Gastroenterologia

Ściany jelita grubego

1. Błona śluzowa; 2. Tkanka podśłuzowa; 3. Błona mięśniowa; 4. Błona surowicza

Ile maksymalnie może wody wchłonąć jelito grube?

4,5 L/dobę

Zespół jelita drażliwego (IBS) - definicja?

Zaburzenia interakcji jelitowo-mozgowych prowadzącymi do objawów bólów brzucha oraz zaburzenia rytmu wypróżnień bez zmian organicznych lub biochemicznych.

Domniemane przyczyny IBS?

1. Wzmożenie czucia trzewnego; 2. Zaburzenia regulacji osi mózg-jelito; 3. Osłabienie aktywności przywspółczulnej, a wzmożenie współczulnej; 4. Zaburzenie składu mikrobioty; 5. Przebycie zakażenia przewodu pokarmowego

Postacie kliniczne IBS?

1. z biegunką (IBS-D); 2. z zaparciem (IBS-C); 3. Mieszana (INS-M); 4. Nieokreślona (INS-U)

Objaw konieczny do rozpoznanai IBS?

Ból brzucha

Kryteria rozpoznania IBS?

Pierwsze objawy >=6 miesięcy, ból w ostatnich 3 m. >=1 w tyg. i związek =>2: wypróznieniem, zmianą częstotliwości wypróżnień, zmianą uformowania stolca

Leczenie farmakologiczne w IBS (główne)?

1. Trójpierścieniowe leki przeciwdepresyjne (np. amitryptylina); 2. Leki rozkurczające (np. drotaweryna); 3. Loperamid (IBS-D -M -U); 4. Makrogole (IBS-C)

Definicja choroby Hirchsprunga

Wada wrodzona polegajaca na braku zwojów nerwowych śródściennych w dalszym odcinku j.g.; może zajmować całe jelito grube i też cienkie

Leczenie choroby Hirchsprunga?

1. 1. Antyiobtyki, resuscytacja płynowa i płukanie jelita 0,9% NaCl w stanach ostrych; 2. Wycięcie chirurgiczne fragmentu jelita z zespoleniem.

Uchyłki nabyte jelita grubego

Drobne przepukliny błony śluzowej przez błonę mięśniową

Uchyłki wrodzone jelita grubego

Uwypuklenia przez wszystkie warstwy ściany jelita.

Gdzie najczęściej uchyłki jelita grubego?

Esica (90%)

Uchyłkowatość okrężnicy - definicja

Bezobjawowe uchyłki jelita grubego

Choroba uchyłkowa jelita - definicja

Objawowe uchyłki jelita grubego

Leczenie ostrego zapalenia uchyłków w domu?

1. Leki rozkurczowe i przeciwbólowe; 2. Dieta ubogoresztkowa; 3. antybiotyk (nie stosować w bardzo dobrym stanie klinicznym; bez immunosupresji lub ch. współistniejacych)

Leczenie zapalenia uchyłków w szpitalu?

1. Ścisła dieta; 2. Nawodnienie; 3. Leczenie przeciwbólowe; 4. Ew. antybiotyk

Kiedy antybiotyk w zapaleniu uchyłków w szpitalu?

1. Powikłania; 2. Obniżona odporność; 3. poważna współchorobowość; 4. Wymioty; 5. Objawy >5 dni; 6. CRP >140 mg/l; 7. WBC >15 tys.

Antybiotyki w zapaleniu uchyłków w szpitalu

i.v. 1. Amoksycylina z kwasem; 2. Ciprofloksacyna + metronidazol; 3. Cefalosporynę II gen. + metronidazol

Powikłania zapalenia uchyłków?

1. Perforacja; 2. Niedrożność; 3. Ropień; 4. Przetoka; 5. Krwotok

Wrzodziejące zapalenie jelita grubego - definicja

Rozlane nieswoiste zapalenie błony śluzowej odbytnicy lub odbytnicy i okrężnicy.

Badania laboratoryjne w WZJG?

