genetyka:)

 0    141 词汇卡    aptheril
下载mp3 打印 检查自己
 
问题 język polski 答案 język polski
MUTACJA
开始学习
trwałe zmiany materiału genetycznego (samoistne lub na skutek działania różnych czynników)
MUTACJA SPONTANICZNA przyczyna
开始学习
błąd replikacji
MUTACJA INDUKOWANA przyczyna
开始学习
mutagen
MUTAGEN (czynnik mutagenny)
开始学习
czynnik działający bezpośrednio na KOMÓRKĘ, wskutek którego zachodzi mutacja
FIZYCZNE CZYNNIKI MUTAGENNE
开始学习
-promieniowanie jonizujące -promieniowanie ultrafioletowe
CHEMICZNE CZYNNIKI MUTAGENNE
开始学习
-kwas azotowy (III) -analogi zasad azotowych -benzopiren
PODZIAŁ MUTACJI
开始学习
GENOWE - delecja, substytucja, insercja CHROMOSOMOWE - Strukturalne (delecja, duplikacja, inwersja, translokacja) Liczbowe
MUTACJA GENOWA
开始学习
zmiana PRAWIDŁOWEJ sekwencji nukleotydów genu
TYPY MUTACJI GENOWYCH
开始学习
delecja - insercja - substytucja
SKUTKI MUTACJI GENOWYCH
开始学习
-powstanie białko o nieprawidłowej kolejności aminokwasów (zmiana ramki odczytu) -brak konsekwencji -powstanie białko o krótszej sekwencji aminokwasów
MUTACJE CHROMOSOMOWE STRUKTURALNE
开始学习
-delecja - duplikacja - inwersja -translokacja
MUTACJE CHROMOSOMOWE LICZBOWE
开始学习
przyczyny: spontaniczne lub indukowane działanie czynników mutagennych
Delecja (genowa)
开始学习
usunięcie jednego lub kilku nukleotydów
Insercja
开始学习
dodanie jednego lub kilku nukleotydów
Substytucja
开始学习
zastąpienie jednego nukleotydu innym
Delecja (chromosomowa)
开始学习
chromosom pęka w dwóch miejscach, a jego scalenie następuje z wykluczeniem odcinka między pęknięciami
Inwersja
开始学习
fragment chromosomu powstały podczas pęknięcia zostaje połączony odwrotnie
Translokacja
开始学习
powstałe w wyniku pęknięcia fragmenty chromosomów zostają przyłączone do niewłaściwych chromosomów
Mukowiscydoza
开始学习
mutacja w genie kodującym białkoniezbędne do transportu jonów przez błony- ch. 7- nadmiar wydzieliny - stany zapalne dróg oddechowych, układu pokarmowego i rozrodczego- antybiotyki, leki rozrzedzające wydzielinę, enzymy trzustkowe, fizjoterapie, inhalacje
Anemia sierpowata
开始学习
mutacja w genie kodującym hemoglobinę- chromosom 11- wadliwa budowa hemoglobiny, nieprawidłowe wiązanie tlenu, sierpowaty kształt erytrocytów- anemia, uszkodzenie narządów, odporność na malarię- transfuzje krwi
Fenyloketonuria
开始学习
brak enzymu przekształcającego fenyloalaninę w tyrozynę- chromosom 12- gromadzenie fenyloalaniny w płynach ustrojowych- niedorozwój umysłowy, małogłowie, opóźnienie rozwoju, zaburzenia neurologiczne-wprowadzenie odpowiedniej diety
Albinizm
开始学习
mutacja w genie kodującym melaninę- chromosom 11-brak melaniny w tęczówce, włosach i skórze- bardzo jasne oczy, skóra, włosy, nadwrażliwość na UV-unikanie przebywania na słońcu
Choroba Huntingtona
开始学习
dominująca- w genie kodującym huntingtynę- ch. 4-gromadzenie nieprawidłowego białka w neuronach, obumieranie n. budujących mózg- niekontrolowane ruchy, otępienie, zaburzenia osobowości-objawy pojawiają się po 25 r.ż. - leki na depresje
Hemofilia
开始学习
mutacja w genie kodującym czynnik krzepnięcia krwi- sprzężona z płcią- zaburzenie krzepnięcia krwi- silne krwotoki- podawanie leków zawierające prawidłowe białko
Daltonizm
开始学习
mutacja w genie warunkującym prawidłowe rozróżnianie barw- sprzężone z płcią- zaburzenie rozpoznawania barw- soczewki
Zespół Downa
开始学习
trisomia 21 pary chromosomów- upośledzenie umysłowe, opóźniony rozwój, niewielka, płaska twarz, kąciki ust skierowane do dołu, niski wzrost, nieprawidłowe uzębienie, fałdy na powiekach, krótka szyja, duży język, często wrodzona wada serca
