9.9

Jakie instytucje zostały założone po upadku Rzeczypospolitej w celu ocalenia pamięci o przeszłości państwa polskiego i umożliwienia dalszego rozwoju kultury?

W 1800 roku Towarzystwo Przyjaciół Nauk, w 1817 Zakład Narodowy im. Ossolińskich oraz Biblioteka Raczyńskich w Poznaniu.

Jakie ważne szkoły funkcjonowały w okresie Księstwa Warszawskiego i początków Królestwa Polskiego?

Uniwersytet Wileński, Uniwersytet Warszawski i Liceum Krzemienieckie.

Jaka nowa grupa społeczna zaczęła się kształtować pod wpływem reform szkolnictwa i administracji w latach 1807–1830?

Zaczęła kształtować się inteligencja.

Jaki styl architektoniczny przybierały najważniejsze budynki w latach 1807–1830?

Przybierały klasycystyczną formę.

Wymień czołowych architektów z lat 1807–1830.

Jakub Kubicki i Antonio Corazzi.

Jaki kierunek literatury pozostawał dominujący do lat 20. XIX wieku?

Klasycyzm.

Podaj najważniejszych autorów tworzących w duchu klasycyzmu do początku XIX wieku na ziemiach polskich.

Cyprian Godebski i Julian Ursyn Niemcewicz.

Kiedy wpływy romantyzmu dotarły na ziemie dawnej Rzeczypospolitej?

W drugiej dekadzie XIX wieku.

Jakie hasła epoki romantyzmu przemawiały do Polaków i powiązano je z ideą walki o niepodległość?

Szczególnie wezwania do walki z tyranią i zniewoleniem.

W jakim okresie w Polsce trwał romantyzm? Podaj dokładne lata i wydarzenia graniczne.

1822–1863, od wydania Ballad i romansów Mickiewicza do powstania styczniowego.

Jakie były główne ośrodki polskiego romantyzmu przed powstaniem listopadowym i po powstaniu listopadowym?

Przed powstaniem Wilno i Warszawa, a po klęsce powstania Paryż.

Wymień najważniejszych twórców epoki romantyzmu określanych jako wieszczowie narodowi i podaj jedno przykładowe dzieło.

Adam Mickiewicz, Pan Tadeusz; Juliusz Słowacki, Kordian; Zygmunt Krasiński, Nie-Boska Komedia.

Czyja twórczość spopularyzowała koncepcję mesjanizmu polskiego i na czym ona polegała?

Dzieła Mickiewicza i Słowackiego przyczyniły się do spopularyzowania mesjanizmu polskiego, zrodzonego po końcu powstania listopadowego przeświadczenia, że cierpienia narodu polskiego przyniosły wyzwolenie całej ludzkości.

Wymień innych wybitnych twórców okresu literatury romantycznej, oprócz Mickiewicza, Słowackiego i Krasińskiego.

Cyprian Kamil Norwid i Hrabia Aleksander Fredro.

Po jakie tematy szczególnie chętnie sięgano w polskim malarstwie romantycznym?

Szczególnie chętnie podejmowano tematy historyczne.

Wymień najważniejszych polskich malarzy okresu romantyzmu i opisz ich dzieła.

Piotr Michałowski stworzył serię obrazów ukazujących epizody z wojen napoleońskich i powstania listopadowego, natomiast Artur Grottger zilustrował okres powstania styczniowego w cyklach rysunków Polonia i Litwa.

Jaki styl dominował w polskiej architekturze romantycznej?

Początkowo eklektyzm, a z czasem dominujący stał się neogotyk.

Wymień najważniejszych Polaków z okresu muzyki romantycznej.

Fryderyk Chopin i Stanisław Moniuszko.

Jakie były zasługi Stanisława Moniuszki?

Był uznawany za ojca Opery Narodowej.

Kiedy wpływy romantyzmu dotarły na ziemie dawnej Rzeczypospolitej?

W drugiej dekadzie XIX wieku.

Jakie hasła epoki romantyzmu przemawiały do Polaków i powiązano je z ideą walki o niepodległość?

Szczególnie wezwania do walki z tyranią i zniewoleniem.

W jakim okresie w Polsce trwał romantyzm?

1822-1863, od wydania „Ballad i romansów” Mickiewicza do powstania styczniowego.

Jakie były główne ośrodki polskiego romantyzmu przed powstaniem listopadowym i po powstaniu listopadowym?

Przed powstaniem: Wilno i Warszawa, po powstaniu: Paryż.

Wymień najważniejszych twórców epoki romantyzmu określonych jako wieszczowie narodowi i podaj jedno przykładowe dzieło.

Adam Mickiewicz, „Pan Tadeusz”; Juliusz Słowacki, „Kordian”; Zygmunt Krasiński, „Nieboska komedia”.

