Łączna

Jakiego pochodzenia jest tkanka łączna? listka

mezenchymalnego

Cecha tkanki łącznej

Cechą charakterystyczną tkanki łącznej jest jej budowa, a od innych tkanek różni ją to, że komórki nie przylegają ściśle do siebie

Skład tkanki łącznej

• komórki - różnego typu w zależności od rodzaju tkanki • substancja międzykomórkowa

Substancja międzykomórkowa - skład

• włókna • substancja podstawowa • płyn tkankowy

Rodzaje włókien tkanki łącznej

• włókna kolagenowe • włókna siateczkowe (srebrochłonne) • włókna sprężyste

Cechy włókien kolagenowych

pęczki o grubości od kilku do kilkunastu mikrometrów, czasem mogą się rozgałęziać.

Jak barwią się włókna kolagenowe?

Eozyną na różowo, błękitem anilinowym na niebiesko

Jaka jest grubość pęczków włókien kolagenu?

od kilku do kilkunastu mikrometrów

Organizacja włókna kolagenowego

tropokolagen -> kolagen -> włókienka/fibryle

Skład tropokolagenu

składa się z trzech lewoskrętnych łańcuchów polipeptydowych spiralnie zwiniętych typu α

Co ile nanometrów cząsteczki tropokolagenu wykazują prążkowanie?

Co 64 nm

akie białko stanowi 30% wszystkich białek?

kolagen

Aminokwasy wchodzące w skład kolagenu

glicyna, lizyna, prolina, hydroksylizyna i hydroksyprolina

Cukrowce wchodzące w skład kolagenu

heksozy - glukoza i galaktoza

Gdzie występuje kolagenaza? Komórki i inne (4)

Sok trzustkowy, Lizosomy fibroblastów, histiocyty, osteoblasty i inne

Co odróżnia poszczególne typy kolagenu? 3

1. Składem aminokwasów, 2. miejscem występowania, 3. zdolnością do wytwarzania fibryli, włókien i pęczków

Typy kolagenu

kolagen typu I, II, III, IV, VII

Gdzie występuje kolagen I? 7

1. kość, 2. zębina, 3. ścięgna, 4. więzadła, 5. skóra, 6. torebki włókniste narządów, 7. tkanka łączna wiotka

Występowanie kolagenu II

chrząstka szklista i sprężysta, jądra miażdżyste dysków międzykręgowych, ciało szkliste gałki ocznej

Występowanie kolagenu III

buduje włókna siateczkowe – tkanka łączna siateczkowata (narządy limfatyczne i szpik), warstwa brodawkowata skóry, naczynia krwionośne, mięśnie gładkie, narządy miąższowe (wątroba, śledziona)

Kolagen typu IV

błony podstawne

Występowanie kolagenu VII

błony podstawne, głównie w nabłonkach wielowarstwowych płaskich, np. naskórek,

Jakie komórki posiadają zdolność do syntezy kolagenu? 8

1. fibroblasty, 2. chondroblasty, 3. osteoblasty, 4. odontoblasty miazgi zęba, 5. hepatocyty, 6. komórki mięśni gładkich, 7. lemocyty, 8. komórki nabłonka nerki

Jaki kolagen tworzy włókna siateczkowe?

Kolagen typu III (wytwarzany przez fibroblasty)

Gdzie występują włókna siateczkowe? 9

1. błony podstawne, 2. otoczenie komórek tłuszczowych, 3. podpieranie śródbłonka naczyniowe, 4. podpieranie sarkolemmy komórek mięśniowych, 5. endoneurium w nerwach, 6. podpora włóknista zrębu narządów limfatycznych (węzłów chłonnych, śledziony),

Jak wybarwiają się włókna sprężyste?

Orceina na brunatny oraz rezorcyno-fuksyna na stalowoniebieski

Właściwości włókien sprężystych

średnica mniejsza niż wł. kolagenowych; zdolność do łatwego rozciągania oraz duża odporność na rozrywanie.

