nerwowy

Z jakich głównych elementów składa się neuron?

Ciało komórki (perykarion), dendryty, akson (neuryt), osłonka mielinowa, zakończenia synaptyczne.

Jak dzieli się układ nerwowy człowieka?

Ośrodkowy (OUN: mózgowie i rdzeń kręgowy) oraz obwodowy (nerwy czaszkowe i rdzeniowe, zwoje).

Co to jest synapsa i jakie są jej rodzaje?

Miejsce przekazywania impulsu nerwowego między neuronami lub neuronem a efektorem. Rodzaje: chemiczne i elektryczne.

Podaj przykłady neuroprzekaźników pobudzających i hamujących.

Pobudzające – acetylocholina, noradrenalina, glutaminian; Hamujące – GABA, glicyna.

Co to jest potencjał spoczynkowy neuronu?

Różnica ładunków elektrycznych między wnętrzem neuronu a środowiskiem zewnętrznym w stanie niepobudzonym (ok. –70 mV).

Jak przebiega powstawanie potencjału czynnościowego?

Depolaryzacja (napływ Na⁺), repolaryzacja (wypływ K⁺), hiperpolaryzacja, powrót do potencjału spoczynkowego.

Jakie są główne części mózgowia?

Kresomózgowie, międzymózgowie, śródmózgowie, tyłomózgowie (most, móżdżek), rdzeń przedłużony.

Czołowy

ruch, mowa, myślenie, emocje

ciemieniowe

czucie somatyczne

skroniowy

słuch, pamięć

potyliczny

wzrok

Jakie są różnice między częścią współczulną a przywspółczulną AUN?

Współczulna: „walcz lub uciekaj” (przyspiesza pracę serca, rozszerza źrenice, hamuje trawienie) • Przywspółczulna: „odpoczywaj i traw” (zwalnia pracę serca, pobudza trawienie, zwęża źrenice).

Co to jest odruch i jakie są jego elementy?

Automatyczna odpowiedź organizmu na bodziec. Łuk odruchowy: receptor → neuron czuciowy → ośrodek nerwowy → neuron ruchowy → efektor.

Jaką rolę pełni osłonka mielinowa?

Izoluje akson i umożliwia szybkie przewodzenie skokowe impulsu (od węzła Ranviera do węzła).

Czym różni się przewodzenie w aksonach mielinowych i bezmielinowych?

• Mielinowe – przewodzenie skokowe, szybkie. • Bezmielinowe – przewodzenie ciągłe, wolniejsze.

Jakie są główne typy komórek glejowych i ich funkcje?

• Astrocyty – bariera krew–mózg, odżywianie neuronów, • Oligodendrocyty (OUN) i komórki Schwanna (obwodowy) – tworzenie osłonek mielinowych, • Mikroglej – funkcje odpornościowe.

Jakie są opony mózgowo-rdzeniowe i co je chroni dodatkowo?

Twarda, pajęcza i miękka; dodatkowo płyn mózgowo-rdzeniowy i czaszka/kręgosłup.

Jaką funkcję pełni rdzeń kręgowy?

Ośrodek odruchów rdzeniowych i przewodzenie impulsów między mózgowiem a ciałem.

Jak dzielimy odruchy?

• Bezwarunkowe – wrodzone, np. ssanie, cofnięcie ręki od ognia. • Warunkowe – nabyte, wymagają uczenia się, np. ślinienie na dźwięk dzwonka (Pawłow).

Jaką funkcję pełni układ limbiczny?

Kontrola emocji, motywacji, procesów pamięci.

Jakie są funkcje lewej i prawej półkuli mózgowej?

• Lewa – mowa, logika, analiza, • Prawa – wyobraźnia, intuicja, emocje, rozpoznawanie twarzy.