biologia

homeostaza

dzięki niej jest możliwe prawidłowe funkcjonowanie organizmu; polega na zachowaniu na odpowiednim poziomie takich parametrów jak: temperatura ciała, ciśnienie, skład chemiczny krwi pomimo zmiennych warunków;

homeostaza cz. 2

zaburzenia mechanizmów homeostazy mogą prowadzić do chorób, a nawet do śmierci organizmu

układ powłokowy

skóra (gruczoły), włosy, paznokcie; chroni organizm przed urazami zewnętrznymi, stanowi barierę przed czynnikami chorobotwórczymi, bierze udział w termoregulacji oraz usuwaniu zbędnych produktów przemiany materii i odbieraniu bodźców ze środowiska

układ ruchu

składa się z układu szkieletowego i mięśniowego; stanowi osłonę i podporę dla narządów wewnętrznych, umożliwia ruch, utrzymuje postawę ciała

układ pokarmowy

składa się z przewodu pokarmowego i gruczołów trawiennych; odpowiada za pobieranie pokarmów oraz wchłanianie cząstek pokarmowych i usuwanie niestrawionych resztek

układ krwionośny

składa się z serca i naczyń krwionośnych; uczestniczy w termoregulacji, transportuje do komórek substancje i gazy oddechowe oraz odprowadza je z komórek, utrzymuje stałe pH płynów ustrojowych

układ odpornościowy

tworzą go naczynia limfatyczne, węzły chłonne i komórki; chroni organizm przed zakażeniami drobnoustrojami chorobotwórczymi

układ oddechowy

składa się z dróg oddechowych i płuc; dostarcza do organizmu tlenu niezbędnego do oddychania wewnątrzkomórkowego

układ wydalniczy

składa się z nerek i dróg moczowych; usuwanie zbędnych i szkodliwych produktów przemiany materii z krwi, utrzymanie równowagi wodno-mineralnej w organizmie

układ nerwowy

skład się z mózgu, rdzenia kręgowego, narządów zmysłów i nerwów; odbiera bodźce ze środowiska zewnętrznego i wewnętrznego, przekształca je w impulsy nerwowe, jest odpowiedzialny za koordynację pracy całego organizmu

układ hormonalny

kontroluje procesy metaboliczne

układ rozrodczy

składa się gruczołów płciowych oraz związanych z nimi struktur; odpowiada za utrzymanie ciągłości gatunku i warunkuje wytworzenie cech płciowych

tkanka

zespół komórek o wspólnym pochodzeniu, podobnej budowie i pełniący określoną funkcję

tkanka nabłonkowa

okrywa ciało i narządy wewnętrzne; stanowi zewnętrzną warstwę skóry i wyściela przewody wewnątrz organizmu (płuca, nerki, jelito cienkie, jama nosowa); zwarty układ komórek ułożone na błonie podstawowej

podział tkanki nabłonkowej ze względu na funkcję

ochronny, transportujący, wydzielniczy, czuciowy, rozrodczy

tkanka łączna rodzaje - tkanka łączna właściwa

stanowi rusztowanie dla innych tkanek i narządów, utrzymując je we właściwym miejscu

tkanka łączna właściwa - tkanka tłuszczowa

gromadzi tłuszcz, który w organizmie może być używany jako źródło energii; żółta i brunatna

tkanka łączna rodzaje - tkanka chrzestna

szklista, sprężysta, włóknista; nasady, łączenia kości; tkanka podporowa

tkanka łączna rodzaje - tkanka kostna

tkanka kostna zbita - blaszki kostne układają się koncentrycznie wokół centralnie położonego kanału; tkanka kostna gąbczasta; buduje kości

krew - funkcje

termoregulacyjna, immunologiczna, odżywcza, oddechowa, wydalnicza

krew - budowa

osocze, elementy morfotyczne krwi

krew - białka (w osoczu)

albuminy - transportujące, buforują krew; immunoglobuliny - wytwarzanie przeciwciał; fibrynogen - krzepnięcie krwi

erytrocyty

ich ilość zależy od wieku, płci, rodzaju spożywanych pokarmów, wysokości na której przebywamy; powstają w czerwonym szpiku kostnym niektórych kości, a rozkładają się w wątrobie i śledzionie

leukocyty

biorą udział w reakcjach obronnych organizmu; powstają w czerwonym szpiku kostnym oraz w układzie limfatycznym, rozkładają się w śledzionie

tkanka mięśniowa

zdolność do aktywnego kurczenia się, która pozwala na wykonywanie ruchów (wynika to z jej odpowiedniej budowy złożonej z komórek mięśniowych o wydłużonym kształcie)

tkanka nerwowa

w jej skład wchodzą komórki nerwowe - neurony, które odbierają bodźce ze środowiska zewnętrznego i wewnętrznego

neuron

jest zbudowany z ciała komórki oraz dwóch wypustek cytoplazmatycznych - neurytów i dendrytów

dendryty

krótkie, rozgałęziające się wypustki odbierające i przekazujące impuls nerwowy do ciała komórki

neuryt

to pojedyncza, długa wypustka nerwowa, która przekazuje impuls nerwowy od ciała komórki nerwowej do innego neuronu, włókna mięśniowego lub gruczołu; musi być odpowiednio chroniony i izolowany przez osłonki nerwowe-melinowe i komórkowe

synapsa

miejsce połączenia między neuronami lub neuronami, a innymi komórkami organizmu; pozwala na przekazywanie impulsu nerwowego

tkanka glejowa

dostarcza substancji odżywczych, odgranicza od innych tkanek i narządów tkankę nerwową oraz wypełnia miejsca po jej uszkodzeniach

elementy morfotyczne krwi

krwinki czerwone (erytrocyty), krwinki białe (leukocyty)