Występowanie włókien sprężystych? 6

1. ściany naczyń krwionośnych - szczególnie aorta, 2. ściany pęcherzyków płucnych i oskrzeli, 3. niektóre więzadła (karkowe, struny głosowe), 4. chrząstka sprężysta, 5. skóra, 6. tkanka łączna wiotka

Organizacja włókien sprężystych

pojedyncze włókna nie tworzące pęczków, rozgałęziają się, tworząc sieć

Elastyna

Białko budujące błony sprężyste, podobne do kolagenu

Skąłdniki substancji międzykomórkowej

glikozaminoglikany, proteoglikany i białka niekolagenowe.

Glikozaminoglikany

polisacharydy tworzące duże i nierozgałęzione łańcuchy. Ich cząsteczki zbudowane są z powtarzających się cząsteczek dwucukrowych.

Budowa glikozaminoglikanów (po modyfikacji)

Zawartośc siarki - chondroitynosiarczany; dodatek reszt karboksylowych/siarczanowych - charakter polianionów;

Barwienie glikozaminoglikanów

Zasadowe

Właściwości glikozaminoglikan

wiązania jonów dodatnich, takich jak Na+ oraz silnie wiążą wodę, będąc jej głównym magazynem w przestrzeni międzykomórkowej (nadaje sprężystość), łączą się z białkami tworząc proteoglikany

który glikozaminoglikan nie łączy się z białkami?

kwas hialuronowy

Tworzenie proteoglikanów

monomer proteoglikanu + kwas hialuronowy - wypełnianie substancji międzykomórkowej

Funkcje proteoglikanów

umożliwiają dyfuzję składników między komórkami i krwią, a dzięki sieciowemu układowi pełnią także funkcję mechaniczną, zwłaszcza w tkance chrzęstnej. Również wpływają one na adhezję i wiązanie czynników wzrostu

Białka niekolagenowe

fibonektyna, laminina

Funkcje fibronektyny

wiąże się z proteoglikaniami, kolagenem, integrynami błon; wpływa na adhezję komorek (integrację substancji międzykomórkowej z komórkami; ułatwia fagocytozę)

Laminina

jej cząsteczki mają kształt krzyży; występuje ona jako główny składnik błony podstawnej (w blaszkach podstawnych); wiąże tu komórki z kolagenem typu IV i cząsteczkami perlekanów; w jej wytwarzaniu biorą udział komórki nabłonka i śródbłonka.

Płyn tkankowy

przesącz osocza krwi w odcinku tętniczym sieci naczyń włosowatych, a następnie przepływa przez tkankę łączną właściwą i w odcinku żylnym sieci naczyń włosowatych przenika do krwi

W jakich stanach patologicznych występuje obrzęk? 3

1. zaczopowanie żył, 2. niewydolność mięśnia sercowego, 3. miejscowe zwiększenie stęzenia histaminy zwiększające przepuszczalność naczyń

Fibroblasty - cechy, występowanie

właściwe komorki tkanki łącznej, najliczniejsze w tkance łącznej właściwej

Substancje wydzielane przez fibroblasty

włókna kolagenowe, siateczkowate i sprężyste, składniki substancji podstawowej, enzymy - metaloproteazy (np. kolagenaza)

Wygląd fibroblastu

kształt wrzecionowaty, wypustki, zasadochłonna cytoplazma, duże owalne jądro, RER, aparat Golgiego, wakuole wydzielnicze

Fibrocyty

fibroblasty w stanie spoczynku

Gdzie występują miofibroblasty? 2

1. W kosmkach jelitych - skurcz kosmka, 2. mięśnie gładkie większych naczyń krwionośnych

Gdzie występują licznie melanofory? 3

1. naczyniówce i tęczówce oka, 2. brodawka sutka, 3. skóra narządów płciowych zewnętrznych

Komórki mezenchymatyczne

Wyglądem przypominają fibroblasty. W tkankach łącznych leżą głównie pobliżu naczyń krwionośnych. W przypadku pobudzenia są one multipotencjalne i mogą różnicować się w nowe rodzaje komórek tkanki łącznej właściwej a nawet oporowej

histiocyty

makrofagi w tkance łącznej właściwej

Jak barwi się cytoplazma histiocytów-makrofagów?