Zespół Edwardsa-
开始学习
trisomia chromosomu 18- niedorozwój umysłowy, liczne wady autonomiczno-fizjologiczne, drgawki, nieprawidłowo zbudowana czaszka, mała żuchwa, wady stóp- żyją najczęściej kilka miesięcy
Zespół Pataua
开始学习
trisomia chromosomu 13- niedorozwój umysłowy, wady serca, rozszczep wargi i podniebienia, ubytki skóry na głowie, oczy osadzone blisko siebie, nieprawidłowo wykształcone narządy- 50% żyje poniżej miesiąca, 5% dożywa 3 r.ż
Zespół Turnera
开始学习
monosomia chromosomu X-dotyczy kobiet- niedorozwój narządów rozrodczych, bezpłodność, niski wzrost, krępa budowa ciała, zniekształcenie twarzy, niedorozwinięte cechy płciowe
DNA
开始学习
kwas deoksyrybonukleinowy, nośnik informacji genetycznej
genetyka
开始学习
badanie dziedziczenia cech i zmienności organizmów
inżynieria genetyczna
开始学习
inżynieria genetyczna 用波兰语
pozwala na ingerowanie w materiał genetyczny w taki sposób, że ulegają zmianie cechy dziedziczne
biotechnologia nowoczesna
开始学习
projektowanie organizmów o właściwościach przydatnych człowiekowi
nukleotyd
开始学习
składa się z: cukru-deoksyrybozy, zasady azotowej, reszty kwasu fosforowego (V)
zasady azotowe DNA
开始学习
guanina, cytozyna, adenina, tymina
zasady azotowe RNA: adenina, uracyl, cytozyna, guanina
开始学习
zasady azotowe RNA: adenina, uracyl, cytozyna, guanina
sekwencja DNA
开始学习
kolejność występowania poszczególnych nukleotydów w nici DNA
podwójna helisa
开始学习
model budowy DNA
zasada komplementarności
开始学习
wyznacza sekwencję nukleotydów drugiej nici
replikacja DNA
开始学习
podwojenie DNA, dokładne kopiowanie cząsteczek w stosunkowo krótkim czasie
polimeraza DNA
开始学习
enzym, dobudowuje do matrycy komplementarne nukleotydy i łączy je w nową nić
nić DNA jest semikonserwatywna
开始学习
każda nową nić DNA zawiera jedną stara nić
RNA
开始学习
kwas rybonukleinowy,
ryboza
开始学习
cukier wchodzący w skład RNA
mRNA
开始学习
matrycowy, przenosi informację o sekwencji aminokwasów w białku cząsteczki DNA na rybosomy
rRNA
开始学习
rybosomowy, wchodzi w skład rybosomów
tRNA
开始学习
transportowe, dostarcza aminokwasy na rybosomy
białka enzymatyczne
开始学习
przyspieszają przebieg reakcji w organizmie;
lipaza, pepsyna
białka budulcowe
开始学习
wchodzą w skład struktur w organizmie;
kolagen, keratyna
białka motoryczne
开始学习
umożliwiają ruch w komórkach i tkankach;
aktyna, miozyna
białka transportujące
开始学习
odpowiadaja za przenoszenie wielu związków;
hemoglobina
białka regulacyjne
开始学习
regulują procesy przebiegające w komórkach
; insulina
białka obronne ochraniają organizm m.in. przed infekcjami;
开始学习
przeciwciała
białka magazynujące
开始学习
umożliwiają gromadzenie ważnych związków;
ferrytyna (magazynuje żelazo)
gen
开始学习
odcinek DNA dotyczący budowy jednego białka (łańcucha polipeptydowego) lub jednej cząsteczki RNA
geny bakterii (organizmów prokariotycznych)
开始学习
leżą obok siebie, nie są oddzielone odcinkami niekodującymi
geny organizmów eukariotycznych
开始学习
między genami występuje dużo odcinków nie kodujących
pozagenowe DNA
开始学习
nie kodujące ani białka ani RNA, przypuszcza się, że biorą udział w regulowaniu procesów
eksony
开始学习
odcinki kodujące, zazwyczaj krótsze -10% w genie
introny
开始学习
niekodujące- 90% w genie
genom
开始学习
kompletny zapis informacji genetycznej danego organizmu; określa się tez tak materiał genetyczny wirusów
genom bakterii
开始学习
stanowi go duża cząsteczka DNA nazywana chromosomem bakteryjnym oraz małe cząsteczki-plazmidy
nukleoid
开始学习
miejsce występowania genomu bakterii
plazmidy
开始学习