1. zw. CRP, OB; 2. Nadpłytkowość; 3. Leukocytoza; 4. Niedokrwistość; 5. Hipoalbuminemia; 6. pANCA (60%); 7. zw. kalprotektyny w kale

Leczenie WZJG

1. Aminosalicylany (sulfasalazyna, mesalazyna); 2. GKS; 3. Immunosup. (AZA, merkaptopuryna, cyklosporyna, takrolimus; 4. Leki małocząsteczkowe; 5. Leki biologiczne (np. anty TNF)

Jakie leki i stany sprzyjają megacolon toxicum?

1. Hipokaliemia; 2. Hipomagnezemia; 3. Leki przeciwcholinergiczne; 4. Przeciwbiegunkowe' 5. NLPZ; 6. Opioidy

Leczenie ostrego rzutu WZJG

1. GKS (metyloprednizolon 60mg, hydrokotyzon 400mg), nietolerancja GKS - cyklosporyna 2 mg/kg/d; 2. II linia Cyklosporyna lub leki biologiczne (infliksymab lub takrolimus)

Marker zaostrzenia WZJG

Kalprotektyna w kale >50 ug/kg

Co to jest chromoendoskopia?

Zastosowanie barwinków w kolonoskopii (karmin indygo, błękit metylenowy)

Powikłania jelitowe WZJG?

1. Polipowatość zapalna; 2. Ostre rozdęcie okrężnicy; 3. Rak jelita grubego; 4; Perforacja; 5. Krwotok; 6. Zwężenie; 7. Przetoki; 8. Ropnie

Leczenie megacolon toxicum?

1. Żywienie pozajelitowe; 2. Zgłębnik do żoładka i odsysanie treści; 3. Wlewy krystaloidów i.v.; 4. Antybiotyki szerokospektralne; 5. GKS (>=40 mg prednizonu)

Powikłanie pozajelitowe WZJG - układ kostno-stawowy?

1. Osteopenia i osteoporoza; 2. Zapalenie stawów obwodowych i/lub osiowych

Powikłanie pozajelitowe WZJG - wątroba i drogi żółciowe

1. Stłuszczenie wątroby; 2. Pierwotne stwardniające zapalenie dróg żółciowych; 3. Rak dróg żółciowych

Powikłanie pozajelitowe WZJG - skóra

1. Rumień guzowaty; 2. Zgorzelinowe zapalenie skóry.

Powikłanie pozajelitowe WZJG - narząd wzroku

1. Zapalenie spojówek; 2. Zapalenie tęczówki

Powikłanie pozajelitowe WZJG - układ naczyniowy

1. Zakrzepica żylna; 2. Zatorowość

W którym powikłaniu WZJG GKS i usunięcie okrężnicy jest nieskuteczne?

Stwardniające zapalenie dróg żółciowych.

Choroba Leśniowskiego i Crohna - definicja

Pełnościenne, przeważnie ziarniniakowe odcinkowe zapalenie przewodu pokarmowego

Najczęstszy odcinek przewodu pokarmowego zajęty w ChLC

Końcowy odcinek jelita krętego 40-50%

Badanie serologiczne pomagające różnicować ChLC z WZJG?

Przeciwciała przeciwko Saccharomyces cerevisiae (ASCA) - (+ u 60% w ChLC); obecność ASCA w IgA i IgG jest swoista w ChLC

Profil ASCA i pANCA w WZJG

ASCA (-) i pANCA (+)

Profil ASCA i pANCA w ChLC

ASCA (+) i pANCA (-)

Co to jest wskaźnik CDAI?

Punktowy wskaźnik aktywności ChLC

Leczenie immunosupresyjne w ChLC

1. Analogii puryn (AZAm merkaptopuryna); 2. MTX; 3. Leczenie biologiczne (infliksymab, adalimumab, wedolizumab, ustekinumab)

Antybiotykoterapia w ChLC

Metronidazol i/lub cyprofloksacyna albo lewofloksacyna

Leczenie przeciwzapalne w ChLC (początkowo)

1. Początkowo prednizon 40-60 mg/d lub hydrokortyzon 300 mg/d lub metyloprednizolon 60 mg/d

Czy stosować ASA i GKS w leczeniu podtrzymującym ChLC?

Nie

Powikłania jelitowe ChLC

1. Przetoki; 2. Ropnie; 3. Niedrożność (rzadko); 4. Krwotok (rzadko); 5. Perforacja

Jakie dodatkowe powikłania pozajelitowe są w ChLC w porównania do WZJG?