Jak barwi się cytoplazma histiocytów-makrofagów? kwasochłonnie

Wygląd histiocytów

Owalny kształt, owalne lub nerkowate jądro, dużo lizosomów i wakuoli ze sfagocytowanym materiałem

Makrofagi wolne/wędrujące

makrofagi aktywnie przemiszczające się w tkance łącznej i wykazujące właściwosci żerne np. w stanach zapalnych

Fagocytoza

pożeranie bakterii i zużytych lub uszkodzonych komórek, fragmentów tkanek, kompleksów antygen – przeciwciało

Rodzaje fagocytozy

nieswoista, immunofagocytoza

Występowanie komórek tucznych? 6

1. Skóra, 2, Układ oddechowy, 3, narządy limfatyczne, 4. OUN, 5. w pobiliżu naczyń krwionośnych - głównie małych tętniczych, 6. błona śluzowa przewodu pokarmowego

Jaka jest charakterystyczna cecha komórek tucznych?

Ziarnistości zasadochłonne w cytoplazmie otoczone błoną

Funkcja komórek tucznych

wywoływanie lokalnego stanu zapalnego w reakcji na substancje obce

Budowa mastocytów

Duże, kształtu owalnego. Jądra są kuliste z wyraźną chromatyną ułożone centralnie, organella komórkowe, z wyjątkiem aparatu Golgiego, są słabo rozwinięte. Błona komórkowa pofałdowana, tworzy liczne mikrokosmki

Zawartość ziarnistości komórek tucznych

heparyna, histamina, enzymy proteolityczne (proteazy), cytokiny

Funkcje heparyny

hamuje ona krzepnięcie krwi, inaktywuje histaminę, a także przeciwdziała miażdżycy ponieważ jest silnym aktywatorem lipazy lipoproteinowej (enzymu rozkładającego tłuszcze lipoprotein)

funkcje histaminy

zwiększa przepuszczalność naczyń krwionośnych powoduje rozszerzenie małych żył, wywołuje skurcz mięśni gładkich dużych naczyń krwionośnych, pobudza wydzielanie śluzu i soku żołądkowego, bierze udział w reakcjach anafilaktycznych i alergicznych

Powstawanie histaminy

dekarboksylacja tlenowa aminokwasu histydyny w komórkach tucznych

APUD

pobieranie prekursorów aminiowych i dekarboksylacja

Enzymy proteolityczne

rozkładają białka substancji międzykomórkowej, poprzez odszczepienie od białek surowicy krótkich peptydów prowadzą do powstania kinin

Cytokiny

TNF-α, czynnik hemotaktyczny dla eozynofili, czynnik hemotaktyczny dla neutrofili, czynnik aktywujący płytki krwi, peptyd rozszerzający naczynia-VIP

Substancje wytwarzane przez mastocyty oddawane do środowiska

leukotrieny, prostaglandyny (pochodne kwasu arachidonowego), interleukiny, aktywne rodniki tlenowe, hydroksylowe, nadtlenek wodoru

Uwalnianie substancji przez mastocyty

Stale uwalniane: heparyna (powoli po związaniu z białkiem) i histamina (od razu do subst. międzykomórkowej)

Mediatory anafilaksji

substancje uwalniane z mastocytów

Reakcja alergiczna

natychmiastowa odpowiedź organizmu na wniknięty antygen, na który organizm jest nadmiernie wrażliwy (uczulony

Gdzie występują komórki plazmatyczne? 2

1. narządy limfatyczne, 2. błony śluzowe przewodu pokarmowego

Jaką cechą charakterystyczną budowy odznaczają się plazmocyty?