geny w plazmidach nie zawsze kodują informacje niezbędne do życia ale przydatne
komórki eukariotyczne
开始学习
posiadające jądro
komórki prokariotyczne
开始学习
mają substancje jądrową
cząsteczki DNA
开始学习
występują: w mitochondriach, chloroplastach i jądrze komórkowym
Wszystkie komórki organizmu mają identyczny genom
开始学习
różnice powoduje to, że aktywna jest tylko część genów
chromatyna
开始学习
tworzy ją: kwas deoksyrybonukleinowy związany z białkami; ma ona postać długich cienkich nici które podczas podziału staja się zwarte tak, że mozna wyodrębnić poszczególne cząsteczki DNA
chromosom
开始学习
część chromatyny która podczas podziału ma dwie identyczne cząsteczki DNA
nukleosom
开始学习
fragment nici nawinięty na białka, podstawowa jednostka chromatyny
centromer
开始学习
zwężenie w chromosomie wyznaczające ramiona, umozliwia on rozdzielenie materiału genetycznego podczas podziału komórki
chromosom mitotyczny
开始学习
zawiera dwie identyczne cząsteczki DNA
kariotyp
开始学习
zestaw chromosomów charakterystyczny dla komórki somatycznej danego organizmu
chromosomy homologiczne
开始学习
chromosomy podobne do siebie
diploidalne
开始学习
organizmy i komórki o podwójnym zestawie chromosomów
haploidalne
开始学习
mające pojedynczy zestaw chromosomów
poliploidalne
开始学习
zawierają więcej niż po dwa chromosomy każdej pary
kod genetyczny
开始学习
sposób zapisu informacji genetycznej o budowie białek w sekwencji DNA
kodon
开始学习
trzy kolejne nukleotydy kodujące jeden aminokwas
trójkowy
开始学习
trzy kolejne nukleotydy kodują jeden aminokwas
jednoznaczny
开始学习
każdy kodon koduje jeden i ten sam aminokwas
bezprzecinkowy
开始学习
między kodonami nie ma przerw
zdegenerowany
开始学习
kilka kodonów może kodować ten sam aminokwas
niezachodzący
开始学习
każdy nukleotyd wchodzi w skład tylko jednego kodonu
uniwersalny
开始学习
prwaie wszystkie organizmy te same kodony oznaczają te same aminokwasy
cechy kodu genetycznego
开始学习
trójkowy, jednoznaczny, bezprzecinkowy, zdegenerowany, niezachodzący, uniwersalny
kodon STOP
开始学习
informuje o zakończeniu odczytywaniu informacji o sekwencji aminokwasów o danym białku (trzy kodony)
ekspresja genu
开始学习
proces odczytywania informacji genetycznej
transkrypcja
开始学习
odczytywanie genów następuje w nim od DNA do rRNA lub tRNA
translacja
开始学习
na podstawie nukleotydów w mRNA przy udziale tRNA zachodzi synteza białka
antykodon
开始学习
sekwencja trzech nukleotydów komplementarna do danego kodonu tRNA
modyfikacje białka
开始学习
odcięcie fragmentu białka z jego końców i ze środka, czy przyłączeniu aminokwasów różnych grup chemicznych
mutacje liczbowe
开始学习
zaburzenia w rozdziale chromosomów podczas podziału komórki
autosomalny dominujący
开始学习
choroba występuje w każdym pokoleniu, ryzyko jej wystąpienia dotyczy zarówno kobiet jak i mężczyzn, ujawnia się u heterozygot i homozygot dominujacych
autosomalny recesywny
开始学习
chorują tylko homozygoty recesywne, ryzyko wystąpienia dotyczy kobiet i mężczyzn, rodzice są zwykle nosicielami
recesywny sprzężony z chromosomem X
开始学习
schorzenie dotyczy mężczyzn, kobiety są nosicielkami, choroba nie jest przekazywana z ojca na syna
dominujący sprzężony z chromosomem X
开始学习
choróją kobiety będace homozygotami dominującymi pod względem zmutowanego genu i heterozygotami. Chory mężczyzna będzie miał zdrowych synów i zdrowe córki, u kobiety prawdopodobieństwo choroby będzie 50%, nie zależnie od płci
powstawanie nowotworów
开始学习
mutacje w odcinku DNA odpowiedzialne za podział komórki mogą spowodować, że komórka będzie dzielić się w sposób nie kontrolowany