1. Kamica żółciowa; 2. Palce pałeczkowate; 3. Kamica moczowa

Mikroskopowe zapalenie jelita grubego MZJG - definicja

Niesowiste zapalenie jelita bez zmian wyglądu błony śluzowej w endoskopii (w endoksopii wysokiej rozdzielczości można zauważyc patologie) przy typowych zmianach w wycinku histologicznym

Mikroskopowe zapalenie jelita grubego MZJG - główne objawy

1. Wodnista biegunka bez domieszki krwi; 2. Kurczowy ból brzucha i wzdęcie; 3. Niewielkie zmniejszenie masy ciała

Czy mikroskopowym zapaleniu jelita grubego MZJG większe ryzyka raka j.g.

Nie

Kryteria rozpoznanai mikroskopowego zapalenia jelita grubego MZJG

Badanie histologiczne

Typy mikroskopowego zapalenia jelita grubego MZJG

1. Zapalenie kolagenowe; 2. Zapalenie limfocytowe; 3. Formy niepełne

Leczenie mikroskopowego zapalenia jelita grubego MZJG

Budezonid 9 mg/d p.o. (nie zaleca się innego) prze 6-8 tyg. Przy braku efektu można stosować dłużej w (też) mniejszej dawce. W łagodnych postaciach loperamid.

Jakich leków nie zaleca się w mikroskopowym zapaleniu jelita grubego MZJG

Pochodnych kw. 5-aminosalicylowego; subsalicylanu bizmutu; MTX; ani przeszczepu mikrobioty jelitowej

Leki przy nieskuteczności GKS w mikroskopowym zapaleniu jelita grubego MZJG

1. Biologiczne (inflikysmab, adalimumab, wedolizumab); 2. Analogi puryn

Badanie obrazowe z wyboru w niedokrwieniu jelita grubego?

TK jamy brzusznej z kontrastem dożylnym (i doustnym jeśli jest tolerowany)

Badanie potwierdzające niedokrwienie jelita grubego?

Kolonoskopia

Przyczyny ostrego zapalenia wyrostka robaczkowego

1. Rozrost tkanki limfatycznej wyrostka w przebiegu zakażenia; 2. Kamień kałowy; 3. Ciało obce; 4. Nowotwór

Punkt Lanza

1/3 odległości między kolcami biodrowymi przednimi górnymi po stornie prawej

Punkt McBurneya

1/3 dolnej odległości między kolcem biodrowym przednim górnym a pępkiem po stronie prawej

Objaw Rovsinga

Ból w prawym podbrzuszu podczas przesuwania ucisku z podbrzusza lewego w kierunku nadbrzusza lewego

Objaw Jaworskiego

Ból pojawiający się w trakcie opuszczania kończyny dolnej prawej wyprostowanej w stawie kolanowym przy ucisku okolicy wyrostka - charakterystyczny przy zakątniczym położeniu

Badanie pierwszego wyboru przy podejrzeniu zapalenia wyrostka robaczkowego

USG

Jaka klasyfikacja do polipów

Klasyfikacja Paryska

Najczęstsze polipy w jelicie grubym?

Nowotworowe - gruczolaki

Typy polipów jelita grubego (wg. klasyfikacji NICE) przy użyciu chromatografii?

1. Hiperplastyczny/ząbkowany (typ 1); 2. Gruczloak (typ 2); 3. Rak (typ 3)

Zespół Lyncha - definicja?

Dziedziczny rak jelita grubego niezwiązany z polipowatością. Njaczęstszy genetycznie uwarunkowany rak j.g.

Zespół Lyncha leczenie?

Wskazanie do kolektomii i nadzór endoskopowy odbytnicy co 2 lata

Zespół Gardnera?

Gruczolakowatość jelita grubego oraz kostniaki i nowotwory tkanek miękkich

Zespół Turcota?

Gruczolakowatość jelita grubego oraz nowotwory OUN.

Zespoły polipowatości uwarunkowane genetycznie (zespoły z gruczilakami)?

1. Zespół Lyncha; 2. Rodzinna polipowatość; 3. Polipowatość związana z genem MUTYH

Zespoły genetyczne związane z rakiem jelita grubego?

