genetyka

 0    96 词汇卡    olanawarecka
下载mp3 打印 检查自己
 
问题 język polski 答案 język polski
replikacja semikonserwatywna
开始学习
Proces wiernego powielania DNA, poprzedzający podział komórki. Do starej nici dobudowywana jest nowa na zasadzie komplementarności.
helikaza DNA
开始学习
Enzym rozcinający wiązania wodorowe między zasadami azotowymi tworząc dwie odrębne nici, które będą stanowiły matryce do replikacji.
origin
开始学习
Szczególna sekwencja nukleotydów w cząsteczce DNA lub RNA, będąca miejscem inicjacji procesu replikacji.
polimeraza DNA
开始学习
Enzym dobudowujący komplementarną nić w procesie replikacji DNA. (kierunek od 5' do 3')
fragmenty Okazaki
开始学习
Krótkie odcinki DNA, po połączeniu przez ligazę budujące opóźnioną nić.
starter RNA
开始学习
Krótki fragment łańcucha RNA syntetyzowany przez enzym prymazę na matrycy DNA, niezbędny, by mógł rozpocząć się proces replikacji.
transkrypcja
开始学习
Przepisywanie informacji zawartej w DNA na RNA. Polimeraza RNA przeprowadza syntezę nici na matrycy DNA.
promotor
开始学习
Odcinek DNA, od którego polimeraza RNA rozpoczyna transkrypcję.
ekspresja informacji genetycznej
开始学习
Przepisanie sekwencji zasad w DNA na kolejność aminokwasów w białkach, poprzez procesy transkrypcji i translacji.
translacja
开始学习
Synteza białek na matrycy mRNA
enhancery
开始学习
Sekwencje DNA wspomagające i regulujące proces transkrypcji.
silencery
开始学习
Sekwencje DNA mające negatywny wpływ na transkrypcję informacji genetycznej.
amplifikacja genu
开始学习
Proces wytwarzania przez niektóre komórki licznych kopii określonego genu, co zwiększa syntezę kodowanego przez niego produktu.
kod genetyczny
开始学习
Sposób odczytu kolejności nukleotydów kwasu nukleinowego (DNA lub RNA) jako kolejności aminokwasów w białku.
TRÓJKOWY
开始学习
Trzy leżące koło siebie nukleotydy tworzą podstawową jednostkę informacyjną (kodon).
NIEZACHODZĄCY
开始学习
Każdy nukleotyd wchodzi w skład tylko jednego kodonu.
BEZPRZECINKOWY
开始学习
Pomiędzy kodonami nie ma odcinków nie zawierających informacji.
ZDEGENEROWANY
开始学习
Różne kodony mogą kodować ten sam aminokwas.
JEDNOZNACZNY
开始学习
Danej trójce nukleotydów odpowiada tylko jeden aminokwas.
KOLINEARNY
开始学习
Kolejność aminokwasów w białku jest odzwierciedleniem kolejności kodonów na mRNA.
UNIWERSALNY
开始学习
Kod genetyczny jest taki sam dla wszystkich organizmów
antykodon
开始学习
Trójka nukleotydów występująca w cząsteczce tRNA komplementarna do kodonu.
mRNA
开始学习
Matrycowy RNA; syntetyzowana w jądrze komórkowym cząsteczka RNA, której sekwencja nukleotydów tłumaczona jest podczas translacji na sekwencję aminokwasów w białku.
tRNA
开始学习
Transportujący RNA; niewielkie cząsteczki RNA dostarczające aminokwasy na miejsce syntezy białka.
rRNA
开始学习
Rybosomalne RNA; cząsteczki RNA wchodzące w skład rybosomów.
pre-mRNA (hnRNA)
开始学习
Bezpośredni produkt transkrypcji u eukariontów, zawierający introny.
splicing
开始学习
Proces wycinania intronów i sklejania egzonów podczas obróbki posttranskrypcyjnej (pre-mRNA jest przekształcane w dojrzałe mRNA).
introny
开始学习
Sekwencje genu, nie kodujące białek.
egzony
开始学习
Sekwencje genu kodujące białka.
operon
开始学习
Zbiór położonych obok siebie genów, transkrybowany jako jedna cząsteczka mRNA, występujący głównie u prokariontów. Reguluje syntezę określonych białek.
allele
开始学习
Wykluczające się formy tego samego genu (dominujący lub recesywny).
homozygota
开始学习
Organizm posiadający w tych samych miejscach chromosomów homologicznych identyczne allele danego genu.
heterozygota
开始学习
Osobnik posiadający w tych samych miejscach chromosomów homologicznych dwa różne allele danego genu.
krzyżówka wsteczna
开始学习
Krzyżowanie heterozygotycznego potomka z jednym z homozygotycznych rodziców. (powstaje pokolenie wsteczne)
I prawo Mendla
开始学习
Prawo czystości gamet; każda gameta wytwarzana przez organizm posiada tylko jeden allel danego genu.