Jądro szprychowe, cytoplazma zasadochłonna bogata w organella komórkowe świadczące o produkcji białka na eksport (RER, aparat Golgiego)

Funkcja plazmocytów

produkcja immunoglobulin będących przeciwciałami (wydzialne egzocytozą)

Gdzie występują perycyty, komórki przydanki?

naczynia krwionośne, szczególnie naczynia włosowate, tętniczki i żyłki

Komórki napływowe

neutrofile, eozynofile, bazofile, limfocyty

Neutrofile w tkance łącznej + zdolność

w stanach zapalnych; zdolne do ruchu pełzakowatego

Eozyonofile w tkance łącznej

W przypadku alergii i chorobach pasożytniczych przewodu pokarmowego

Cechy eozynofili

kuliste lub owalne, rozpaltowane jądro 2-3 płaty, kwasochłonne ziarnistości w cytoplazmie

Limfocyty B i T

wielokrotnie w ciągu swojego życia mogą jako limfocyty krążące przechodzić z krwi do tkanki i odwrotnie

Cecha adipocytów

zdolność gromadzenia tłuszczu w cytoplazmie

Rodzaje omórek tłuszczowych

żółte (adipocyty jednopęcherzykowe) i brunatne (wielopęcherzykowe)

Powstawanie kom. tłuszczowych

lipoblasty -> kom. wrzecionowate z pęcherzykami gromadzącymi tłuszcz -> pęcherzyki zlewają się, powstaje wakuola -> powiększanie się wakuoli -> zepchnięcie jądra na skraj komorki -> kom. tłuszcz. żółta

Ułożenie kom. tłuszcz żółtych

pojedynczo lub w skupiskach wokół naczyń krwionośnych lub w zwartych zrazikach

Tłuszcz w kom. tłuszczowych

estry kwasów tłuszczowych i glicerolu oraz estry cholesterolu z tymi kwasami i wolne kwasy tłuszczowe

Komórki tłuszczowe brunatne

mneijsze od żółtych, kulite jądro w centrum, tłuszcz w postaci licznych drobnych kropel, więcej cytoplazmy, liczne mitochondria

Tkanka łączna galaretowata niedojrzała

tylko w okresie zarodkowym i płodowym, prekursorowa dla wszystkich innych tkanek łącznych; kom. gwiaździste połączone wypustkami, bezpostaciowa subst. międzykom., silnie uwodniona

gdzie występuje tkanka galaretowata dojrzała? 2

1. zrąb pępowiny (galareta Whartona), 2. miazga zęba

Tkanka łączna właściwa

przeważa substancja międzykomórkowa

Na czynność tkanki łącznej właściwej wpływają:

ACTH, glikokortykoidy kory nadnerczy, hormony tarczycy, hormony gonad

Komórki w tkance łącznej wiotkiej

fibroblastów, plazmocytów, mastocytów, nielicznych komórek tłuszczowych, makrofagów, komórek napływowych

Jak ułożone są włókna kolagenowe w tkance łącznej wiotkiej?

W pęczki o luźnym, nieregularnym układzie

Występowanie tkanki łącznej wiotkiej? 10

1. przestrzenie pomiędzy innymi tkankami i narządami, 2. większość błon śluzowych i podśluzowych, 3. torebki narządów i przegrody łącznotkankowe, 4. zrąb dla wielu narządów, 5. otacza naczynia krwionośne, limfatyczne i nerwy, włókna mięśniowe,

Tkanka łączna włóknista zwarta

przewaga włókien kolagenowych nad sprężystymi, kolagenowe grube i ściśle przylegające; fibrocyty mniej liczne niż w tkance łącznej wiotkiej

Gdzie występuje tkanka łączna zbita nieregularna? 4

1. skóra właściwa, błona śluzowa niektórych odcinków dróg moczowych, 3. torebki włókniste niektóych narządów (wątroby, śledzione, nerki), 4. twardóweka gałki ocznej

Tkanka łączna zbita nieregularna - cechy

dużo wł. kolagenowych w grubych pęczkach ułożonych w róznych kierunkach, tworzą sieć przestrzenną, między pęczkami włókna sprężyste

Gdzie występuje tkanka zbita regularna? 3

1. ścięgnach, 2. powięziach, 3. więzadłach

Ścięgna

Pęczki wł. kolagenowych równolegle do siebie, między nimi KOMÓRKI SKRZYDELKOWE/ścięgniste - fibrocyty układające się w SZEREGI RANVIERA

