BIZ 1

akcja

Papier wartościowy, dokument wystawiany posiadaczowi części kapitału spółki akcyjnej

Akcjonariusz

właściciel akcji

Aukcja

Publiczna sprzedaż towaru. Nabywcą jest osobą oferująca najwyższa cenę

Bank

Instytucja, która zajmuje się pieniędzmi np. udziela pożyczek i kredytów

Bank państwa (centralny)

instytucja odpowiedzialna za funkcjonowanie systemu bankowego oraz prowadzenie bieżącej polityki pieniężnej państwa.

banknot

papierowy pieniądz emitowany przez bank centralny stanowiący prawny środek płatniczy w danym kraju lub obszarze

bankructwo

sytuacja, gdy osoba lub firma nie jest w stanie spłacić swoich długów, prowadząc do likwidacji majątku lub zamykania działalności

Barter

wymiana towaru na towar bez użycia gotówki

Bessa

rynek niedźwiedzia, długotrwały okres spadku cen na danym rynku

biznesplan

plan powstania i rozwoju jakiejś firmy

budżet

plan obejmujący dochody i wydatki danej jednostki

budżet państwa

plan finansowy obejmujący dochody i wydatki państwa na następny rok

cena akcji

Wartość, za jaką można kupić lub sprzedać jedną akcję danej spółki na giełdzie. Zmienia się ona w zależności od popytu i podaży, czyli tego, ile osób chce kupić lub sprzedać akcje.

Ceduła giełdowa

oficjalny wykaz cen akcji, publikowany codziennie przez giełdy

czek

dokument, papier wartościowy, wydany przez wystawcę, który upoważnia bank do wypłaty określonej kwoty okazicielowi lub wskazanej osobie

deficyt

niedobór, brak np. przewaga wydatków nad dochodami

deficyt budżetowy

brak wystarczających pieniędzy aby pokryć wszystkie zaplanowane wydatki

denominacja

przemianowanie dużych nominałów na małe

depozyt

przedmioty lub pieniądze oddane na przechowanie na warunkach określonych w umowie

depozyt bankowy

umowa, na podstawie której bank przyjmuje od klienta pieniądze na pewien czas z określonym oprocentowaniem

demonopolizacja

ograniczenie dominującej roli pojedynczych przedsiębiorstw

dewaluacja

Znaczny spadek wartości waluty danego kraju w odniesieniu do cen złota lub walut innych krajów

dochód

wszystkie wpływy finansowe pomniejszone o koszty ich uzyskania

dom maklerski/biuro maklerskie

wyspecjalizowane instytucje pośredniczące w obrocie papierami wartościowymi

dotacja

bezzwrotna pomoc finansowa udzielona jednostce w celu poprawienia określonej działalności

dumping

sprzedaż poniżej kosztów produkcji lub sprzedaż produktów za granicą poniżej cen obowiązujących w tym kraju w celu zdobycia lub utrzymania rynku

dywidenda

część zysku z akcji do podziału pomiędzy akcjonariuszy

ekonomia

nauka badająca prawa rządzące produkcją, wymianą i rozdziałem dóbr w społeczeństwie (czyli rynkiem). Nauka o racjonalnym gospodarowaniu.

emisja

wytworzenie i wprowadzenie do obiegu na przykład pieniądza albo papierów wartościowych

faktura

dokument księgowy wydany kupującemu przez sprzedającego będące podstawą rozliczenia

firma

nazwa podmiotu gospodarczego

firma jednoosobowa

najprostsza i najstarsza forma organizacji przedsiębiorstwa. Aby założyć tę firmę, należy zgłosić i założyć działalność gospodarczą.

giełda

instytucja publiczna, w której kupujący, sprzedający i pośredniczący (maklerzy) dokonują transakcji kupna-sprzedaży dóbr, miejsce handlu

giełda papierów wartościowych

instytucja publiczna, w której dokonywane są transakcje kupna i sprzedaży papierów wartościowych wprowadzonych do obrotu giełdowego przez ich wystawców

handel

zorganizowana wymiana dóbr, obrót towarów polegający na kupnie-sprzedaży

holding

spółka spółek, duże przedsiębiorstwo sieciowe powstałe w wyniku wykupu przez jedną spółkę akcji innych spółek i uzyskania nad nimi kontroli

Hossa

rynek byka, utrzymujący się przez dłuższy czas powszechny wzrost cen towarów lub kursów akcji notowanych na giełdzie

inflacja

ogólny wzrost poziomu cen w gospodarce w określonym czasie i spadek wartości pieniądza

indeks giełdowy

miernik zmian cen papierów wartościowych, obejmujący wszystkie papiery wartościowe danego typu lub ich wybrana grupę, np. WIG, WIG 20

karta kredytowa

rodzaj karty płatniczej

karta płatnicza

umożliwia zakup dóbr i usług bez płacenia gotówką, a także podjęcie określonej kwoty z bankomatu. Operacja płatności powoduje automatyczne potrącenie sumy z rachunku posiadacza konta.

kompromis

ugoda, wzajemne ustępstwa aby rozwiązać konflikt

koncern

połączenie przedsiębiorstw pod jednym kierownictwem, np. koncern naftowy ORLEN

konsensus

zgodne stanowisko w jakiejś sprawie

kontyngent

limit ustalony przez władzę, dotyczące maksymalnej ilości towarów wwożonych do danego kraju, mający na celu obronę własnego rynku

korporacja

wielka organizacja gospodarcza, składająca się z jednej lub wielu spółek, często o zasięgu międzynarodowym

majątek

całość dóbr i usług oraz wierzytelności należących do danej osoby fizycznej, osoby prawnej bądź społeczeństwa, np. majątek prywatny, państwowy, narodowy

makler (broker) giełdowy

osoba zawodowo zajmująca się pośrednictwem w transakcjach kupna i sprzedaży papierów wartościowych w zamian za wynagrodzenie z prowizji

marka

Znak producenta towaru chroniący przed naśladowaniem lub podrobieniem

menedżer

osoba zarządzająca przedsiębiorstwem

monopol

wyłączne prawo do produkcji lub handlu w jakiejś dziedzinie

NIP

numer identyfikacji podatkowej, nr jaki otrzymuje firma rozliczająca się z urzędem skarbowym

Obligacja

papier wartościowy przynoszący jego posiadaczowi stały z góry określony zysk