10A NL Lekcja Danny

Zmarł informator Joop Hueting: „Nasz kraj nie był wolny od złych uczynków”

Klokkenluider Joop Hueting overleden: 'Ons land was niet vrij van wandaden'

Fakt, że holenderscy żołnierze mogli również popełniać zbrodnie wojenne, nie był czymś, co większość Holendrów myślała w latach 60. XX wieku.

Dat ook Nederlandse militairen zich schuldig konden maken aan oorlogmisdaden, dat ging er bij de meeste Nederlanders in de jaren 60 niet in.

Ale „Indyjski demaskator” Joop Hueting wiedział lepiej i wskazał na złe uczynki.

Maar 'Indië-klokkenluider' Joop Hueting wist wel beter en kaartte de wandaden aan.

Zmarł w ostatnią niedzielę w wieku 91 lat.

Afgelopen zondag overleed hij op 91-jarige leeftijd.

W 1943 Hueting miał 19 lat, kiedy został wysłany do Holenderskich Indii Wschodnich.

In 1943 is Hueting 19 jaar oud als hij wordt uitgezonden naar Nederlands-Indië.

Tam jest świadkiem zbrodni strukturalnych popełnianych przez holenderskich żołnierzy na miejscowej ludności podczas tzw. akcji policyjnych.

Daar is hij getuige van structurele misdaden door Nederlandse militairen tegen de lokale bevolking bij de zogenoemde politionele acties.

Holenderska armia torturuje i zabija, czasami ofiarami są nawet przypadkowi indonezyjscy przechodnie.

Het Nederlandse leger martelt en moordt, soms zijn zelfs willekeurige Indonesische voorbijgangers slachtoffer.

To, że przyszedł rolnik i prrrt, został zastrzelony”, tak Hueting opisuje to później.

Dat er een boer langskwam en prrrt, die neergeschoten werd", zo omschrijft Hueting het later.

A dowódca tego brata powiedział: „John, przestań z tymi bzdurami”.

En de commandant van die broeder zei: 'Joh schei eens uit met die flauwekul.'"

Hueting nie odpuszcza i postanawia zgłosić występki.

Het laat Hueting niet los en hij besluit de wandaden aan te kaarten.

Pisze listy do gazet, ale nie są one publikowane. W końcu umawia wywiad z de Volkskrantem.

Hij schrijft brieven naar kranten, maar die worden niet geplaatst. Uiteindelijk regelt hij een interview met de Volkskrant.

Następnie zostaje zaproszony do rozmowy w programie telewizyjnym Achter het Nieuws.

Daarna wordt hij uitgenodigd om te komen praten in tv-programma Achter het Nieuws.

Tam mówi: „Byłem tam uczestniczył w zbrodniach wojennych i widziałem, jak je popełniano.

Daar zegt hij: "Ik heb daar meegedaan aan oorlogsmisdaden en ik heb ze zien verrichten.

Aby podać kilka przykładów, mogę powiedzieć, że kampongi były podziurawione, z czego militarnej konieczności nikt w tamtym czasie nie zdawał sobie sprawy.

Om daar een paar voorbeelden van te geven kan ik u vermelden dat er kampongs doorzeefd werden waarvan de militaire noodzakelijkheid niemand destijds inzag.

Odbywały się przesłuchania, podczas których tortury były straszliwe.

Er vonden verhoren plaats waarbij op een afschuwelijke manier gemarteld werd.

Hueting mówi również o akcjach zemsty. „Dostaliśmy jeńców wojennych i zostali kilkakrotnie ostrzelani, a krzyk brzmiał „Idź sikaj!”

Ook vertelt Hueting over wraakacties. "We kregen krijgsgevangenen en zij werden meerdere malen neergeschoten, waarbij dan de kreet was 'ga jij maar pissen

Ludzie odwracali się i zostali postrzeleni w plecy.

Waarbij de mensen zich omdraaiden en in de rug neergeschoten werden.

Wywiad wywołał w Holandii falę szoku, która radykalnie zmienia obraz kolonialnej przeszłości po dzień dzisiejszy.

Het interview veroorzaakt een schokgolf in Nederland die het beeld van het koloniale verleden tot de dag van vandaag ingrijpend verandert.

Obraz, że żołnierze są dobrymi przyjaciółmi miejscowej ludności, nie zawsze jest słuszny.

Het beeld dat soldaten goede vrienden zijn van de plaatselijke bevolking, blijkt niet altijd te kloppen.

Nie podziękowano mu za to, że Hueting własnymi rękami wywrócił ten obraz do góry nogami.

Dat Hueting eigenhandig dit beeld op zijn kop zet, wordt hem niet in dank afgenomen.

Jego towarzysze broni nie rozumieją, dlaczego Hueting rozwiesza brudne pranie.

Zijn strijdmakkers begrijpen niet waarom Hueting de vuile was buiten hangt.

Grożono mu śmiercią i musi się ukrywać.

Hij wordt met de dood bedreigd en moet onderduiken.

Po wywiadzie telewizyjnym w Achter het Nieuws rząd holenderski rozpoczyna śledztwo, które okazuje się niekompletnym inwentarzem.

Na het tv-interview in Achter het Nieuws begint de Nederlandse regering een onderzoek, dat achteraf een onvolledige inventarisatie blijkt te zijn.

Raport wymienia 110 przypadków wyjątkowej przemocy. Wniosek: nie było systematycznego okrucieństwa.

In het rapport worden 110 gevallen van uitzonderlijk geweld vermeld. De conclusie: van systematische wreedheid is geen sprake geweest.

Dopiero znacznie później, w 2015 r., historyk Rémy Limpach doszedł do wniosku, że przemoc armii holenderskiej podczas wojny dekolonizacyjnej była powszechna i osadzona w strukturze wojskowej.

Pas veel later, in 2015, concludeert historicus Rémy Limpach dat het geweld van het Nederlandse leger tijdens de dekolonisatieoorlog wijdverbreid was en in de militaire structuur was verankerd.

Powód, dla którego holenderski rząd rozpoczął nowe śledztwo w 2017 r. w sprawie przemocy popełnianej przez holenderskich żołnierzy w latach 1945-1950.

Reden voor de Nederlandse overheid om in 2017 een nieuw onderzoek in stellen naar het geweld van Nederlandse militairen tussen 1945 en 1950.

Dochodzenie to zostanie zakończone do końca 2021 r.

Dat onderzoek wordt eind 2021 afgerond.

Hueting był zadowolony, że sytuacja się odwróciła i w wywiadzie dla NRC w 2016 r. wspominał swoje wypowiedzi, które tak wiele poruszyły.

Hueting was blij dat het tij is gekeerd en blikte in een interview met NRC in 2016 terug op zijn uitspraken die zoveel hebben losgemaakt.

Nasz kraj bynajmniej nie był wolny od zła. Chciałem to podkreślić. Pomyślałem, że powinniśmy też przyjrzeć się sobie”.

Ons land was beslist niet vrij van wandaden. Dat wilde ik aankaarten. Ik vond dat we ook naar onszelf moesten kijken."