Więzadła

otaczają stawy maziowe i przyczepiają się z jednej strony do kości, a z drugiej do zewnętrznej powierzchni torebki stawowej. W budowie są podobne do ścięgien + wł. sprężyste

Rozcięgna i powięzie

pęczki włókien kolagenowych w warstwach, równoległe w warstwach, warstwy do siebie pod kątem

Gdzie występuje tkanka łączna siateczkowata (retikulinowa) 2

1/ zrąb narządów limfatycznych (węzły chłonne, migdałki, śledziona, 2. błony śluzowe blaszka właściwa przewodu pokarmowego - jelito cienkie i grube

Tkanka łączna siateczkowata - wygląd

kom. gwiaździste łączące się ze sobą wypustkami (siateczka) oraz fibroblasty - komórki siateczki wytwarzające wł. retikulinowe

Gdzie występuje tkanka tłuszczowa żółta? 5

1. warstwa podskórna skóry, 2. otacza naczynia krwionośne, 3. nerki, 4. serce, 5. sieć duża i mała

Cechy kom. tkanki tłuszczowej żółtej

wielokątne komórki, sygnetowaty wygląd, kolor dzięki karetonoidom (lipochromom)

Funkcje tkanki tłuszcz. żółtej

magazyn energetyczny, izolator termiczny, amortyzator wstrząsów, lipogeneza i lipoliza, wydzielanie hormonow (i adipocytokin)

Jakie hormony wpływaja na tkankę tłuszczową żółtą? 6

1. hormony tarczycy, 2. hormon wzrostu, 3. prolaktyna, 4. glikokortykoidy, 5. ACTH, 6. lipotropina

Gdzie występuje tkanka tłuszczowa brunatna? 8

1. tkanka podskórna okolicy międzyłopatkowej, 2. na szyi, 3. śródpiersie, 4. okolica nerek, 5. nadnercza, 6. grasica, 7. przytarczyce, 8. w pobliżu tętnic szyjnych i podobojczykowych

Cechy tkanki tłuszcz. brunatnej

układają się w zraziki przedzielone tkanką łączną właściwą wiotką, bogato unaczyniona

Co, jako gruczoł dokrewny, wydziala tkanka tłuszczowa żółta? 6

1. leptyna, 2. rezystyna, 3. adiponektyna, 4. angiotensyna, 5. IL-g, 6. TNF-alfa

Wygląd kom. tłuszcz brunatnych

centralnie położone jądro, tłuszcz w postaci drobnych kropelek, kolor brunatny - cytochromy w mitochondriach

Co buduje chrząstkę?

kom chrzęstne - chondrocyty oraz substancja międzykomórowa (włókna kolagenowe i sprężyste, substancja podstawowa z wodą związaną)

Cechy chrząstki

brak naczyń krwionośnych, limfatycznych i nerwów, niski metabolizm, pochodzenie mezenchymalne

Ochrzęstna

zbudowana jest z tkanki łącznej włóknistej. Zawiera naczynia krwionośne oraz komórki mezenchymalne, które różnicują się w komórki chrząstkotwórcze tzw. chondroblasty,

Jak odżywiają się chrząstki stawowe

poprzez maź stawową

Chondrocyty

komórki chrząstki leżące w jamkach chrzęstnych pojedynczo lub w grupach izogenicznych

Grupa izogeniczna

grupa chondrocytów powstała w wyiku podziału jednego, w chrząstkach nasadowych mają układ słupkowy

Wygląd chondrocytów

kształt owalny lub kulisty, wieksze w cz. środkowej, mniejsze na obwodzie chrząstki; jedno lub dwa jądra z jąderkiem lub jąderkami

Co pobudza podziały chondrocytów? 4

1. hormon wzrostu, 2. somatomedyna, 3. testosteron, 4. tyroksyna

Składnikami substancji podstawowej tkanki chrzęstnej? 3

1. kwas hialuronowy, 2. proteoglikany bogate w chondroitynosiarczany (chondroityna A i C), 3. siarczan keratanu

Co zmienia się w miarę starzenia tkanki chrzęstnej?

Zwiększa się ilość siarczanu keratanu.

