Geografiaaaaaa

Ile jest państw wg ONZ?

195 państw

Co posiada państwo?

- terytoium - ludność - niezależną od innych państw władzę, która utrymuje relacje miedzynarodowe

Kryteria istnienia państwa:

1. formalnie oglosona niepodległość 2. uznanie miedzynarodowe 3. sprawowanie realnej władzy przynajmniej na cześci terytorium

Duże zmiany na mapie politycznej świata nastąpiły po:

wielkich odkryciach geograficznych

Na nowo odkrytych terenach powstały:

Imperia kolonialne - kraje: Hiszpania, Portugalia, Wielka Brytania i Francja

Czym jest kolonializm?

PROCES HISTORYCZNY, polega na podboju przez kraje europejskie slabiej rozwinietych obszarów w Azji, Afryce i w obu Amerykach oraz na utrzymaniu kontroli politycznej i gospodarczej na tych obszarach

Dekolonizacja

rozpad kolonii i uzyskiwanie niepodległości przez poszczególne kraje skolonizowane

Procesy integracyjne

łączenie państw albo nawiązywanie współpracy politycznej, gospodarczej lub militarnej

W wyniku przemian politycznych po 1989 roku w Europie nastąpił...

rozpad ZSRR, Czechosłowacji i Jugosławii oraz doszło do zjednoczenia Niemiec

ONZ (Organizacja Narodów Zjednoczonych)

to najwieksza organizacja narodowa działająca na rzeczwspółpracy, skupia niemal wszystkie państwa świata

Przedmiotem działania ONZ jest:

1. zapewnianie pokoju i bezpieczeństwa na świecie 2. poszanowanie praw człowieka 3. współpraca między narodami 4. walka z ubóstwem

Unia Europejska

przykład integracji politycznej i gospodarczej na świecie

Najczęstrze źródła konfliktów:

kwestie ekonomiczne, polityczne i społeczne

Konsekwencje konfliktów na świecie

wyniszczenie ludności, fale uchodźców, rozpad rodzin, zubożenie społeczeństwa, głód, choroby, osłabienie gospodarcze, izolacja gospodarcza i polityczna od reszty świata

Główne obszary konfliktów:

Azja Południowo-Wschodnia, Afryka i Bliski Wschód

Terroryzm

forma walki zbrojnej, która poprzez przemoc i zastraszanie ma prowadzic do osiagnięcia określonych celów politycznych, społecznych i gospodarczych

Dysproporcje w rozwoju społeczno-gospodarczym

o nich decydują czynniki przyrodnicze, historyczne, kulturowe, polityczne i ekonomiczne

Podstawowe wskaźniki rozwoju społecznego:

1. produkt krajowy brutto (PKB) na jednego mieszkańca 2. wskaźnik rozwoju społecznego (HDI)

Produkt krajowy brutto (PKB)

wartość wszystkich towarów i usług wyprodukowanych w danym roku w przeliczeniu na jednego mieszkańca

Wskaźnik rozwoju społecznego (HDI)

rzeczywisty obraz poziomu życia mieszkańców kraju lub regionu

wskaźnik rozwoju społecznego obliczamy na podstawie:

poziomu edukacji (luczby lat nauki dzieci oraz osob w wieku 25 lat i starazych), średniej długości trwania życia, wartość PKB na jednego mieszkańca

Do oceny poziomu ubóstwa stosuje się:

wielokryterialny wskaźnik ubóstwa (MPI)

Wielokryterialny wskaźnik ubóstwa (MPI) opiera się na ocenie:

1. zdrowia 2. edukacji 3. standardu życia

Główne przyczyny konfliktów zbrojnych:

zróżnicowanie religijne i etniczne, spory polityczne

Terytoria zależne

ograniczona suwerenność - maja jednak pewną autonomię: mogą prowadzić lokalne wybory jednak zostają w strefie wpływów innego kraju -> wynikają z kolonializmu

Zmiany na mapie są wynikiem:

wojen, konfliktów, rozwoju cywilizacyjnego społeczeństwa

Imperia kolonialne

osady zakładane przez Europejczyków - przyporządkowywali sobie ludność miescową i eksplotowali zasoby naturalne

Skutki kolonializmu:

rozwoju niewolnictwa, zmiany w strukturze ludności (związanych z pojawieniem się białego człowieka, z religią oraz językiem) - ogromnego wykorzystania i eksploatowania surowców naturalnych (węgiel kamienny, złoto) - narzucania europejskich wzorców życia

Skutki dekolonializmu:

zwiekszenie sie liczby suwerennych państw, odzyskanie dostępu do zasobów naturalnych utrwalenie występowania różnych odmian ludzkich, w języku i strukturze, liczne konflikty na tle etnicznym i religijnym, załamywanie się gospodarek, migracje ludności

Przyczyny dekolonializacji:

osłabienie gospodarcze i polityczne mocarstw w wyniku wojen, rywalizacja ZSRR i USA o wpływy na świecie po II wojnie światowej

Procesy integracyjne na świecie:

na płaszczyznach: politycznych (wspólna polutyka wobec innych krajów), gospodarczych (miedzynarodowa wymiana handlowa) i militarnych (zapewnienie bezpieczeństwa państwom członkowskim)

Przyczyny integracji europejskiej:

konieczność odbudowy gospodarek po II wojnie światowej, Utworzenie wspólnoty Węgla i Stali jako pierwszy krok ku integracji europejskiej

Skutki integracji europejskiej:

wprowadzenie wspólnej waluty - euro, bardzo wyskoie koszty prowadzenia niektórych polityk - Wspólna Polityka Rolna

Tkanki dzielą się na:

merystematyczne (twórcze) i stałe

merystematyczne dzielą się na:

wtórne i pierwotne

Stałe dzielą się na:

okrywające, miękiszowe, przewodzące, wzmacniające

Co umożliwiają tkanki merystematyczne?

umożliwiają wzrost zlokalizowany roślin

Jakie są rodzaje wzrostu u roślin?

1. dyfuzyjny 2. zlokalizowany

Wzrost dyfuzyjny to...

wzrost, który zachodzi we wszystkich kierunkach, po osiągnięciu maks rozkiarów przestaje rosnąć (liście, owoce i kwiaty)

Wzrost zlokalizowany to...

wzrost w określonym miejscu (korzeń i łodyga) - trwa przez cale życie rośliny

Czym są tkanki?

zespół kom podobnych do siebie, spełniające funkcję o wspólnym pochodzeniu

Cechy komórek merystematycznych...

1. ulegają nieustannym podziałom mitotycznym 2. ścieśle do siebie przylegają 3. są niewielkich rozmirów 4. mają duże jądra komórkowe 5. cytoplazma jest gęsta 6. CIEŃKIE ŚCIANY KOMÓRKOWE - pierwotna

Pierwotne dzielą się na:

1. wierzchołkowe (stożki wzrostu) 2. wstawowe (interkalarne)

Stożki wzrostu...

są zlokalizowane na szczycie łodygi lub korzenia, wywołują pierwotny wzrost korzenia i łodygi

Interkalarne:

występują głównie u roślin okrytozalążkowych (kladojednoliściennych) - umożliwiają wzrost łodygi na długość, zlokalizowany u podstawy międzywęzła, chroni przed zgryzaniem