II prawo Mendla
开始学习
Allele różnych genów dziedziczą się niezależnie od siebie i w sposób losowy.
kodominacja
开始学习
Występowanie dwóch alleli danego genu, z których żaden nie jest dominujący ani recesywny; mają taki sam udział w tworzeniu fenotypu. (przykład: grupa krwi AB)
plejotropizm
开始学习
Zjawisko występujące, gdy jeden gen wpływa na wiele cech fenotypowych. (np. szurpowatość u kur)
prawo Hardy'ego-Weinberga
开始学习
Prawo dotyczące częstotliwości występowania genotypów i alleli w populacji. Zgodnie z nim, jeżeli nie ma czynników zakłócających (takich jak np. dobór naturalny, mutacje) stosunek występowania poszczególnych genotypów jest stały we wszystkich pokoleniach i zależy tylko od stosunków występowania alleli.
sprzężenie genów
开始学习
Tendencja do wspólnego dziedziczenia się genów położonych razem na tym samym chromosomie.
zmienność fluktuacyjna
开始学习
Wpływ czynników środowiskowych na ujawnianie się genów.
rekombinacja homologiczna
开始学习
Crossing-over; wymiana genów pomiędzy homologicznymi chromosomami. Prowadzi do zwiększenia różnorodności genetycznej komórek.
mutacja
开始学习
Nagła i trwała zmiana sekwencji DNA.
mutacja spontaniczna
开始学习
Samorzutna, wynikająca z błędu polimerazy DNA.
mutacja indukowana
开始学习
Zachodząca pod wpływem mutagenu (czynnika zewnętrznego, np. promieniowanie, temperatura, związki chemiczne).
substytucja
开始学习
W obrębie jednego genu; zastępowanie jednej zasady azotowej inną.
transwersja
开始学习
Zamiana zasady azotowej z puryny na pirymidynę lub odwrotnie.
tranzycja
开始学习
Zamiana zasady azotowej w obrębie jednej grupy (puryn lub pirymidyn) - adeniny na tyminę lub cytozyny na guaninę.
delecja
开始学习
Utrata jednej lub wielu par nukleotydów z DNA genowego.
insercja
开始学习
Wstawienie jednej lub więcej par nukleotydów.
translokacja
开始学习
Przemieszczenie fragmentu chromosomu w inne miejsce tego samego lub innego chromosomu. (przyczyna m.in. białaczki szpikowej)
choroby autosomalne
开始学习
Nie sprzężone z płcią.
choroby sprzężone z płcią
开始学习
Warunkowane przez geny leżące na chromosomach płciowych.
choroby związane z płcią
开始学习
Warunkowane przez geny leżące na autosomach; zależnie od płci przejawiają się fenotypowo z różnym natężeniem (np. łysienie u mężczyzn)
antycypacja
开始学习
Zjawisko w którym objawy choroby uwarunkowanej genetycznie zaczynają występować coraz wcześniej i w większym nasileniu w kolejnych pokoleniach.
nowotwór
开始学习
Grupa chorób, w których komórki organizmu namnażają się w sposób niekontrolowany i nie różnicują się w typowe komórki i tkanki.
nowotwór łagodny
开始学习
Utworzony z tkanek zróżnicowanych i dojrzałych, o budowie mało odbiegającej od prawidłowych. Rośnie powoli, nie daje przerzutów, jest całkowicie wyleczalny.
nowotwór złośliwy
开始学习
Utworzony z komórek o niskim zróżnicowaniu, charakteryzuje się szybkim wzrostem, przerzutami do innymi miejsc w organizmie.
klonowanie organizmów
开始学习
Procedura otrzymywania organizmów o takiej samej informacji genetycznej
klonowanie genów
开始学习
Proces wyosabniania genu i namnażania go w innym organizmie, prowadzi do uzyskania wielu kopii danego genu.
plazmid
开始学习
Cząsteczka DNA występująca w komórce poza chromosomem i zdolna do niezależnej replikacji.
wektor genetyczny
开始学习
Wykorzystywana w inżynierii genetycznej niewielka cząsteczka DNA, służąca wprowadzeniu żądanej sekwencji DNA do komórki.
transformacja genetyczna (transgeneza)
开始学习
Wprowadzenie do komórki obcego materiału genetycznego.
transdukcja
开始学习
Proces wprowadzenia nowego genu do komórki przez wirusa.
inżynieria genetyczna
开始学习
Ingerencja w materiał genetyczny organizmów, w celu zmiany ich właściwości dziedzicznych.
enzymy restrykcyjne
开始学习
Restryktazy; enzymy przecinające nić DNA w miejscu wyznaczonym przez specyficzną sekwencję nukleotydów.
lepkie końce
开始学习
Krótkie, wzajemnie komplementarne odcinki DNA powstające na skutek przecięcia obu nici w sposób niesymetryczny. Można je łączyć za pomocą enzymu ligazy.
tępe końce
开始学习
Efekt symetrycznego przecięcia nici DNA przez enzymy restrykcyjne.
technika PCR
开始学习
Reakcja łańcuchowa polimerazy; metoda powielania łańcuchów DNA w warunkach laboratoryjnych. Zastosowania: klonowanie genów, identyfikowanie osób zaginionych, kryminalistyka, diagnostyka kliniczna.
sekwencjonowanie DNA
开始学习
Ustalanie kolejności nukleotydów w łańcuchu DNA.