Na co wpływa obecność chondroityny i siarczanu keratanu

decyduje o zasadochłonności substancji podstawowej oraz wpływa na twardość i sprężystość chrząstki (dzięki wiązaniu dużej ilości cząsteczek wody)

Funkcje subs. podstawowej chrząstki

• mechaniczną (twardość oraz sprężystość, dzięki której chrząstka jest wytrzymała na ściskanie) • pośredniczy w wymianie substancji odżywczych między naczyniami ochrzęstnej a chondrocytami.

Włókna subst. międzykomórkowej chrząstki

włókna kolagenowe (DWUŁOMNOŚĆ - anizotropowa i kwasochłonna), występujące w chrząstce szklistej i włóknistej, bądź sprężyste w obrębie substancji międzykomórkowej chrząstki sprężystej

Rodzaje chrząstek

szklista, włóknista i sprężysta

Gdzie znajduje się chrząstka szklista w 1. okresie zarodkowym i płodowym, 2. w okresie rozwojowym?

1. tworzy modele chrzęstne całego szkieletu, 2. na granicy nasady i trzonu

Gdzie występuje chrząstka szklista w organizmie dojrzałym? 6

1. pierścienie chrzęstne tchawicy, 2. ściana oskrzeli, 3. duże chrząstki krtani (pierścieniowata, tarczowata, nalewkowata), 4. przegroda nosa, 5. powierzchnie stawowe, 6. części chrzęstne żeber

Ile procent suchej masy to włókna kolagenowe w chrząstce szklistej?

40%

Jak zmienia się barwliwość substancji międzykomórkowej chrząstki wraz z wiekiem?

W młodym wieku jest zasadochłonna, wraz z wiekiem staje się kwasochłonna, bo zwiększa sie ilość włókien kolagenowych

Ile procent masy chrząstki szkilstej to woda?

Ile procent masy chrząstki szkilstej to woda? 70%

Chondron - terytorium komórkowe

grupa izogeniczna chondrocytów w jamkach chrzęstnych otoczone grubą warstwą subs. międzykomórkowej; oddzielone od siebie subs. międzyterytorialną

Występowanie chrząstki włóknistej? 4

1. krązki międzykręgowe, 2. spojenie łonowe, 3. miejsce przyczepu ścięgien i więzadeł do kości 4. chrząstki śródstawowe

Występowanie chrząstki sprężystej - siatkowatej

1. małzowina uszna, 2. przewód słuchowy wewnętrzny, 3. trąbka słuchowa Eustachiusa, 4. małe chrząstki krtani (różkowata, klinowata, wyrostek głosowy chrząstki nalewkowatej), 5. nagłośni, 6. ścianie małych oskrzeli

Chondrogeneza - subs. międzykomórkowa

Substancja prochondralna (zasadochłonna) ->wtórna subs. prochondralna (zasadochłonna) + protochondralna (kwasochł)

Rodzaje kom. tkanki kostnej

kom. osteogenne, osteoblasty, osteocyty, osteoklasty

Kom. osteogenne

z mezenchymy pierwotnej, różnicują się w osteoblasty i chondroblasty, w dojrzałym org. są w stanie spoczynku

Osteoblasty - funkcja, wydzielanie

synteza skład. org. subs międzykomórkowej kości, synteza kolagenu typu I, glikozaminoglikanów i proteoglikanów, mineralizacja tkanki kostnej

Wygląd osteoblastów w stanie nieaktywnym

spłaszczone, kształt wrzecionowaty, wydłużone jądra ściśle przylegają do powierzchni kości

Co pobudza czynnośc osteoblastów?6

1. parathormon, 2. hormony tarczycy, 3. hormon wzrostu, 4. witamina d3, 5. cytokiny, 6. prostaglandyny

Kiedy czynne są osteoblasty

w trakcie wzrostu i rozwoju kości oraz w czasie uszkodzeń

Osteocyty

Kom. kostne dojrzałej tkanki kostnej, leżą w jamkach kostnych, otoczone subs. międzykomórkową, łączą się za pomocą wypustek biegnących w kanalikach kostnych