mutacje neutralne
开始学习
nie niosą za sobą za sobą żadnych skutków dla organizmu, ponieważ nie wpływają na zmiany funkcjonowania białek kodowanych w DNA
mutacje niekorzystne
开始学习
powodują powstawanie białek, które nie mogą prawidłowo spełniać swojej roli
mutacja niekorzystna w komórce rozrodczej
开始学习
powoduje zaburzenia w funkcjonowaniu całego organizmu potomnego
mutacja niekorzystna w komórce somatycznej
开始学习
to pełnione przez nią funkcje przejmują zwykle inne komórki, powoduje to, że skutki mutacji nie są widoczne w całym organiźmie
mutacje korzystne
开始学习
dla organizmu powodują wykształcenie nowej cechy ułatwiającej organizmowi przeżycie
choroby jednogenowe
开始学习
spowodowane mutacjami w pojedynczych genach,
np: fenyloketonuria, daltonizm, hemofilia
choroby chromosomalne
开始学习
spowodowane mutacjami chromosomowymi,
np: zespół Downa, zespół Turnera
choroby wieloczynnikowe/ wielogenne
开始学习
spowodowane mutacjami w wielu genach, często związane z czynnikami zewnętrznymi,
np: autyzm, schizofrenia, nadciśnienie, cukrzyca
trisomia
开始学习
gdzy w komórce zamiast dwóch zestawów chromosomów homologicznych występują trzy chromosomy
monosomia
开始学习
jeżeli w komórce występuje jeden chromosom danej pary
badania prenatalne
开始学习
wszystkie testy i badania umożliwiające ocenę stanu płodu
aminopunkcja
开始学习
pobranie płynu owodniowego za pomocą igły nakłuwającej powłoki brzuszne i macicę
biopsja kosmówki
开始学习
pobranie wycinka kosmówki, umożliwia to zbadanie kariotypu płodu
badania inwazyjne
开始学习
umożliwiają poznanie kariotypu płodu
testy pourodzeniowe
开始学习
pozwalają na zdiagnozowanie niektórych chorób u noworotka
pobranie krwi płodu
开始学习
z żyły pępowinowej, umożliwia nie tylko zbadanie kariotypu, ale takze określenie różnych związków w jego krwi
cząsteczka DNA jest...
开始学习
polimerem złożonym z monomerów
Puryny:
开始学习
- Adenina - Guanina
Pirymidy:
开始学习
- Cytozyna - Tymina
RNA występuje w:
开始学习
u eucariota i procariota: - w cytoplaźmie - rybosomach
W komórce nie dzieloącej się nić DNA stanowi-
开始学习
chromatyna
W każdej komórce człowiek ma
开始学习
2 metry DNA
Podczas podziału w metafazie powstają pałeczkowate struktury zwane
开始学习
chromosonami
odcinki DNA, które chronią zawartość chromosomu, znajdują się na jego końcach
开始学习
telomery
rodzaje chromosomów:
开始学习
metacentryczny, subcentryczny, akrocentryczny, telocentryczny,
2n to komórka ciała, jest
开始学习
diploidalna
człowiek ma ... chromosomów, czyli... pary
开始学习
46, czyli 23
pierwsze 22 pary chromosomów, to
开始学习
autosomy
23 para, to tzw...
开始学习
chromosom płci K - XX M - XY
ilość chromosomów charakterystyczna dla danego gatunku, to
开始学习
kariotyp
1n to komórka
开始学习
haploidalna
komórka haploidalna człowieka posiada
开始学习
23 chromosomy, u człowieka, są to komórki rozrodcze- plemniki, kom. jajowe
Replikon
开始学习
to odcinek DNA, który jest replikowany jako całość
Polimeraza
开始学习
enzym, w procesie elongacji wędruje po nici od 3' do 5', rozpoznaje nukleotydy i dobudowuje komplementarnie do nich. Nowa nić powstaje od 5' do 3'.
Nić wiodąca
开始学习
to nić powstająca w kierunku do widełek.
Nić opóźniona
开始学习
nić powstająca w kierunku od widełek,
Ligaza
开始学习
enzym łączący fragmenty DNA
Rodzaje genów:
开始学习
geny niepodzielne - u bakteri; geny podzielne - u jądrowych; geny nakładające
nić matrycowa
开始学习
to ta z której polimeraza odczytuje
nić kodująca
开始学习
nie używana nić
RNA żyje krótko
开始学习
od kilku minut do kilku dni
obróbka posttranslacyjna
开始学习
to usuwanie pierwszego aminokwasu

您必须登录才能发表评论。