POLITYKA FISKALNA

Działania państwa w zakresie gromadzenia dochodów (np. podatki) i wydatkowania środków publicznych (np. inwestycje, świadczenia społeczne).

Polityka Fiskalna

Roczny plan finansowy państwa przyjmowany w formie ustawy

Budżet Państwa

Suma wszystkich pożyczek państwa.

Dług Publiczny

Obejmuje łączne nominalne zadłużenie podmiotów sektora finansów publicznych, ustalane z pominięciem wzajemnych zobowiązań pomiędzy podmiotami należącymi do tego sektora (skonsolidowane zadłużenie brutto)

Dług Publiczny

Z czym mamy doczynienia jeżeli stosunek dochodów i wydatków państwa jest ujemny?

Z Deficytem Budżetowym

Z czym mamy doczynienia jeżeli stosunek dochodów i wydatków państwa jest dodatni?

Z Nadwyżką Budżetową

Jakie wyróżniamy funkcje polityki fiskalnej?

1. Funkcja Alokacyjna, 2. Funkcja Redystrybucyjna, 3. Funkcja Stabilizacyjna

Zarządzanie dochodami i wydatkami państwa, pełni trzy podstawowe funkcje, które mają na celu poprawę funkcjonowania gospodarki i społeczeństwa: alokacyjną, redystrybucyjną oraz stabilizacyjną.

Polityka Fiskalna

Polega na wpływaniu przez państwo na podział zasobów w gospodarce – zarówno w sektorze publicznym, jak i prywatnym.

Funkcja Alokacyjna

Dotyczy korekty podziału dochodów w społeczeństwie. Polega na przekazywaniu środków od osób i grup o wyższych dochodach do tych, które są mniej zamożne.

Funkcja Redystrybucyjna

Wpływ polityki fiskalnej na alokację w gospodarce (w sektorze publicznym i prywatnym)

Funkcja Alokacyjna

Polityka fiskalna jako instrument korekty rynkowego podziału dochodów – podatki i transfery socjalne

Funkcja Redystrybucyjna

Osoby o wyższych dochodach płacą wyższy procent swojego dochodu w postaci podatków (np. podatek dochodowy w Polsce)

Podatek Progresywny

Polega na wykorzystywaniu polityki fiskalnej do łagodzenia wahań koniunkturalnych i cykli ekonomicznych

Funkcja Stabilizacyjna

Jakie narzędzia fiskalne wykorzystuje państwo realizując funkcję alokacyjną?

Podatki, Subsydia, Ulgi Podatkowe czy Dotacje

To dobra, które są dostępne dla określonych osób, ale nie dla wszystkich. Należy do nich m.in. edukacja, opieka zdrowotna czy infrastruktura publiczna

Dobra Klubowe

Należą do nich dobra, które są dostępne dla każdego, a ich konsumpcja przez jedną osobę nie ogranicza dostępności dla innych

Czyste Dobra Publiczne

Wskaźnik nierówności społecznej (w skali od 0 do 1, im wyższa wartość tym większa nierówność dochodów)

Współczynnik Giniego

12% dla osób zarabiających do 120 tys. zł rocznie. 32% dla osób zarabiających powyżej 120 tys. zł rocznie

Podatek PIT

Zasiłki dla bezrobotnych, 500+, emerytury i renty.

Transfery Socjalne

Kto jest autorem teorii, według której państwo powinno aktywnie ingerować w gospodarkę, szczególnie w czasie kryzysów?

John Maynard Keynes

Zwiększanie wydatków mimo deficytu budżetowego (czyli sytuacji, gdy wydatki państwa są większe niż jego dochody)

Aktywna Polityka Fiskalna

Wydatki publiczne mogą przynosić większy wzrost PKB niż ich początkowa wartość

Efekt Mnożnikowy

Polityka fiskalna którą charakteryzują automatyczne stabilizatory.

Pasywna Polityka Fiskalna

Przymusowe, bezzwrotne, publicznoprawne świadczenie pieniężne na rzecz państwa lub jednostek samorządu terytorialnego, wynikające z ustawy podatkowej.

Podatek

Obowiązkowe, ale w zamian za nie otrzymuje się prawo do emerytury czy ubezpieczenia zdrowotnego.

ZUS

Podatek od towarów i usług

VAT

Podatek dochodowy od osób prawnych

CIT

Podatki płacone przez konkretną osobę lub firmę, zależne od dochodu lub majątku.np. PIT, CIT, podatek od nieruchomości

Podatki Bezpośrednie

Podatki doliczone do ceny towaru lub usługi, płacone przez konsumentów przy zakupie.np. VAT (23% na większość towarów, akcyza (na alkohol, papierosy, paliwo)

Podatki Pośrednie

Podatek od całości uzyskanych pieniędzy (niezależnie od kosztów).