1. Zespół Lyncha; 2. Rodzinna polipowatość gruczolakowata; 3. Polipowatość związana z genem MUTYH; 4. Zespół polipowatości młodzieńczej; 5. Zespół Peutza i Jeghersa

Zespół Peutza i Jeghersa

Genetyczny zespół polipowatości hamartomatycznej char. się występowaniem polipów Peitza i Jeghersa w całym przewodzie pok., przebarwieniami błony śluzowej i skóry oraz większym ryzykiem niektórych npl.

Częstość raka jelita grubego 2019?

Występowanie: 3. miejsce u kobiet i mężczyzn; Zgony 2. u mężczyzn i 3. u kobiet

Marker nowotworowy w raku jelita grubego?

CEA. Niska czułość i swoistość. Dobry do kontroli po leczeniu.

Rola PET-TK w raku jelita grubego?

Dobry do wykrywania wznowy. Słaby do oceny zaawansowania guza pierwotnego (może: ujemny w raku z komponentem śluzowokomórkowym, fałszywie dodatni przy metforminie)

Jaki rak jest najczęstszy w jelicie grubym?

Gruczolakorak 85%

Leczenie przedoperacyjne raka odbytnicy?

1. W raku odbytnicy radioterapia lub radiochemioterapia;

Jakie guzy jelita grubego można usunąć endoskoppowo?

Niezaawansowane (cN0), dobrze zróżnicowane (G1-2) i niewielkie

Czy można usuwac operacyjnie przerzuty raka jelita grubego?

Tak - wątroba i płuca.

Kiedy chemioterapia uzupełniająca w raku jelita grubego?

1. Przy obecności przerzutów w regionalnych węzłach; 2. Przy braku przerzutów, ale z niekorzystnych czynnikach - pT4, niskie zróżnicowanie (G3), mała liczba wyciętych węzłów (M12), w przypadkach zabiegów wykonanych na ostro z powodu powikłań

Leczenie systemowe zaawansowanego raka jelita grubego z przerzutami?

1/ Miejscowa radioterapia; 2. Chemioterapia (fluorouracyl + irynotekan lub oksiplatyna); 3. Leczenie molekularne (anty-VEGF: aflibercept, bewacyzumab, antag. EGFR: cetuksymab, panitumumab)

Czy można wycinać kolejne przerzuty do wątroby w raku jelita grubego?

Tak. Wielokrotnie przy rygorystycznych zasad kwalifikacji.

Nadzór po leczeniu radykalnym raka jelita grubego?

1. Kontrola 3-6 m. prze 3 lata, 6-12 m. do 5. roku; 2. CEA 3-6 m. prze 3 lata; potem 6-12 miesięcy; 3. TK klatki i brzucha: 6-12 m. przez 3 lata, 12 m. do 5. roku; 4. Kolonoskopia: przed operacją, 6. m, 1. 4. 9. lat od operacji

Zapobieganie rakowi jelita grubego?

1. ASA (ok. 300 mg/d); 2. Sulindak (ograniczna liczbę i rozmiary polipów w polipowatości); 3. Błonnik; 4. Aktywność fizyczna

Istotne ryzyko rodzinne zachowania na raka jelita grubego?

1. Rak j.g. u P2 krewnych 1. stopnia; 2. Rak j.g. u W1 krewnych 1. stopnia M50 r.ż.

Najczęstsza przyczyna ropnia odbytu?

Zakażenie gruczołu odbytowego.

Położenia ropnia odbytu?

1. Powierzchowne (przyodbytowe, kulszowo-odbytnicze); 2. Głębokie (międzyzwieraczowe, nadzwieraczowe)

Leczenie ropni odbytu?

1. Nacięcie i drenaż; 2. Niekiedy drenaże nitkowe lub opatrunki podciśnieniowe; 3. Antybiotyki niekonieczne (przy obniżonej odporności; zmniejszają ryzyko powstania przetoki). Najlepiej jak ropnie goją się "od dna"

Powikłania ropnia odbytu?

1. Nawrót; 2. Przetoka; 3. Sepsa; 4. Zgorzel Founiera

Klasyfikacja przetok odbytu?