Czyja twórczość spopularyzowała koncepcję mesjanizmu polskiego i na czym ona polegała?

Dzieła Mickiewicza i Słowackiego przyczyniły się do spopularyzowania mesjanizmu polskiego, zrodzonego po końcu powstania listopadowego przekonania, że cierpienia narodu polskiego przyniosą wyzwolenie całej ludzkości.

Wymień innych wybitnych twórców polskiej literatury romantycznej oprócz Mickiewicza, Słowackiego i Krasińskiego.

Cyprian Kamil Norwid, Hrabia Aleksander Fredro.

Po jakie tematy szczególnie chętnie sięgano w polskim malarstwie romantycznym?

Szczególnie chętnie podejmowano tematy historyczne.

Wymień najważniejszych polskich malarzy okresu romantyzmu i opisz ich dzieła.

Piotr Michałowski, seria obrazów ukazujących epizody wojen napoleońskich i powstania listopadowego; Artur Grottger, rysunki z okresu powstania styczniowego „Polonia” i „Lituania”.

Jaki styl dominował w polskiej architekturze romantycznej?

Początkowo eklektyzm, a z czasem dominujący stał się neogotyk.

Wymień najważniejszych Polaków z okresu polskiej muzyki romantycznej.

Fryderyk Chopin, Stanisław Moniuszko.

Jakie były zasługi Stanisława Moniuszki?

Był uznawany za ojca Opery Narodowej

Na jaki okres przypada okres w dziejach polskiej literatury i sztuki określany mianem Młodej Polski, czy też neoromantyzmu?

1890-1918

Jakie tendencje i hasła zaczęły dominować w sztuce i literaturze Młodej Polski?

Dominować zaczęły tendencje charakterystyczne dla modernizmu, a czołowym postulatem stało się hasło sztuka dla sztuki.

Co oznaczało modernistyczne hasło sztuka dla sztuki?

Było to wezwanie, aby uwolnić sztukę od funkcji pozaartystycznych (szczególnie dydaktycznych i politycznych).

Jakie hasła romantyzmu głosili młodopolanie po odrzuceniu programu pozytywistów?

Wyższość uczuć i emocji nad rozumem oraz przekonanie o wyjątkowej roli artysty. Fascynowali się mistycyzmem i duchowością.

Jaki był główny ośrodek polskiej kultury w okresie Młodej Polski?

Kraków, ale ważną rolę odgrywał także Zakopane i Warszawa.

Wymień najważniejszych poetów okresu Młodej Polski.

Kazimierz Przerwa-Tetmajer, Stanisław Przybyszewski, Jan Kasprowicz, Leopold Staff.

Wymień najważniejszych autorów młodopolskiej prozy i dramatu, w których chętnie poruszano aktualne problemy polskiego społeczeństwa, i podaj przykładowe dzieło każdego autora.

Stefan Żeromski, Syzyfowe Prace; Władysław Stanisław Reymont, Chłopi; Stanisław Wyspiański, Wesele.

Jakie kierunki, które obecne były w sztuce ogólnoeuropejskiej, pojawiły się w sztuce Młodej Polski?

Symbolizm, impresjonizm i secesja.

Jak nazywał się najwybitniejszy przedstawiciel symbolizmu w Młodej Polsce i jakie tematy poruszał w swoich pracach?

Jacek Malczewski mierzył się z wątkami narodowo-patriotycznymi, religijnymi i autobiograficznymi.

Wymień najważniejszych malarzy impresjonistycznych w Młodej Polsce.

Józef Pankiewicz, Władysław Podkowiński, Leon Wyczółkowski.

Wymień najważniejszych autorów dzieł secesyjnych malarskich w Młodej Polsce i podaj przykładowe dzieła.

Stanisław Wyspiański, obraz Macierzyństwo; Józef Mehoffer, polichromie w kościołach.

Czym charakteryzował się styl zakopiański wprowadzony w architekturze Młodej Polski przez Stanisława Witkiewicza?

Nawiązywał on do sztuki ludowej Podhala.

Ważniejsze osiągnięcia polskich badaczy w obszarze nauk ścisłych

Skroplenie tlenu i azotu, badania nad fauną i florą Syberii prowadzone przez polskich zesłańców, badania nad promieniotwórczością oraz odkrycie pierwiastków polonu i radu przez Marię Skłodowską-Curie

Dzieła o dużym znaczeniu w zakresie odkryć nauk humanistycznych

Geograficzno-Statystyczny Atlas Polski Eugeniusza Romera, Encyklopedia Powszechna Samuela Orgelbranda, Słownik Geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich

Na czym badania prowadził Oskar Kolberg

Szeroko zakrojone badania nad ludowymi zwyczajami i kulturą