Podatek Przychodowy

Podatek naliczany od dochodu, czyli minus koszty.

Przychód Dochodowy

Podatek związany z posiadaniem nieruchomości, ziemi, pojazdów.

Podatek Majątkowy

Jakie wyróżniamy cele podatkowe?

1. Cel Fiskalny, 2. Cele Gospodarcze, 3. Cele Społeczne

Podstawowym celem podatków jest finansowanie wydatków publicznych, takich jak szkoły, szpitale, infrastruktura, obrona narodowa itp.

Cel Fiskalny

Podatki mogą być używane do ochrony rynku krajowego lub wpływania na strukturę gospodarki.

Cel Gospodarczy

Podatki nakładane na produkty, które mają negatywne efekty zewnętrzne dla społeczeństwa.

Podatek Pigou

Tzw. "podatek od grzechu".

Podatek Pigou

Podatki jako narzędzie polityki społecznej.

Cel Społeczny

Kto określił tradycyjne zasady podatkowe?

Adam Smith

Jakie wyróżniamy tradycyjne zasady podatkowe?

1. Równość Opodatkowania, 2. Pewność i Przejrzystość, 3. Dogodność Opodatkowania, 4. Taniość Opodatkowania

Wykres pokazujący zależność między stawką podatkową (oś X) a wpływami do budżetu (oś Y).

Krzywa Laffera

System, w którym wszyscy podatnicy płacą tę samą stawkę procentową niezależnie od wysokości dochodu.

Podatek Liniowy

Ile wyniosły dochody podatkowe w 2023 roku?

506,9 mld Złotych

Na jakim podatku państwo najbardziej zarabia?

Podatek VAT

Osoba fizyczna, prawna lub jednostka organizacyjna, która bezpośrednio ponosi ciężar podatku.

Podatnik

Podmiot podlegający na mocy ustaw obowiązkowi podatkowemu.

Podatnik

Podmiot obowiązany do obliczenia i pobrania od podatnika podatku i wpłacenia go organowi podatkowemu.

Płatnik

Podmiot obowiązany do pobrania od podatnika podatku i wpłacenia go organowi podatkowemu.

Inkasent

Podmiot, który pobiera podatek od podatnika i wpłaca go do organu podatkowego.

Inkasent

Podmiot, który oblicza, pobiera i wpłaca podatek za podatnika.

Płatnik

Całkowite wyłączenie z obowiązku płacenia podatku dla określonych osób lub sytuacji.

Zwolnienie Od Podatku

Roczny plan finansowy państwa określający jego dochody, wydatki, saldo budżetowe oraz potrzeby pożyczkowe.

Budżet Państwa

Jakie wyróżniamy zasady budżetowe?

1. Jasność i Zupełność Budżetu, 2. Jawność i Jasność Budżetu, 3. Szczegółowość Budżetu, 4. Równowaga Budżetowa

Stan, w którym suma wydatków budżetu państwa jest wyższa od możliwych do uzyskania w danym roku dochodów państwowych.

Deficyt Budżetowy

Suma wszystkich zobowiązań państwa wynikających z pożyczek, kredytów i wyemitowanych obligacji, które będą musiały zostać spłacone w przyszłości.

Dług Publiczny

Suma pozostających do spłaty finansowych zobowiązań państwa, wynikających przede wszystkim z kredytów, zaciągniętych w krajowych i zagranicznych instytucjach w latach ubiegłych, oraz wyemitowanych już papierów wartościowych, pozostających do wykupienia.

Dług Publiczny

Kto ma zakaz nabywania obligacji państwowych?

Bank Centralny

Stopa procentowa, jaką inwestorzy otrzymują za zakup obligacji.

Rentowność Obligacji

Ocena zdolności państwa do spłacenia zobowiązań finansowych.

Rating Kredytowy Państwa

Proces, w którym państwo emituje nowe obligacje w celu wykupu tych, które osiągnęły termin zapadalności (czyli są już do spłaty).

"Rolowanie" Obligacji

Klauzule zawarte w warunkach emisji obligacji, które umożliwiają restrukturyzację zadłużenia, gdy większość wierzycieli zgodzi się na taką zmianę.

Collective Action Clauses (CACs)

Proces, w którym wierzyciele zgadzają się na umorzenie części długu, czyli zmniejszenie wartości nominalnej obligacji.

Haircut

Fundusze inwestycyjne, które specjalizują się w zakupie zadłużonych aktywów po obniżonej cenie.

Fundusze Typu "Vulture Funds"

Kto wchodzi w skład "Troiki"?

Komisja Europejska, Europejski Bank Centralny (EBC), Międzynarodowy Fundusz Walutowy (MFW)