1. Międzyzwieraczowa; 2. Przezzwieraczowa; 3. Nadzwieraczowa; 4. Pozazwieraczowa (pierwsze trzy najczęściej po ropniach; ostatnia po nieswoistym zapaleniu jelit lub ch. uchyłkowej)

Ustalanie kanału przebiegu przetoki odbytu?

USG przezodbytnicze lub MR

Powikłania przetok odbytu?

1. Nietrzymanie gazów i stolca' 2. Nawrót; 3. Ropień w ranie pooperacyjnej; 4. Krwiak w ranie pooperacyjnej

Choroba hemoroidalna - definicja?

Objawowe powiększenie się guzków krwawniczych (struktury jamiste tętniczo-żylne w kanale odbytu)

Klasyfikacja (stopnie) w chorobie hemoroidalnej?

I - Powiększenie bez ich wypadania; II - Guzki wypadają na zewnątrz w czasie wypróżniania; III - Wypadają w czasie wypróżniania i musza być odprowadzone; IV - Cały czas na zewnątrz i ulegają zakrzepicy

Leczenie zachowawcze choroby hemoroidalnej?

1. Dieta przeciwzaparciowa; 2. Leki zwiększające napięcie ścian i przepuszczalność żył; 3. Maści i czopki przeciwzapalne

Leczenie małoinwazyjne choroby hemoroidalnej?

1. Zakładanie opasek gumowych sposobem Barrona; 2. Skleroterapia; 3. Zabiegi falą radiową lub wiązką laserową; 4. Podwiązanie tętnic hemoroidalnych pod kontrolą USG

Leczenie operacyjne choroby hemoroidalnej?

1. Wycięcie; 2. Podciągnięcie szwami wypadających guzków; 3. Hemoroidopeksja staplerowa

Leczenie zakrzepu brzeznego choroby hemoroidalnej?

1. Zachowawcze (streptokinaza); 2. Zabiegowe - nacięcie i usunięcie zakrzepu

Szczelina odbytu - definicja?

Ubytek podłużny anodermy w kanale odbytu w którego dnie widoczne są włókna mięśniowe

Szczelina pierwotna - przyczyny

1. Uraz mechaniczny przy twardym stolcu; 2. Zaburzenie odruchu Gowersa (odbytniczo-odbytowy odruch hamowania); 3. Zaburzenia ukrwienia w spoidle przednim i tylnym

Szczelina wtórna - przyczyny

1. Nieswoiste ch. zapalne jelit; 2. Gruźlica; 3. Sarkoidoza; 4. Kiła; HIV; 5. Chlamydioza; 6. Białaczka; 7. Rak odbytu

Na której ścianie najczęściej jest szczelina odbytu?

Tylnej

Leczenie zachowawcze szczelin odbytu?

1. Dieta przeciwzaparciowa; 2. Ciepłe nasiadówki; 3. Leki p/bólowe miejscowe; 4. Czopki p/zapalne; 5. Ca bloker miejscowo; 6. Miejscowo lek poprawiający ukrwienie (nitrogliceryna); 7. Trening defekacji

Leczenie inwazyjne szczelin odbytu?

1. Toksyna botulinowa; 2. Rozszerzenie pneumatyczne balonem; 3. Operacja

Rak odbytu - typy

Najczęściej płaskonabłonkowy. 10% gruczolakorak. M1% czerniak

Leczenie raka brzegu odbytu?

Wycięcie. Przy braku doszczętności radiochemioterapia

Leczenie raka kanału odbytu?

Radiochemioterapia

Jak często zaparcie jest idiopatyczne?

W90%

Typy zaburzeń w zaparciach idiopatycznych?

1. Ze zwolnionym pasażem (inercja okrężnicy); 2. Czynnościowe zaburzenia defekacji ((niedostateczna siła propulsywna defekacji; defekacja dyssnergiczna)

Leki na zaparcia

1. Hydrofilne i zwiększające objętość stolca; 2. Osmotyczne (makrogole; laktuloza; glicerol; fosforany); 3. Pobudzające (bisakocyl; antranoidy); 4. Zmiękczające (dokuzynian sodowy; parafina płynna)

Zespoły polipowatości uwarunkowane genetycznie (zespoły z hamartoma)?

1. Zespół Peurza i Jeghersa; 2. Polipowatość młodzieńcza; 3. Zespół Cowden