Wyściółka jamek i kanalików kostnych

bezkomórkowa warstwa soli mineralnych

Osteoklasty

kom. kościogubne, powstają po zlaniuu się kom. prekursorowych ze szpiku kostnego; odmiana kom. układu makrofagalnego; wiele jąder, zasadochłonna cytoplazma

Położenie osteoklastów

na powierzchni kości w miejscach aktywnej resorpcji, zatoki Howshipa (erozyjne)

Funkcja osteoklastów

rozsysaniu (rozpuszczaniu) kości i niszczeniu jej, czyli w warunkach fizjologicznych na jej modelowaniu i przebudowie

Co pobudza czynnośc osteoklastów? 3

1. parathormon, 2. metabolity wit. D3, 3. czynnik martwicy nowotworów, interleukina 1

Co hamuje aktywność osteoklastów?5

1. kalcytonina, 2. estrogeny, 3. interferon, 4. prostaglandyny, 5. tlenek azotu

Skład substancji międzykomórkowej tkanki kostnej

osseomukoid (wł. kolagenowe i subs. podstawowa) oraz substancja nieorganiczna (minerał kości)

Substancje nieorganiczne w tkance kostnej

fosforany wapnia, magnezu, węglan wapnia, jony sodu, potasu, fluoru, chloru; hydroksyapatyt Ca10(PO4)6(OH)2

Typy tkanki kostnej

grubowłóknista i drobnowłóknista

Gdzie u człowieka dorosłego występuje tkanka kostna grubowłóknista=splotowata? 3

1. błędnik kostny ucha wewnętrznego, 2. wyrostki zębodołowe szczęki, 3. szwy kostne,

Czym cechuje się kość grubowłóknista?

duża ilość osteocytów o bezładnym układzie, dużo osseomukoidu, włókna kolagenowe w grubych pęczkach o nieregularnym przebiegu

Tkanka kostna drobnowłóknista - blaszkowata

zbudowana z blaszek kostnych z substancji międzykomórkowe, w każdej blaszce pojedyncze drobne włókna kolagenowe równoległe do siebie i nietworzące pęczków, pomiędzy blaszkami kom. kostne

Kość gąbczasta

beleczki kostne ułożone z blaszek kostnych ułożonych równolegle; beleczki ukłądają się w różnych kierunkach, dając gąbczasty układ, pomiędzy beleczkami szpik, osteocyty w jamkach łączące się wypustkami w kanalikach kostnych

Rodzaje blaszek kości zbitej

systemowa, międzysystemowa, podstawna zewnętrzna i podstawowa zewnętrzna i wewnętrzna

Blaszki systemowe

blaszki budujące osteon

blaszki podstawowe zewnętrzne

pokrywają kość od strony zewnętrznej (leżą pod okostną)

Osteon

podstawowa jednostka strukturalna i czynnościowa kości zbitej tzw. system Haversa

Ile blaszek buduje osteon?

6-20

Wygląd kanału Haversa

blaszki kostne osteounu są ułożone koncentrycznie wokół kanału, kolagen w nich ułożony jest równolegle, w kanalikach kostnych wypustki plazmatyczne osteocytów; kanaliki kostne łączą jamki kostne

Jak się nazywają kanały odżywcze biegnące prostopadle do kanału Haversa?

kanały Volkmanna; biegną w nich naczynia krwionośne łączące naczynia biegnące w kanałach Haversa

Co pokrywa okostna?

Pokrywa zewnętrzną powierzchnię kości z wyjątkiem powierzchni stawowych

Warstwy okostnej

zewnętrzna i wewnętrzna

Okostna zewnętrzna

zawiera dużo włókien kolagenowych, a mało komórek

Śródkostna

warstwa komórek osteogenny pokrywająca wewnętrzne ściany jamy szpikowej

Jakie kości powstają na podłożu mezenchymatycznym? 3

1. większość kośći płaskich - kość czaszki, twarzy, obojczyk

Jakie kości rozwijają się na podłożu chrzęstnym?

kości długie

Na jakim podłożu rozwija się mankiet kostny? `

na podłożu mezenchymatycznym