RFLP
开始学习
Polimorfizm długości fragmentów restrykcyjnych; różnice w długości fragmentów DNA pociętych przez enzymy restrykcyjne
DNA fingerprinting
开始学习
Metoda polegająca na izolowaniu z komórek i sporządzaniu obrazów fragmentów DNA.
elektroforeza agarozowa
开始学习
Metoda rozdzielania białek lub kwasów nukleinowych zawieszonych w żelu w polu elektrycznym; rozdział ten wynika z różnic wielkości cząsteczek.
hybrydyzacja kwasów nukleinowych
开始学习
Zjawisko spontanicznego łączenia się komplementarnych nici kwasów nukleinowych. (wykrywanie podobieństwa ewolucyjnego na podstawie prędkości łączenia się nici)
sonda genetyczna
开始学习
Związek chemiczny, który ma zdolność łączenia się z daną substancją umożliwiając jej wykrycie.
ligacja
开始学习
Proces łączenia dwóch fragmentów lub końców nici DNA za pomocą ligazy.
denaturacja DNA
开始学习
Separacja podwójnej nici DNA na dwie pojedyncze nici na skutek zerwania wiązań wodorowych.
jąderko
开始学习
Element jądra komórkowego, stanowiący zagęszczenie chromatyny i odpowiedzialny za syntezę RNA.
antyrównoległe ułożenie nici DNA
开始学习
Polega na tym, że jeden łańcuch biegnie w kierunku od 3' do 5' a drugi od 5' do 3'.
puryny
开始学习
Adenina i guanina (podwójny pierścień)
pirymidyny
开始学习
Tymina (uracyl) i cytozyna (pojedynczy pierścień)
poliploidyzacja
开始学习
Mutacja chromosomowa; zwielokrotnienie haploidalnej liczby chromosomów. Podczas mejozy występują zaburzenia w rozdziale chromosomów do komórek/nie powstaje wrzeciono podziałowe.
monosomia
开始学习
Utrata jednego chromosomu z pary homologicznej.
trisomia
开始学习
Obecność dodatkowego chromosomu w parze homologicznej.
hemofilia
开始学习
Mutacja w genie jednego z czynników krzepnięcia krwi. Choroba recesywna, sprzężona z płcią.
daltonizm
开始学习
Zaburzenia w rozróżnianiu barw; choroba recesywna, sprzężona z płcią.
fenyloketonuria
开始学习
Brak enzymu rozkładającego fenyloalaninę; uszkodzenie układu nerwowego. Choroba autosomalna. Leczenie: dieta z małą ilością fenyloalaniny zapobiega objawom.
alkaptonuria
开始学习
Defekt w rozkładaniu tyrozyny; odkładanie ciemnego barwnika w chrząstkach i stawach. Recesywna, autosomalna.
albinizm
开始学习
Zaburzenie w wytwarzaniu melaniny. Recesywna, autosomalna.
anemia sierpowata
开始学习
Transwersja adeniny na tyminę w genie kodującym beta-globinę homoglobiny; w efekcie zmniejszona pojemność tlenowa erytrocytów. Recesywna, autosomalna.
mukowiscydoza
开始学习
Mutacja w genie, którego produkt związany jest z transportem jonów chlorkowych; w efekcie zmiany w śluzie w płucach, częste zakażenia. Recesywna, autosomalna.
pląsawica Huntingtona
开始学习
Mutacja w genie białka występującego w mózgu; zaburzenia ruchu i otępienie. Dominująca, autosomalna.
zespół cri-du-chat
开始学习
Utrata krótkiego ramienia chromosomu 5 pary; niedorozwój umysłowy, deformacje fizyczne. Autosomalna.
zespół Downa
开始学习
Trisomia 21 pary chromosomów; niedorozwój umysłowy i fizyczny, charakterystyczne rysy twarzy. Autosomalna.
zespół Turnera
开始学习
Obecność jednego chromosomu X; bezpłodność oraz często wady serca i niski wzrost. Sprzężona z płcią.
zespół Klinefeltera
开始学习
Obecność dodatkowego chromosomu X u chłopców; wysoki wzrost i kobieca budowa ciała, często bezpłodność, lekkie upośledzenie umysłowe.

您必须登录才能发表评论。