zaczęto wątpić w możliwości poznawcze człowieka. Twórcy podkreślali sprzeczności tkwiące w człowieku i otaczającej go rzeczywistości. wizja nieskończonego świata dawała poczucie bezradności i zagubienia
Miała ona umocnić role kościoła katolickiego w Europie i walczyć z herezją. Powstaje index ksiąg zakazanych, cenzura kościoła, płoną stosy z heretykami i zakazanymi książkami
ideologia szlachty polskiej, która twierdziła że pochodzi od walecznego, honorowego plenienia Sarmatów i w ten sposób uzasadniała swoją uprzywilejowaną pozycję w państwie
połączenie idei kontrreformacji z uzasadnieniem politycznej ekspansji na wschód. Wojny z Turkami trwały prawie cały wiek przez co ukształtował się mit Polski jako przedmurza chrzesciaństwa, pierwszej linii obrony Europy przed inwazja wyznawców mahometa