enkliktyka
开始学习
wyraz nieposiadajacy wlasnego akcentu lecz tworzacy calosc akcentowa z wyrazem poprzedzajacym
prokliktyka
开始学习
wyraz nieposiadajacy wlasnego akcentu lecz tworzacy calosc akcentowa z nastepujacym po nim wyrazem akcentowanym
ton, intonacja
开始学习
proces w trakcie wypowiadania tekstu polegajacy na nadawaniu mu pewnego rodzaju melodii poprzez zmiane modulacji glosu w celu wyrazenia emocji lub oddania specyficznego charakteru danej wypowiedzi

您必须登录才能发表评论。